Connect with us

Lajme nga vendi

Ndryshime ligjore në RMV, kompanitë dhe institucionet nga sektorët kyç duhet të raportojnë sulmet e hakerave brenda tre orësh ose do të përballen me gjoba

Published

on

Maqedonia ka miratuar një Ligj të ri për Sigurinë e Sistemeve të Rrjetit dhe Informacionit, plotësisht në përputhje me Direktivën më të fundit Evropiane NIS2. Ligji prezanton detyrime të rrepta për kompanitë dhe institucionet në 16 sektorë kyç, të cilat tani do të duhet të zbatojnë masa të detyrueshme sigurie dhe të raportojnë sulme serioze kibernetike brenda vetëm tre orësh nga njoftimi për to, ose do të përballen me gjoba, transmeton Portalb.mk.

Rregullorja e re, e cila, sipas Ministrisë së Transformimit Digjital, u miratua pas muajsh konsultimesh, do të zbatohet për kompanitë e mesme dhe të mëdha që ofrojnë shërbime në energji, transport, banka, kujdes shëndetësor, infrastrukturë dixhitale, furnizim me ujë, shërbime postare, prodhim ushqimor dhe kimik dhe sektorë të tjerë që konsiderohen infrastrukturë kritike.

Një nga risitë më të mëdha është protokolli i rreptë i raportimit të incidenteve. Kompanitë dhe institucionet do të duhet që menjëherë, dhe jo më vonë se brenda tre orësh nga njoftimi për to, të njoftojnë ekipin kompetent të reagimit ndaj incidenteve kompjuterike për çdo sulm të rëndësishëm. Pastaj, brenda 24 orësh, ato duhet të paraqesin një paralajmërim të hershëm dhe brenda 72 orësh, një raport të detajuar të incidentit. Raporti përfundimtar me të gjitha detajet e sulmit dhe masat e marra duhet të dorëzohet brenda një muaji.

Ligji është gjithashtu i detyrueshëm për të gjithë administratën shtetërore, duke përfshirë Qeverinë, ministritë, komunat, Parlamentin dhe gjykatat. Ministria e Transformimit Digjital thotë se numri i subjekteve të mbuluara dhe listat e detajuara do të specifikohen në aktet nënligjore që janë duke u hartuar aktualisht.

Të gjitha subjektet e mbuluara do të duhet të prezantojnë masa specifike teknike, operative dhe organizative mbrojtëse. Kjo përfshin detyrimin për të kryer analiza të rrezikut, për të përgatitur plane reagimi ndaj incidenteve, për të siguruar vazhdimësinë e biznesit përmes kopjeve rezervë të të dhënave, si dhe përdorimin e enkriptimit dhe vërtetimit shumëfaktor. Përveç kësaj, ata do të duhet të marrin parasysh sigurinë e zinxhirit të tyre të furnizimit, gjegjësisht marrëdhëniet me furnizuesit e tyre të drejtpërdrejtë.

Advertisement

Ministria e Transformimit Digjital do të mbikëqyrë zbatimin e ligjit, e cila do të ketë autoritetin për të kryer inspektime të paralajmëruara dhe të pa paralajmëruara, për të kërkuar qasje në dokumente dhe sisteme dhe për të urdhëruar auditime sigurie. Në këtë drejtim, po krijohen dy qendra reagimi ndaj incidenteve kibernetike: një qeveritare brenda Ministrisë dhe një kombëtare brenda Agjencisë për Komunikime Elektronike (MKD-CIRT).

Ligji parashikon mundësinë e lëshimit të paralajmërimeve dhe udhëzimeve detyruese, si dhe të fillimit të procedurave kundërvajtëse me gjoba për ata që nuk i zbatojnë dispozitat.

Ministria shton se paralelisht me forcimin e sigurisë digjitale, po punohet edhe për mbrojtjen e infrastrukturës fizike. Ministria e Mbrojtjes tashmë po kryen analiza dhe konsultime për të hartuar një ligj dhe strategji të veçantë për mbrojtjen fizike të objekteve kyçe si termocentralet, sistemet e furnizimit me ujë dhe objektet më të rëndësishme shëndetësore.

Kujtojmë se më 19 gusht, ministri i Transformimit Digjital Stefan Andonovski deklaroi se sistemi Kombëtar i Menaxhimit Elektronik të Dokumenteve (eDMS), i cili është me rëndësi thelbësore për administratën digjitale, do të ridizajnohet dhe modernizohet plotësisht.

Ministri theksoi se sistemi ekzistues ka rezultuar i paqëndrueshëm, i papërshtatshëm dhe pa mbështetje teknike dhe standarde sigurie të përshtatshme. Ai shpjegoi se sistemi, i cili ishte i shtrenjtë, përdorej vetëm në 20 institucione dhe funksiononte ekskluzivisht si një kabinet arkivimi elektronik, pa mundësinë e arkivimit ose përpunimit digjital të dokumenteve.

Advertisement

Lajme nga vendi

Doganat: Zbulohen mashtrime doganore me invertorë diellorë në vlerë prej 1.5 milion denarë

Published

on

Inspektorët doganorë të Sektorit për Kontroll dhe Hetuesi, gjatë kontrollit të importit të pajisjeve diellore, zbuluan mashtrim doganor në vlerë prej 1.5 milion denarësh, njoftuan nga Doganat.

Agjentët-shpeditorë të licencuar, gjatë procedurës doganore, megjithëse morën fatura ku thuhej qartë se po importoheshin invertorë për sisteme diellore, i deklaruan ato si gjeneratorë me një normë doganore më të ulët. Kështu, në vend të 15%, taksa doganore u realizua me 10%.

“Parregullsitë u zbuluan pas kontrolleve pasuese dhe verifikimeve të dokumentacionit kontabël dhe komercial, gjatë të cilave u siguruan prova për kryerjen e një vepre penale mashtrim doganor, i dënueshëm sipas Kodit Penal”, thuhet në njoftimin e Doganave.

Nga atje shtojnë se vetëm në korrik, pas kontrolleve të origjinës dhe vlerës së mallrave të importuara, Drejtoria e Doganave mblodhi tre milion denarë në bazë të taksave të shmangura.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Janë shkarkuar dhe zgjedhur anëtarë të rinj të komisoneve komunale zgjedhore për Zgjedhjet lokale 2025

Published

on

Komisioni Shtetëtor i Zgjedhjeve (KSHZ) sot në seancë ka kryer shkarkime dhe zgjedhje të rastësishme të kryetarëve nënkryetarëve të rinj, anëtarëve dhe zëvendësanëtarëve në disa komisone komunale zgjedhore.

Komisioni Shtetëror i Zgjedhjeve (KSHZ) mbajti sot një seancë për të shkarkuar dhe zgjedhur rastësisht kryetarë dhe nënkryetarë të rinj, anëtarë dhe zëvendësanëtarë të disa komisioneve komunale zgjedhore.

Janë shkarkuar 42 persona të angazhuar në KKZ të cilët deri në KSHZ kanë paraqitur dokumentacion me të cilin vërtetohet se nuk mund t’i përmbushin detyrimet e tyre zgjedhore. Në vendin e tyre janë zgjedhur të rinj nga administrata.

Anëtarët e KSHZ-së pranuan propozimin e Ditmire Shehut që këta persona të kontaktohen menjëherë me telefon në mënyrë që KKZ-të të mund të përfundojnë dhe të fillojnë punën në pritje të zgjedhjeve lokale më 19 tetor 2026.

KSHZ-ja në seancën e sotme e miratoi edhe planin për punësim për vitin 2026.

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Brohoritje raciste edhe në tribunat e stadiumit në Kavadar, ende pa u zbardhur rasti në Kumanovë

Published

on

Thirrjet raciste në terrenet sportive në Republikën e Maqedonisë së Veriut vazhdojnë të përsëriten. Rasti i fundit u regjistrua në Kavadar në ndeshjen futbollistike Pelisteri – Shkupi. Njëjtë sikur një muaj më parë në Kumanovë edhe në Kavadar u dëgjua refreni i njohur tashmë “le ta kuptojnë shqiptarët e mallkuar, emri maqedonas nuk do të zhduket”, shkruan Portalb.mk.

Nga Federata e Futbollit të Maqedonisë së Veriut për rastin në fjalë kanë dalur me reagim.

“Pas raportit të delegatit të ndeshjes KF Pelister – KF Shkupi, Komisioni për ndeshjet e FFM-së e ka dërguar KF Pelister në Komisionin Disiplinor për procedurë të mëtejshme. Raporti ka të bëjë me brohoritje fyese nga disa tifozë në ndeshjen Pelister – Shkupi, të luajtur në kuadër të raundit të 3-të të Ligës së Parë të Futbollit të Maqedonisë së Veriut,” thuhet në kumtesën e FFM-së.

Portalb kërkoi qëndrim edhe nga Ministria e Punëve të Brendshme për këtë inicident të radhës.

Advertisement

Për këtë akt, deri më tani nuk ka pasur ndonjë reagim publik nga funksionarët, siç kishte për rastin kur në ndeshjen e parakualifikimeve për Kampionatin Botëror të basketbollit mes Maqedonisë së Veriut dhe Rumanisë në Kumanovë. Ky rast ende nuk është zbardhur.

Kujtojmë se i pari i kuvendit të Maqedonisë së Veriut, Afrim Gashi dje i porositi institucionet kompetentet që t’i dënojnë përgjegjësit e shpërndarjes së urrejtjes.

“Institucionet duhet t’i gjejnë fajtorët dhe t’i dënojnë. Le ta dinë njerëzit se nuk mund të ketë thirrje të tilla, sepse siç e pamë shkaktuan shqetësime në publik”, tha Gashi duke komentuar vonimin e institucioneve në gjetjen e fajtorëve të cilët kënduan këngë raciste në tribunat e sallës sportive në Kumanovë.

Kujtojmë se, mosreagimi adekuat i MPB, prokurorisë dhe lëndëve të pakta me aktgjykim në gjykatë, e ushqejnë edhe më shumë gjuhën e urrejtjes. Këtë e vërtetuan edhe eskspertët e komunikimit politik si dhe organizatat që merren me gjuhën e urrejtjes në analizën e Portalb.mk rreth temës në fjalë.

Kronologjia e reagimit institucional

Më 3 gusht 2025, në ndeshjen e parakualifikimeve për Kampionatin Botëror të basketbollit mes Maqedonisë së Veriut dhe Rumanisë në Kumanovë, u dëgjuan brohoritje me tone fyese ndaj shqiptarëve si “Le ta kuptojnë shqiptarët e mallkuar, emri maqedonas nuk do të zhduket, Maqedoni e pastër, e pastër, e pastër”, “Shqiptari i mirë është shqiptari i vdekur”, si dhe “Dhoma e gazit për shqiptarët”.

Advertisement

 5 gusht 2025 Policia dhe Prokuroria thanë se janë thirrë për intervistë zyrtare disa persona përderisa në të njejtën datë ndodhi incidenti në ndeshjen Shkendija-Karabak në arenën “Todor Proeski” në Shkup, kur brohoritja “Ilirida” dhe valëvitja e flamurit “Shqipëri e madhe” nga tifozët shqiptar u cilësua si gjuhë e urrjetjes.

Më 7 gusht 2025, Prokuroria njoftoi se e ka dënuar me kusht dhe dëbuar shtetasin e Gjermanisë që valviti flamurin e “Shqipërisë së Madhe”, incident ky që ndodhi pas Kumanovës. Për këtë rast autoritetet vepruan me shpejtësinë e dritës.

Më 8 gusht 2025 për Portalb.mk nga policia thanë se “SPB – Kumanovë po merr masa për të zbardhur rastin”, duke u përgjigjur shkurt kështu nga ministria e Punëve të Brendshme të Maqedonisë së Veriut në pyetjen se deri ku është procedura e identifikimit të fajtorëve për thirrjet nacionaliste dhe raciste në Kumanovë.

Më 18 gusht 2025, sërish morëm përgjigjen e njejtë se policia, “po ndërmerr masa për zbardhjen e plotë të rastit.”

25 gusht 2025, nuk ka përgjigje nga autoritetet. Po të njëjtën ditë dëgjohet brohoritja e radhës, shqetësuese, por kësaj radhë në qytetin e Manastirit.

Advertisement
Continue Reading

Më të lexuarat