Lajme nga vendi
OBSH: Një në çdo 100 vdekje në botë shkaktohet nga vetëvrasja
Më shumë se një në çdo 100 vdekje globalisht është pasojë e vetëvrasjes, tha të martën Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), duke bërë thirrje për veprime urgjente për të frenuar një krizë në rritje të shëndetit mendor, veçanërisht mes të rinjve, transmeton Radio Evropa e Lirë.
OBSH tha se, megjithëse normat globale të vetëvrasjeve kanë rënë disi vitet e fundit, përparimi në luftën kundër këtij problemi ka qenë shumë i ngadalshëm, raporton AFP.
Në vitin 2021 – viti i fundit për të cilin ishin të disponueshme të dhëna – u regjistruan rreth 727.000 vetëvrasje në mbarë botën, tha agjencia shëndetësore e Kombeve të Bashkuara.
“Globalisht, vetëvrasja përbën më shumë se një në çdo 100 vdekje, dhe për çdo vdekje ka 20 tentativa vetëvrasjeje”, tha Devora Kestel, shefe e përkohshme e departamentit për sëmundjet jo të transmetueshme dhe shëndetin mendor në OBSH.
Këto vetëvrasje “prekën shumë jetë dhe burime jetese të tjera, pasi miqtë, kujdestarët dhe të dashurit u detyruan të përballen me vështirësi të paimagjinueshme”, u tha ajo gazetarëve.
Raporti “Shëndeti Mendor Botëror Sot” i OBSH-së theksoi se vetëvrasja mbetet një nga shkaqet kryesore të vdekjeve tek të rinjtë nëpër gjeografi dhe kontekste socio-ekonomike.
Në vitin 2021, ajo ishte shkaku i dytë kryesor i vdekjeve për vajzat dhe gratë e moshës 15 deri 29 vjeç, dhe shkaku i tretë për meshkujt në të njëjtën grupmoshë, thuhet në raport.
Megjithëse norma globale e vetëvrasjes sipas moshës ka rënë për 35 përqind ndërmjet viteve 2000 dhe 2021, bota është ende larg objektivit të saj: në vend të uljes për një të tretën të normave të vetëvrasjes ndërmjet 2015 dhe 2030, progresi aktual sugjeron se do të arrihet vetëm një ulje prej 12 për qind, sipas OBSH-së.
Rënie u panë në çdo rajon – përveç në kontinentin e Amerikës, ku norma e vetëvrasjes u rrit për 17 përqind në të njëjtën periudhë.
Gati tre të katërtat e të gjitha vetëvrasjeve ndodhin në vendet me të ardhura më të ulëta, ku jeton pjesa më e madhe e popullsisë globale.
Edhe pse vendet më të pasura kanë një normë më të lartë vetëvrasjesh, në raport me popullsinë, është e vështirë të krahasohet, pasi ato gjithashtu kanë të dhëna më të sakta se vendet me të ardhura të ulëta, theksoi OBSH.
Agjencia paralajmëroi se, ndërsa normat e vetëvrasjeve kanë qenë në rënie të ngadaltë, përhapja e çrregullimeve mendore, si ankthi dhe depresioni, është në rritje.
“Ndërmjet viteve 2011 dhe 2021, numri i njerëzve që jetojnë me çrregullime mendore u rrit më shpejt sesa popullsia globale”, thuhet në raport.
Sipas gjetjeve më të fundit, më shumë se një miliard njerëz po jetojnë me çrregullime të shëndetit mendor.
OBSH shprehu shqetësim të veçantë për rritjen e shqetësimeve të shëndetit mendor tek të rinjtë.
Edhe pse ka një sërë faktorësh pas këtij rritjeje, Mark van Ommeren, drejtues i njësisë së shëndetit mendor në OBSH, tha se “dy hipotezat kryesore janë rrjetet sociale dhe ndikimi i pandemisë së Covid”.
Në këtë kontekst, OBSH shprehu alarm për një “stagnim” të investimeve në shëndetin mendor në mbarë botën, me shpenzimet qeveritare mesatare për shëndetin mendor që mbeten vetëm dy përqind e buxheteve totale shëndetësore – të pandryshuara që nga viti 2017.
Globalisht, vetëm nëntë për qind e personave me depresion marrin trajtim, u tha në raport.
“Transformimi i shërbimeve të shëndetit mendor është një nga sfidat më urgjente të shëndetit publik”, tha drejtori i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus, në një deklaratë.
Lajme nga vendi
Zekerija Berisha nga VLEN, politikani shqiptar më i votuar në nivel nacional me 28,045 vota
Zekerija Berisha nga VLEN, politikani shqiptar më i votuar në nivel nacional me 28,045 vota
Pas përfundimit të zgjedhjeve lokale dhe publikimit të rezultateve përfundimtare, subjektet politike kanë filluar analizat e tyre të brendshme lidhur me performancën zgjedhore. Në këtë kontekst, një ndër faktet më domethënëse që ka tërhequr vëmendje është rezultati i Zekerija Berishës, bartës liste në qytetin e Shkupit, i cili ka arritur të sigurojë 28,045 vota, duke u renditur kështu si politikani shqiptar më i votuar në nivel nacional.
Ky rezultat përfaqëson një shprehje të qartë të besimit qytetar, si dhe një vlerësim për punën, angazhimin dhe integritetin personal të z. Berisha. Njëkohësisht, ai dëshmon për frymën e re politike që ka krijuar koalicioni VLEN, duke promovuar kuadro të reja, profesionale dhe të dëshmuara në fushat e tyre përkatëse, të gatshëm të kontribuojnë në zhvillimin dhe përfaqësimin dinjitoz të qytetarëve.
Ky sukses është një tregues i qartë se ndryshimi i pritur nga qytetarët është i mundur, kur në skenën politike paraqiten individë me vizion, përvojë dhe përkushtim të sinqertë ndaj interesit publik.
Lajme nga vendi
16 ankesa janë paraqitur në KSHZ për raundin e dytë të zgjedhjeve lokale në Maqedoni
Deri në mëngjesin e sotëm, në Komisionin Shtetëror të Zgjedhjeve (KSHZ) janë paraqitur 16 ankesa në lidhje me procedurën për përmbledhjen dhe përcaktimin e rezultateve të raundit të dytë të zgjedhjeve lokale, të cilat u zhvilluan të dielën, më 2 nëntor, përcjell Telegrafi Maqedoni.
Afati për paraqitjen e ankesave përfundon sot në orën 16:30, 48 orë pas shpalljes së rezultateve fillestare të zgjedhjeve.
Ankesat u paraqitën nga Haqim Ramadani, i mbështetur nga VLEN-i, në lidhje me procedurën për përmbledhjen dhe përcaktimin e rezultateve në qendrat e votimit 2034, 2033, 2032, 2035, në Bërvenicë. Në këtë komunë, në raundin e dytë të zgjedhjeve, Jovica Ilievski, i mbështetur nga VMRO-DPMNE dhe koalicioni, fitoi me 4.374 vota, ndërsa Ramadani fitoi 4.224 vota.
Koalicioni “Maqedonia Juaj” paraqiti dhjetë ankesa në lidhje me qendrat e votimit 2956, 2971/1, 2973, 2959/1, 2955, 2956/1, 2959, 2961/1, 2961, 2971 në Shuto Orizare.
Unioni i Romëve ka paraqitur ankesa edhe për Shuto Orizaren, për qendrat e votimit 2966, 2962 dhe 2961.
Në këtë komunë, në raundin e dytë të zgjedhjeve, Kurto Dudush nga Unioni i Romëve fitoi me 3.894 vota, ndërsa Erxhan Demir i mbështetur nga Koalicioni i udhëhequr nga OBRM-PDUKM fitoi 3,406 vota.
Koalicioni “Përvojë për Sukses”, i cili mbështeti Stevço Jakimovskin për votimin në Karposh, paraqiti ankesa në lidhje me përmbledhjen dhe përcaktimin e rezultateve për qendrat e votimit 2631 dhe 2613.
Në Karposh, kandidati i mbështetur nga OBRM-PDUKM dhe koalicioni, Sotir Lukrovski, fitoi me 13.512 vota, ndërsa Jakimovski fitoi 12.378 vota.
Lajme nga vendi
Do të ndryshohen lekturat në arsimin fillor – MASh fton për diskutim publik
Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH) dhe Byroja për Zhvillimin e Arsimit organizojnë një debat publik për listën e re të propozuar të librave letrarë për arsimin fillor dhe ftojnë të gjitha palët e interesuara – mësuesit, shërbimet profesionale dhe faktorët e tjerë në arsim – “të përfshihen aktivisht në përcaktimin e një liste bashkëkohore, gjithëpërfshirëse dhe cilësore të librave, që do t’u përgjigjet nevojave reale të nxënësve dhe procesit mësimor.”
MASH në faqen e saj zyrtare ka publikuar listën e propozuar të librave, duke theksuar se nevoja për përditësim të kësaj liste vjen “nga synimi për përputhje të vazhdueshme të përmbajtjeve mësimore me qëllimet bashkëkohore arsimore, karakteristikat zhvillimore të nxënësve dhe kontekstin e tyre social e emocional.”
– Lista e propozuar është përgatitur mbi bazën e listës që zbatohej në mësim nga viti shkollor 2019/2020. Disa tituj janë hequr për shkak të lexueshmërisë së ulët, mospërshtatshmërisë me moshën apo përmbajtjen. Për shkak të ndryshimeve në programet mësimore dhe lidhjeve ndërdisiplinore në mësim, disa vepra janë zhvendosur në klasa të tjera ose kanë marrë status të ri – nga të detyrueshme janë bërë zgjedhore dhe anasjelltas. Në propozim janë përfshirë vepra që trajtojnë tema bashkëkohore dhe të rëndësishme, si: identiteti dhe vetëbesimi, miqësitë dhe marrëdhëniet ndërnjerëzore, jeta shkollore dhe bullizmi, sfidat emocionale dhe psikologjike, shumëllojshmëria kulturore, përfshirja e fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore – thuhet në njoftimin e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës.
Qëllimi është që nxënësit të lexojnë përmbajtje që janë të afërta me realitetin e tyre, por, shton MASH, “edhe mjaftueshëm të thelluara për analizë dhe interpretim simbolik, që nxisin të menduarin kritik, diskutimin dhe zhvillimin personal.”
Lista e propozuar e librave për lexim është e hapur për sugjerime për të gjitha klasat nga e dyta deri në të nëntën. Parashihet gjithashtu mundësia e përfshirjes së një vepre nga letërsitë kombëtare të të gjitha gjuhëve mësimore, me kusht që çdo vepër të përkthehet në të gjitha gjuhët zyrtare të mësimdhënies në Maqedoninë e Veriut.
Në njoftimin e MASH është publikuar edhe formulari për propozimin e një libri, i cili duhet të dërgohet më së voni deri në fund të këtij muaji (30 nëntor) në adresën elektronike të Byrosë për Zhvillimin e Arsimit: bro.macedonia@bro.gov.mk.
-
Lajme nga vendi1 week agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga rajoni1 month agoTirana mirëpret në tetor Forumin e parë të Investimeve BE-Ballkani Perëndimor
-
Lajme nga rajoni2 months agoNë Nju York emërtohet rruga “Isa Boletini” në muajin e Pavarësisë

