Lajme nga vendi
Dita Botërore e Autizmit: Pesë fakte që duhet t’i dini

Sot (2 prill) është Dita Botërore e Autizmit, e cila iu dedikohet personave që vuajnë nga kjo sëmundje dhe që për synim ka vetëdijesimin e njerëzve rreth simptomave, shkaktarëve dhe mënyrat e trajtimit.
Prandaj, ju sjell disa fakte që duhet t’i dini për autizmin:
Autizmi është në rritje
Autizmi është dhjetëfish më i zakonshëm sot sesa që ishte në vitet e 1980’ta, sipas ekspertëve. Në Kaliforni, numri i fëmijëve me autizëm në programet e shërbimeve sociale të shtetit pothuajse është dyfishuar mes viteve 1998 dhe 2002, duke i kaluar rastet e fëmijëve me kancer, me diabet dhe me sindromën Down.
Në përgjithësi, autizmi thuhet se i prekë më shumë meshkujt sesa femrat.
Fëmijët diagnostikohen më shpejt
Nuk ka ndonjë test laboratorik apo mjekësor që e detekton autizmin, prandaj doktorët kryesisht i japin diagnozat në bazë të sjelljeve. Në të kaluarën, shumica nuk guxonin ta diagnostikonin një fëmijë me autizëm derisa simptomat bëheshin tejet të qarta.
Mosha mesatare kur diagnostikoheshin fëmijët kishte qenë tre vjeç e gjysmë, ndërsa shumë fëmijë diagnostikoheshin edhe më vonë se kaq.
Por tani doktorët mund ta diagnostikojnë saktë autizmin pas 24 muajve – kur truri i fëmijës është duke u zhvilluar me një ritëm të shpejt.
Autizmi është çrregullim gjenetik
Ndonëse dikur besohej se autizmi është rezultat i edukimit jo të mirëfilltë të prindërve, hulumtuesit tani konstatojnë se gjenet – pra jo faktorët psikologjikë – janë fajtorë për këtë sëmundje.
Nuk ka ndonjë ndërlidhje shkencore mes vaksinave dhe autizmit
Ka pasur shumë thashetheme të hapura mes një ndërlidhje të mundshme të vaksinave dhe autizmit.
Por, deri tani, pavarësisht eksperimenteve dhe studimeve të shumta, ende nuk është gjetur ndonjë ndërlidhje shkencore mes vaksinave dhe shkaktimit të autizmit.
Koka e madhe është shenjë e autizmit
Zbulimet e fundit të publikuara në revistën ‘Journal of the American Medical Association’ sugjerojnë se turinjtë e fëmijëve me autizëm zhvillohen ndryshe nga një moshë e hershme.
Hulumtuesit kanë zbuluar se shumica e fëmijëve që diagnostikohen me autizëm në momentet e para të lindjes kishin pasur madhësi të vogël të kokës, por pas gjashtë muajve iu ishte zmadhuar koka dhe truri.
Lajme nga vendi
Në “Bllacë” janë sekuestruar 78 kg duhan për nargjile!

Drejtoria e Doganave sekuestroi 78 kg duhan për nargjile me vlerë tregu prej 810.698 denarë. Ndaj një personi është ngritur kallëzim penal në Prokurorinë Publike Themelore kompetente për shkak të dyshimit të bazuar për kryerjen e veprës penale kontrabandë dhe pengim të personit zyrtar në kryerjen e një veprimi zyrtar.
Sipas Drejtorisë së Doganave, rasti u zbulua në hyrje të vendit, në pikën kufitare Bllacë, gjatë kontrollit të një makine të drejtuar nga një shtetas i Maqedonisë së Veriut.
“Personi, me qëllim që t’i shmangej ilegalisht kontrollit doganor, refuzoi ta ndalonte automjetin para doganierit dhe u drejtua me shpejtësi të shtuar drejt rampës, duke e penguar kështu të kryente veprimin e tij zyrtar”, thonë nga Doganat.
Sipas Doganës, kur automjeti u ndalua, ai u përzgjodh për një kontroll të detajuar, gjatë të cilit u gjetën 13 kuti me 312 kanoçe me gjithsej 78 kilogramë duhan për nargjile. Kjo parandaloi një përpjekje për të liruar mallra akcize për të cilat nuk ishin paguar detyrime në vlerë prej 508.048 denarë.
“Lënda iu dorëzua Departamentit të hetimeve të Sektorit për kontroll dhe hetime, i cili, pas veprimeve paraprake hetimore të ndërmarra, ngriti një kallëzim penal në prokurorinë kompetente”, bëri të ditur Drejtoria e Doganave.
Lajme nga vendi
VLEN: Janë ndarë 170 milionë denarë për subvencionimin e kondicionerëve

VLEN njofton se janë ndarë 170 milionë denarë për subvencionimin e kondicionerë për familjet e cënueshme.
“Përmes këtij programi, janë ndarë 170 milionë denarë në mbështetje të familjeve më të cenueshme, duke siguruar për to kondicionerë inverter me efikasitet të lartë energjetik A+. Kështu kanë thënë nga koalicioni VLEN, ndërsa e kanë quajtur një hap gjigant vendimin në fjalë.
Ky nuk është një hap i zakonshëm. Ky është një hap gjigant drejt përmirësimit të kushteve të jetesës, sepse këto pajisje do të sigurojnë ngrohtësi në dimër dhe freski në verë, duke kursyer energji dhe duke kontribuar në mbrojtjen e mjedisit jetësor. Ky projekt është dëshmi se qeverisja e VLEN është qeverisje me zemër dhe me përgjegjësi, sepse politika jonë buron nga hallet dhe nevojat e qytetarëve. Ky është mesazh i qartë se asnjë familje nuk do të mbetet pas, dhe se çdo qytetar ka të drejtë të jetojë me dinjitet dhe standard të denjë”, thonë në VLEN.
Shpallja, vijon më tej njoftimi, është tashmë e hapur dhe do të zgjasë 60 ditë. “Ftojmë të gjithë ata që plotësojnë kushtet të aplikojnë dhe të përfitojnë nga ky projekt i madh, i cili prek drejtpërdrejt qindra familje dhe mijëra jetë. Ky është ndryshimi që e kemi premtuar. Ky është ndryshimi që VLEN po e sjell çdo ditë”.
Lajme nga vendi
Shërbimet e administratës do të dixhitalizohen dhe modernizohen

Ministri i Transformimit Dixhital, Stefan Andonovski paralajmëroi ridizajnim të tërësishëm dhe modernizim të sistemit kombëtar elektronik për menaxhim me dokumentet eDMS.
Kjo sipas tij, nënkupton përgatitje elektronike të dokumenteve me vula e nënshkrime elektronike në mënyrë që qytetarët të mos enden nga sporteli në sportel.
Dërgimi dhe pranimi i dokumenteve si dhe shqyrtim i tyre do të bëhet tërësisht në mënyrë elektronike. Sistemi do të jetë i lidhur me portalin USLUGI.GOV.MK ku në një vend, mund të gjenden të gjitha lëndët që ndodhen në administratë. Brenda këtij sistemi pritet integrim i të gjitha institucioneve.
“Nëse ndjejmë se nuk ka mjaftueshëm interesim, atëherë do të shkojmë me vendim qeverie, me të cilën do t’i obligojmë institucionet, sepse edhe sipas ligjit ato deri në vitin 2028 duhet të kalojnë në punë elektronike, kjo është mënyra t’u ndihmojmë që këtë ta bëjnë pa shpenzime shtesë. Është e rëndësishme të theksohet se një pjesë e institucioneve kanë tashmë sistem për menaxhimin e dokumenteve, nëse ai funksionon dhe janë të kënaqur, këtë nuk do ta ndryshojmë por do të bëjmë integrim me ekzistuesin, që të kemi lëvizje të dokumenteve pa pengesa”, tha Stefan Andonovski, Ministër i Transformimit Dixhital.
Sistemi i deritanishëm, është shfrytëzuar nga vetëm 20 institucione dhe i njëjti nuk ka qenë i qëndrueshëm dhe nuk ka poseduar mbështetje teknike kompetente si dhe standarde për siguri kibernetike.
“Kur e morëm përgjegjësinë për sistemin, gjetëm gjendje që nuk u përgjigjet nevojave as të qytetarëve dhe as të institucioneve. Bëhet fjalë për sistem shumë të shtrenjtë por jofunksional që shfrytëzohet vetëm nga 20 institucione. Në dy vitet e fundit nuk ka pasur mbështetje, mirëmbajtje apo zhvillim. Nuk kanë ekzistuar standarde për siguri kibernetike dhe askush nuk kujdesej për sigurinë e sistemit. Ndërprerjet dhe rëniet e shpeshta e kanë bërë sistemin jo stabil. Ai është shfrytëzuar ekskluzivisht si fletore elektronike, pa arkivë apo përpunim dixhital të dokumenteve”, u shpreh Stefan Andonovski, Ministër i Transformimit Dixhital.
Andonovski tha se sistemi do ta rrit efikasitetin dhe transparencën dhe do ta ul korrupsionin. Ai nënvizoi se nuk do të ketë më lëndë që rrinë nëpër sirtarë e as që do të humben nëpër posta. Sistemi pritet të jetë funksional deri në fund të vitit, ndërsa nga 1 tetori i këtij viti, ministria e transformimit dixhital planifikon largimin e plotë të përdorimit të dokumenteve të letrës. / Alsat.mk
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi3 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve