Lajme nga vendi
Mbi 50% e kompanive të huaja nuk duan të investojnë rishtas në Maqedoninë e Veriut
Maqedonia e Veriut nuk po arrin të kalojë pragun vjetor të investimeve të huaja prej 1 miliard eurove, pavarësisht paralajmërimeve se anëtarësimi në NATO përkthehet me më shumë investime të huaja.
Maqedonia e Veriut është anëtarësuar në NATO më 2020.
Në bazë të të dhënave të Bankës Popullore në këtë shtet, Maqedonia e Veriut i ka pranuar 616.7 milionë euro në formë të investimeve të huaja, më 2023.
Kjo shifër është e përafërt me investimet e huaja në Kosovë, Malin e Zi dhe Bosnje – Hercegovinë.
Serbia, e cila nuk është anëtare e NATO-s, gjatë vitit 2023 ka arritur të tërheqë 4 miliardë euro e gjysmë euro në formë të investimeve të huaja.
Në mesin e vendeve fqinje, që janë pjesë e Bashkimit Evropian ose NATO-s, që tejkalojnë pragun e 1 miliard eurove në vit janë: Kroacia, Sllovenia, Shqipëria dhe Bullgaria.
Së fundi, edhe investitorët ekzistues në Maqedoninë e Veriut janë deklaruar se nuk janë të gatshëm të riinvestojnë.
Kryetari i Këshillit për Investime të Huaja, Viktor Mizo, i ka thënë Radios Evropa e Lirë se në Maqedoni të Veriut po mungon një strategji gjithëpërfshirëse shtetërore për tërheqjen e investitorëve të rinj të huaj, por edhe për mbajtjen edhe të atyre që tashmë kanë investuar në vend.
Këshilli për Investime të Huaja përbëhet nga 130 kompani prej 20 vendeve të huaja.
Kompanitë që kanë investuar tashmë janë të industrisë automobilistike, bujqësisë, energjetikës, asaj për prodhim të ushqimit, telekomunikacionit, shërbimeve të teknologjisë informative, e tjera.
“Është e qartë se ka mungesë fokusi në këtë fushë. Mungon një strategji e qartë se në cilin drejtim duam të ecim si shtet. Kjo pasqyrohet edhe në rezultatet e anketës së fundit të Këshillit të Investitorëve të Huaj, ku vetëm 43 për qind e kompanive tashmë të pranishme në vendin tonë, janë shprehur se rishtas do të investonin në vend, nëse për këtë gjë do të duhej të vendosnin tani”, ka thënë Mizo në disa përgjigje për Radion Evropa e Lirë.
Sipas tij, politikat e papërshtatshme dhe indiferente të institucioneve shtetërore për investitorët e huaj, kanë bërë që kompania KOSTAL – Maqedoni, t’i ridestinojë mjetet në një vend tjetër dhe të mos i investojë në zonat ekonomike të Maqedonisë së Veriut.
Zyrtarët qeveritarë, në anën tjetër, i cilësojnë si të suksesshme politikat për tërheqje të kapitalit të huaj.
Drejtori i Zonave Zhvillimore Industriale Teknologjike, Jovan Despotovski, i ka thënë Radios Evropa e Lirë se drejtoria që përfaqëson kompanitë e huaja, ka nënshkruar kontrata për investim në vlerë prej 450 milionë eurove, më 2023.
“Investimet e huaja për vitin 2021, 2022 dhe 2023 janë rreth 1.8 deri në 2 miliardë euro”, ka thënë Despotovski.
Sipas tij, investitorët ankohen vetëm për rregullativën ligjore.
“Vërejtjet e kompanive që operojnë në zonat ekonomike kanë të bëjnë me ndryshimet e shpeshta ligjore, dhe që jetësimi i tyre nuk është i qëndrueshëm”, ka thënë ai.
Për t’i stimuluar investitorët e huaj që t’i drejtojnë sytë kah Maqedonia e Veriut, zyrtarë të Drejtorisë së Zonave Zhvillimore Teknologjike Industriale, kanë bërë të ditur se kompanitë e huaja do të fitojnë mbështetje nga ana e shtetit përmes grantit për krijim të vendeve të reja të punës në vlerë prej 3.250 eurosh për çdo vend pune.
Megjithatë, sipas tyre, ky grant është i kushtëzuar me sigurimin e pagave 50 për qind më të mëdha sesa mesatarja shtetërore.
“Kjo do të thotë se kompania do të marrë mjete nga shteti për çdo pagë neto, e cila do të jetë më e lartë se 1.000 euro. Kjo është një nga mënyrat se si do të nxisim përforcim të rritjes së pagave”, ka theksuar në fillim të këtij muaji Despotovski.
Gjatë kësaj jave, Drejtoria për Zona Zhvillimore Teknologjike Industriale, si përfaqësuese e Qeverisë, e ka ndërprerë marrëveshjen me kompaninë gjermane NEXT.E.GO MOBILE SE, për ndërtimin e fabrikës së veturave elektrike në Tetovë.
Paraprakisht, ky projekt është paralajmëruar me shumë bujë nga zyrtarët shtetërorë, të cilët patën përmendur hapjen e 3-4.000 vendeve të reja të punës.
Në fillim të këtij viti është ndërprerë edhe marrëveshja me kompaninë greke Arhirodon, për ndërtimin e hidrocentralit Cebren, pasi është thënë se kompania nuk ka arritur t’i sigurojë mjetet për realizim të projektit.
Më 2021, në kohën kur Zoran Zaev ishte kryeministër i shtetit, ai pati thënë se gjigantët e teknologjisë, Google dhe Facebook, do të shtrijnë kapitalin e tyre në Maqedoninë e Veriut.
Ato kanë mbetur vetëm premtime.
Si investime kapitale ishte paralajmëruar dhe ndërtimi i studiove të filmit në Shkup, të aktorit John Malkovich, si dhe rivitalizmi i kompleksit të liqenit Tresca, po në Shkup, përmes investitorëve turq.
Edhe këto kanë mbetur vetëm premtime.
Njëjtë, premtim ka mbetur edhe paralajmërimi i vitit 2021, për një investim në vlerë të 30 milionë eurosh nga kompania jugkoreane “Almak” dhe kompania amerikane “Dura Automotive Systems” për ndërtimin e një objekti për prodhimin e profileve të lehta për industrinë e automobilave ku duhej të punësoheshin 70 punëtorë me paga rreth 2.000 euro.
Ekspertët e ekonomisë thonë se korrupsioni dhe mungesa e punëtorëve bëjnë që të Maqedonia e Veriut të mos jetë vend atraktiv për investitorët e huaj.
“Njëri nga faktorët kryesorë që tani, dhe në të ardhmen, do të jetë shkak për mosgatishmërinë e investitorëve të huaj për të investuar në Maqedoninë e Veriut, në radhë të parë është fuqia gjithnjë e më e pakët e fuqisë punëtore në vend, e cila duhet t’iu përgjigjet kërkesave të investitorëve” ka thënë Arben Halili, ligjërues në Fakultetin e Ekonomisë në Universitetin e Tetovës.
Në raportin e organizatës ndërkombëtare, Transparency International, sa i përket Indeksit për Përceptim të Korrupsionit, për vitin 2023, Maqedonia e Veriut është renditur në listën e vendeve ku drejtësia e dobët mundëson lulëzim të korrupsionit.
Ky vend ka shënuar përparim të lehtë, me 42 pikë – dy më shumë se vitin e kaluar – por që, sipas raportit, progresi ka shënuar kthim mbrapa, pas ndryshimeve që janë bërë në Kodin Penal.
Indeksi radhit çdo vit 180 shtete dhe territore të botës në bazë të nivelit të perceptuar të korrupsionit në sektorin publik. Ai përdor një metodologji pikësh, sipas së cilës zero tregon për një vend shumë të korruptuar, ndërsa 100 për një vend të pastër nga kjo dukuri.
Ndërkohë, pushteti dhe opozita i interpretojnë ndryshe rezultatet sa u përket investimeve të huaja në Maqedoninë e Veriut.
“Nëse i shikojmë të dhënat ndër vite, për periudhën 2006-2016, gjithsej investimet e huaja direkte arritën në 3.024.25 milionë euro, ose mesatarisht 274.93 milionë euro në vit. Ndërsa, në periudhën kohore 2017-2023, gjithsej shtatë vjet kalendarikë, fluksi i përgjithshëm i investimeve të huaja direkte (IHD) në Maqedoninë e Veriut arriti në 3.237,03 milionë euro, ose mesatarisht rreth 462.43 milionë euro për secilin nga shtatë vjetët”, ka theksuar zëvendëskryeministri i Maqedonisë së Veriut, Fatmir Bytyqi.
Por, për opozitën maqedonase, OBRM-PDUKM-së, trendin e rënies së investimeve e tregon fakti se Maqedonia e Veriut, në bazë të të dhënave të Bankës Botërore, radhitet në mesin e vendeve me më pak investime të huaja.
“Rezultatet në fushën e investimeve të huaja direkte janë katastrofale në krahasim me vendet e Ballkanit Perëndimor. Së bashku me Bosnje-Hercegovinën, Maqedonia [e Veriut] është në fund të tabelës, për sa u përket investimeve të huaja në tre vjetët e fundit”, kanë thënë zyrtarë të kësaj partie opozitare.
Në Maqedoni të Veriut, qysh prej vitit 2006 është investuar në promovimin e vendit si shtet me mundësi të mëdha investimi, duke bërë edhe ndryshime ligjore që përfshinin lehtësime si shmangja e taksave, subvencionet për kompanitë importuese, subvencionet për pagesën e kontributeve për sigurimin e të punësuarve, grante për infrastrukturë, tokë ndërtimore të subvencionuar e tjera.
Me këtë rast ishte hapur edhe Agjencia për Investime të Huaja, Drejtoria për Zona Teknologjiko-Industriale, të cilat kanë për detyrë promovimin e Maqedonisë së Veriut si shtet të volitshëm për investime të huaja, përmes fushatave të ndryshme dhe mbështetjes administrative për investitorët potencialë./REL/
Lajme nga vendi
Gashi për Ditën e pavarësisë: Është koha që shteti të rrezatojë me stabilitet dhe vlera, uniteti është fuqia jonë më e madhe
Me rastin e festës së ardhshme shtetërore – Ditës së pavarësisë, kryetari i Kuvendit, Afrim Gashi, sot gjatë pritjes që e organizoi në shtëpinë ligjvënëse, porositi për unitet, bashkim dhe vizion për të ardhmen e Maqedonisë së Veriut. Në fjalimin e tij, Gashi e ceki rëndësinë e unitetit thelbësor mes qytetarëve, respektimit të llojllojshmërive dhe ndërtimit të së ardhmes së përbashkët pa ndarje.
“Porosia kryesore që dëshiroj ta bëj në këtë përvjetor të pavarësisë është uniteti. Ne, si shtet i ri, kemi nevojë për shumë gjëra, por mendoj se para së gjithash dhe më së shumti na nevojitet uniteti. Jo një unitet uniform dhe të përshtatshëm, por një unitet thelbësor. Një unitet që respekton dallimet dhe i shndërron ato në pasuri, jo në përçarje. Secili prej nesh duhet të ndiejë përgjegjësi për të mos inkurajuar përçarjet, por për të ndërtuar ura, për të mos përdorur dallimin si mur, por si një dritare përmes së cilës e shohim njëri-tjetrin më nga afër, tha Gashi.
Kryetari i Kuvendit theksoi se pas 34 viteve shtetësi “është koha që Maqedonia e Veriut të ngritet në nivelin që e meriton”.
“Ndoshta për nga madhësia ne jemi shtet i vogël, por, jemi i madh për nga mundësitë, aspiratat dhe ambiciet. Ne jemi qendra e Ballkanit dhe është koha që kjo qendër të rrezatojë me stabilitet, kulturë, dituri dhe vlera, siç rrezatoi edhe në të kaluarën tonë të pasur. Me rëndësi edhe për ne edhe për tërë civilizimin njerëzor”, potencoi Gashi.
Ai shtoi se pavarësia nuk është dhuratë, por premtim që duhet të kultivohet dhe bartet.
“Ky amanet na bashkon sot dhe do të na prijë edhe nesër drejt lirisë më të madhe, drejtësisë dhe drejt një të ardhmeje të përbashkët, ku secili do të ndihet zot në atdheun e vet. Ashtu siç ka thënë presidenti Abraham Linkoln: ‘Mënyra më e mirë për ta parashikuar të ardhmen është ta krijojmë vetë. Dhe, ne do ta bëjmë këtë – do ta krijojmë së bashku. Gëzuar Ditën e Pavarësisë!
Në seancën gjyqësore për skandalin në Onkologji, mjekja Meri Peshevska, e punësuar në Klinikën për radioterapi dhe onkologji, e pranoi fajin për veprën për të cilën ngarkohet.
Ajo tha se nuk është e sigurt nëse për shtatë pacientë për të cilët akuzohet, ua ka vazhduar ose jo terapinë pasi siç tha, vula e saj ka qëndruar te sporteli në atë kohë, ndërsa këtë e ka bërë me qëllim që puna të kryhet më shpejtë dhe mos të presin pacientët.
“Me përgjegjësi dhe vetëdije them se fjalëkalimi im në sistem si dhe vulën u’a kam lënë te sporteli dhe I kanë shfrytëzuar praktikantët, dhe e pranoj fajin”.
Peshevska së bashku me ish drejtorin e Klinikës së Onkologjisë, Nikolla Vasev, si dhe dy onkologë të tjerë akuzohen për trajtim të pakujdesshëm të pacientëve. Për dallim nga Peshevska, më herët ish-drejtori Nikolla Vasev tha se nuk ndjehet fajtor për veprat me të cilat ngarkohet.
Të akuzuarit ngarkohen për veprat “krime të rënda kundër shëndetit të njerëzve” dhe “trajtim neglizhent”, ku 29 pacientë janë trajtuar me terapi të papërshtatshme, me devijime në dozë dhe pa vlerësim të duhur të gjendjes së tyre shëndetësore.
Përveç kësaj, Vasev dhe ish-drejtori ekonomik i Klinikës janë akuzuar për shpërdorim të detyrës dhe përvetësim, me dëm prej mbi 2.2 miliardë denarësh për buxhetin e shtetit./ alsat.mk
Lajme nga vendi
Prokuroria Themelore Publike në Tetovë ka filluar procedurë penale kundër një personi të rritur dhe shtatë të miturve në rrahjen ndaj dy nxënësve shqiptarë
“ Prokuroria Themelore Publike në Tetovë ka filluar procedurë penale kundër një personi të rritur dhe shtatë të miturve për veprën penale “Dhunë”, sipas nenit 386 paragrafi 4 lidhur me paragrafin 3 dhe 1 të Kodit Penal. Viktima janë dy persona të mitur. Sipas kërkesës së prokurorit publik, ndaj të rriturit të dyshuar është caktuar masë paraburgimi afatshkurtër prej 48 orësh, me qëllim që të sigurohen prova në lidhje me pjesëmarrjen e tij në ngjarje. Për të miturit, procedura zhvillohet sipas Ligjit për drejtësinë për fëmijët”, thonë nga Prokuroria Themelore Publike në Tetovë .
Nga Gjykata Themelore në Tetovë thonë se në me kërkesë të prokurorisë është caktuar masa e paraburgimit të shkurt prej 48 orësh. “Ju njoftojmë se me propozim të Prokuroria Themelore Publike në Tetovë është caktuar masa e paraburgimit të shkurtër prej 48 orësh për një të rritiur”, njoftuan nga Gjykata Themelore në Tetovë.
Ndërkaq, nga Sektori për Punë të Brendshme në Tetovë thonë se dy të mitur me datë 3 shtator në orën 22:30, në rrugën “Prilepska” në Tetovë, zyrtarë policorë nga SPB Tetovë kanë privuar nga liria personin N.Ç. (20) nga Tetova, ndërsa më 04.09.2025, në orën 12:10, në rrugën “Ilinden”, është privuar nga liria edhe D.D. (23) nga fshati Radiovc.
“Gjithashtu, është zhvilluar bisedë zyrtare me 16 të mitur. Ata dyshohen se rreth orës 18:00, në rrugën “Bllagoja Toska” në Tetovë, në grup, kanë sulmuar fizikisht një 17-vjeçar dhe një 15-vjeçar, të dy nga fshati Dobrosht, komuna e Tearcës, të cilët ishin duke dalë nga shkolla e mesme. Sipas kallëzimit të bërë nga prindërit e tyre, Q.E. (50) dhe H.I. (43) nga Dobroshta, djemtë e tyre kanë qenë bashkë me një të mitur tjetër, i cili ka arritur të ikë nga vendngjarja. Anëtarët e grupit dyshohet të kenë qenë tifozë të një klubi futbolli nga Tetova”, njoftoi zëdhënësi i Sektorit për Punë të Brendshme në Tetovë.
Ndryshe, incidenti ndodhi të mërkurën pasdite, kur anëtarë të tifo grupit Vojvodët, kishin sulmuar dy të mitur shqiptarë, nxënës të Shkollës së Mesme Ekonomike “8 Shtatori” në Tetovë.
Rrahja e dy nxënësve shqiptarë në Tetovë, shkaktoi reagime të mëdha në opionon. Reaguan pothuajse të gjitha partitë politike shqiptare të cilët dënuan këtë akt duke kërkuar që organet ligjzbatuese mënjëherë të zbardhin rastin dhe autorët të dalin para drejtësisë.
Gashi për Ditën e pavarësisë: Është koha që shteti të rrezatojë me stabilitet dhe vlera, uniteti është fuqia jonë më e madhe
Onkologjia/ Mjekja Meri Peshevska, e pranoi fajin për veprën për të cilën ngarkohet
Prokuroria Themelore Publike në Tetovë ka filluar procedurë penale kundër një personi të rritur dhe shtatë të miturve në rrahjen ndaj dy nxënësve shqiptarë
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
Shkup, panairi i patundshmërive të Dubait! Citi Casa rikthehet në hapësirat e COWORK21 më 31 maj dhe 1 qershor
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi3 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve