Lajme nga vendi
Vaksinimi kundër kancerit në qafën e mitrës shënon ulje, ekspertët thonë se dezinformatat nxisin mosbesim…

Rreth 40 gra brenda një viti e humbin betejën nga kanceri në qafën e mitrës në Maqedoninë e Veriu. Pavarësisht këtyre të dhënave, vaksinimi kundër papilloma virusit human (HPV) që shkakton këtë sëmundje, në vazhdimësi shënon rënie.
Mjeku Goran Dimitrov, njëherësh kryetar i Shoqatës së Mjekëve, thotë për Radion Evropa e Lirë se dezinformatat janë ato që i dekurajojnë nënat për t’i vaksinuar vajzat e tyre megjithëse vaksina HPV është e detyrueshme për të gjitha vajzat e moshës 9 deri 26-vjeçare, si pjesë e kalendarit për vaksinim nga viti 2010.
Ai bën të ditur se gjatë vitit 2019 përfshirja me këtë vaksinë ka qenë 57 për qind, në vitin 2020 rreth 42.5 për qind, për t’u ulur në 35 për qind gjatë vitit 2021.
“Para së gjithash, mendoj se shkalla e ulët e vaksinimit ka të bëjë me grupet që kanë mendime të ndryshme, të cilat që veprojnë si grupe kundër vaksinimit. Grupe kundër vaksinimit gjinden kudo po edhe në vendin tonë”, thotë mjeku Goran Dimitrov.
Prindërit thonë se sa më shumë informacione që marrin, aq më shumë shtohet konfuzioni nëse duhet ose jo t’i vaksinojnë vajzat e mitura me vaksinën HPV.
Ivana, nënë e një vajze 13 vjeçe për Radion Evropa e Lirë thotë se në vazhdimësi konsultohet me mjekët për rëndësinë e kësaj vaksine. Por, sapo hap internetin ballafaqohet me stuhi informacionesh që janë dekurajuese për sa i përket vaksinimit kundër kancerit në qafën e mitrës.
“Më besoni fillon të më dhembë koka sa herë që tentoj të marr më shumë informacione nëse duhet ose jo ta vaksinoj vajzën time me HPV. Më në fund vendosa ta prolongoj vaksinimin për më vonë, në fakt deri në momentin kur do t`i kem më të qarta të dhënat rreth kësaj vaksine”, thotë Ivana.
Lumja, pa asnjë hezitim e ka vaksinuar vajzën e saj në momentin që është marrë aksion nga shkolla ku mëson e bija, që vajzat mbi moshën 12 vjeçe duhet të vaksinohen me vaksinën HPV.
“Mësuesja më informoi se në ditën e caktuar do ti dërgojë vajzat për vaksinim dhe kjo m’u duk shumë e natyrshme, pasi duhet besuar institucioneve në këtë rast Ministrisë së Shëndetësisë dhe asaj të Arsimit”, thotë Lumja.
Të dhënat e Ministrisë së Shëndetësisë kanë nxjerrë në pah se në vend për çdo vit diagnostikohen më shumë se 150 gra me kancer në qafën e mitrës.
Makedonka Ikonomova nga shoqata joqeveritare “Jemi Dashuri”, e cila në fokus ka ndihmën për gratë që vuajnë nga kanceri në qafën e mirës dhe në gji, për Radion Evropa e Lirë tregon se ajo qysh para 10 viteve kur kjo vaksinë ishte tabu, pa pikë hezitimi e ka vaksinuar vajzën e saj tash 21 vjeçe.
Ikonomova kujton se në atë kohë nuk ka qenë e diagnostifikuar me kancer, por siç thotë më vonë kur është prekur nga kanceri, ndihet e lumtur që vajzën e ka mbrojtur me kohë nga kjo sfidë.
“Parë nga aspekti se me çfarë sfidash të vështira përballen gratë me kancer në mitër në kuadër të shoqatës që drejtoj, mund të them se shumë më mirë është që të parandalohet sëmundja pasi rruga e shërimit është shumë e vështirë.
Lufta me dezinformuat është një diçka për të cilën të gjithë duhet të angazhohen pasi rreziku nga kjo sëmundje është shumë i madh”, thotë Ikonomova.
Ndërkohë, Ministria e Shëndetësisë përmes ekipeve të mjekëve specialistë të kësaj fushe, synon të sensibilizojë opinionin për përfitimet e vaksinës kundër papilloma virusit human (HPV) që shkakton kancerin në qafën e mitrës, duke realizuar takime me prindërit dhe duke shpërndarë broshura me informacione rreth përfitimeve nga kjo vaksinë./REL/
Lajme nga vendi
MASH: Tekste shkollore për të gjithë nxënësit në fillim të vitit të ri shkollor

Të gjithë nxënësit do të kenë tekste shkollore në fillim të vitit të ri shkollor edhe atë për të gjitha lëndët, sipas planeve mësimore në klasat përkatëse, informojnë nga MASH.
“Për të dytin vit radhazi, shtypja dhe shpërndarja e teksteve shkollore realizohet me kohë, dhe çdo shkollë do ta marrë tirazhin që e ka kërkuar përmes aplikacionit të veçantë elektronik të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës. Janë siguruar edhe tekste shkollore për gjuhët e huaja, për herë të parë pas shtatë vitesh gjatë të cilave mungonin, ndërsa mësimdhënësit dhe nxënësit janë detyruar të gjejnë vetë literaturë”, qëndron në kumtesë.
Tekste të reja shkollore me përmbajtje të avancuar janë gjithashtu në dispozicion për klasën e shtatë të arsimit fillor dhe për vitin e parë në arsimin e mesëm gjimnaz, ku fillon zbatimi i programeve të reja mësimore. Mbi 100 tituj të rinj do të jenë të disponueshëm edhe për nxënësit e shkollave të mesme profesionale, informojnë nga MASH.
“Përgatitja, botimi dhe shpërndarja e teksteve shkollore ishte sfidë e madhe në të kaluarën. Kjo çështje është zgjidhur në mënyrë sistematike, me Ligjin e ri për Tekstet Shkollore, në përpilimin e të cilit kanë marrë pjesë të gjithë palët e përfshira – përfshirë edhe autorët, recensentët, por edhe të gjitha shtëpitë botuese në vend”, thuhet në kumtesë.
Siç njofotn Ministria, të gjitha institucionet kompetente, organet dhe trupat që marrin pjesë në procedurën për sigurimin e teksteve shkollore i kanë përmbushur detyrimet e tyre në mënyrë të përpiktë dhe me kohë, për të cilën Ministria e Arsimit dhe Shkencës shpreh mirënjohje dhe bën thirrje që veprimi i përbashkët për të siguruar vazhdimin e arsimimin më të mirë edhe më tej.
Tekstet shkollore janë kusht themelor për procesin edukativo-arsimor më cilësor.
Lajme nga vendi
Parandalohet kontrabandë masive e drogës në pikën kufitare Bogorodicë

Inspektorët doganorë të Departamentit të Operativës kanë parandaluar një përpjekje të madhe për kontrabandën e narkotikëve në pikën kufitare Bogorodicë.
Siç njofton Drejtoria e Doganave, më 25 gusht 2025, gjatë kontrollit rutinë me qen doganor, në një furgon gjerman për pasagjerë, dy shtetas gjermanë u paraqitën për hyrje në vend. Në çantën e dorës së një pasagjereje u gjetën substanca të ndryshme narkotike:
Detajet e kontrollit:
- 3 tuba plastike të mbështjellë me letër higjienike, të mbushura me kokainë.
- Një fletë alumini me substancë me origjinë bimore, marihuanë.
- 33 kapsula të mbushura me një substancë pluhuri nga grupi i steroideve.
“Para kontrollit personal, pasagjerja tentoi të fshehë 6 tuba të tjerë me kokainë duke i hedhur në tokë. Lënda u dorëzua për ekspertizë në Departamentin e Ministrisë së Brendshme për Ekzaminime Mjekësore.
Kundër të dyshuarës u ngrit kallëzim penal për “Prodhim dhe lëshim i paautorizuar i drogave narkotike, substancave psikotrope dhe prekursorëve”, sipas nenit 215 të Kodit Penal”, thuhet në njoftim./TV21
Lajme nga vendi
RRITJE NATYRORE NEGATIVE EDHE NË TREMUJORIN E DYTË, 1.135 MË PAK TË LINDUR SE SA TË VDEKUR

Rritja natyrore edhe në tremujorin e dytë të vitit 2025 është negativ dhe paraqet 1 135 persona, që do të thotë se për aq persona është më i vogël numri i fëmijëve të lindur të gjallë nga numri i personave të vdekur.
Sipas të dhënave të Entit shtetëror për statistika, numri i fëmijëve të lindur të gjallë në tremujorin e dytë është 3 741 dhe në krahasim me periudhën e njejtë vitin e kaluar është ulur për 4.2%.
Numri i personave të vdekur, ndërkaq, në tremujorin e dytë të vitit 2025 shënon rritje prej 1.2% në krahasim me tremujorin e dytë të vitit 2024 dhe është 4 876 persona, ndërsa prej tyre 13 janë foshnja të vdekura.
Në këtë tremujor të vitit janë bërë 2 792 martesa dhe numri i tyre është rritur për 8.1% në krahasim me periudhën e njejtë të vitit 2024, ndërsa janë regjistruar 545 divorcime, që paraqet rritje prej 0.4% në krahasim me periudhën e njejtë të vitit 2024.
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi3 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve