Lajme nga bota
A po rrezikohet bota nga një pandemi e re, reagon OBSH-ja

Kina po përballet me një rritje të ndjeshme të infeksioneve nga një virus i frymëmarrjes, i identifikuar si Metapneumovirusi i Njeriut (HMPV).
Ky zhvillim ka mbushur spitalet, ka nxitur masa urgjente dhe ka ngjallur shqetësime te publiku për një shpërthim të ngjashëm me pandeminë e Covidit-19.
Lidhur me këtë rast ka reaguar dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë teksa e cilëson situatën si diçka jo emergjente.
“Organizata Botërore e Shëndetësisë nuk e ka cilësuar situatën si një emergjencë globale shëndetësore, por rritja e rasteve ka shtyrë autoritetet të forcojnë sistemet e monitorimit. Sipas Rregullores Ndërkombëtare të Shëndetit, nëse një sëmundje është e përhapur në një rajon, duhet të raportohet në OBSH, atëherë organizata do të përcaktojë nëse një ngjarje e veçantë përbën apo jo një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar”, thotë OBSH-ja.
Ndërkohë, ekspertët e shëndetësisë kanë ngritur shqetësime për HMPV-në, një virus i frymëmarrjes, në pjesë të tjera të rajonit që prek një numër vendesh aziatike.
Me rastet e metapneumovirusit njerëzor në mesin e njerëzve, ka edhe nga ata nën moshën 14-vjeçare, e që janë numra në rritje të kësaj moshe, sipas një raporti të botuar në Reuters.
Çfarë është HMPV-ja që veç po rritet në Kinë?
Zbuluar në vitin 2001, HMPV-ja i përket familjes Pneumoviridae, e njëjta familje si virusi respirator syncytial (RSV), sipas qendrave të SHBA-së për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Zakonisht shkakton infeksione të rrugëve të sipërme dhe të poshtme të frymëmarrjes, duke paraqitur simptoma të ngjashme me një ftohje të zakonshme ose grip.
Simptomat e HMPV-së
Simptomat që zakonisht lidhen me HMPV, siç theksohet nga CDC-ja, përfshijnë: kollë dhe rrjedhje hunde, ethe, dhimbje të fytit, fishkëllimë ose gulçim në raste të rënda. Në disa raste, infeksioni mund të përshkallëzohet në bronkit, pneumoni ose acarime të astmës.
Kush është në rrezik?
Fëmijët nën pesë vjeç, veçanërisht foshnjat, të moshuarit, veçanërisht ata mbi 65 vjeç dhe personat me sistem imunitar të dobësuar ose kushte kronike të frymëmarrjes si astma ose COPD janë në rrezik më të lartë, transmeton reporteri.
Si përhapet HMPV-ja?
HMPV-ja përhapet përmes pikave nga kollitja ose teshtitja, kontakti i ngushtë si prekja ose shtrëngimi i duarve, sipërfaqet e kontaminuara, e ndjekur nga prekja e gojës, hundës ose syve. Sipas CDC-së, HMPV-ja ka një model sezonal, që qarkullon në fund të dimrit dhe pranverës.
Çfarë mund të bëni për ta parandaluar atë?
CDC-ja rekomandon hapat e mëposhtëm për të zvogëluar rrezikun e HMPV-së dhe sëmundjeve të tjera të frymëmarrjes:
-Lani duart shpesh me sapun dhe ujë për të paktën 20 sekonda
-Shmangni prekjen e fytyrës me duar të palara
-Mbani maska në vendet e mbushura me njerëz
-Qëndroni në shtëpi kur jeni të sëmurë në mënyrë që të parandalohet përhapja e virusit
-Pastroni rregullisht sipërfaqet e prekura shpesh.
Lajme nga bota
Shpërthim vdekjeprurës në një fabrikë të eksplozivëve në SHBA

Disa persona kanë vdekur ose konsiderohen të zhdukur pas një shpërthimi në një fabrikë të ushtrisë amerikane më 10 tetor, thanë zyrtarët.
Në vendin e ngjarjes janë parë ekipe të shumta të emergjencave, teksa publikut i është bërë thirrje që të shmangë këtë zonë.
Ndërkaq, sipas pamjeve nga ajri që janë shfaqur nga mediat amerikane treguan se ende dilte tym nga vendi ku ndodhi shpërthimi në qarkun Hikman, Tenesi.
“Mund të konfirmojmë se ka ndodhur një shpërthim në Accurate Energetic Systems në zonën e Buksnortit”, tha policia lokale përmes një postimi në Facebook.
“Ekipet e emergjencave aktualisht janë në vendngjarje dhe po punojnë për të adresuar situatën”, shtoi policia.
Zyra e kryetarit të qarkut Hikman tha për AFP-në se nuk mund të konfirmojnë se ka viktima apo shkakun e shpërthimit.
Por, sherifi i qarkut Hamfris, Chris Davis, raportoi për “disa” viktima dhe shtoi se disa persona konsiderohen të zhdukur pas “shpërthimit shumë shkatërrues” që përfshiu një ndërtesë të tërë në këtë fabrikë.
“Kemi disa persona që aktualisht nuk dihet se ku ndodhen. Po përpiqemi të jemi të kujdesshëm ndaj familjeve”, tha Davis për gazetarët.
Davis tha se autoritetet e kanë rrethuar zonën, por paralajmëroi se mund të ketë shpërthime të tjera më të vogla në fabrikë.
Accurate Energetic Systems është një prodhues i eksplozivëve i themeluar më 1980.
Sipas faqes në Facebook të kësaj kompanie thuhet se ajo prodhon “përbërës të ndryshëm shpërthyes me fuqi të lartë dhe produkte të posaçme” për Departamentin amerikan të Mbrojtjes, por edhe për tregjet industriale amerikane./www.evropaelire.org/
Lajme nga bota
Holanda dyfishon periudhën për marrjen e shtetësisë për emigrantët

Qeveria holandeze ka prezantuar plane të reja që do të “dyfishojnë periudhën e kërkuar për të marrë shtetësinë” për emigrantët, sipas “TheTelegraph”.
Aktualisht, të huajt mund të aplikojnë për natyralizim pas pesë vjetësh qëndrimi në vend, por sipas propozimeve të reja, kjo periudhë do të rritet në 10 vjet “qëndrim të pandërprerë”, dhe personi duhet të konsiderohet “plotësisht i integruar” para se të mund të bëhet qytetar holandez.
“Duke zgjatur periudhën e natyralizimit nga pesë në dhjetë vjet, sigurojmë që njerëzit të kenë një lidhje më të fortë me mbretërinë tonë dhe të jenë me të vërtetë të integruar, duke u mundësuar që të marrin pjesë plotësisht në shoqëri përpara se të bëhen qytetarë holandezë”, tha sekretari i shtetit, Arno Rutte.
Aktualisht, kushdo që dëshiron të marrë shtetësinë holandeze duhet të përmbushë disa kërkesa të tjera. Ata duhet të kalojnë një provim integrimi civil, të jenë në gjendje të lexojnë, shkruajnë dhe flasin holandisht në nivel bazë dhe të nënshkruajnë një deklaratë që pranon se ligjet e Holandës vlejnë për ta.
Këto kushte nuk do të ndryshohen me legjislacionin e ri, i cili fokusohet vetëm tek zgjatja e periudhës së qëndrimit dhe vlerësimi i integrimit. Propozimet ndodhen aktualisht në një periudhë dy mujore konsultimi, gjatë së cilës qytetarët dhe organizatat mund të japin opinionet e tyre.
Megjithatë, ka ende paqartësi nëse ky ligj do arrijë të bëhet lig projektligj”, duke marrë parasysh diskutimet politike dhe situatën aktuale të qeverisë.
Holanda po përgatitet për zgjedhje të parakohshme muajin e ardhshëm, pas shpërbërjes së koalicionit qeverisës. Këto zgjedhje mund të ndikojnë në fatin e ligjit për shtetësinë dhe politikën e imigracionit në të ardhmen.
Lajme nga bota
Zjarr masiv shpërthen në rafinerinë e naftës pranë Los Angeles

Një zjarr masiv shpërtheu më 2 tetor në një rafineri nafte në Kalifornian Jugore, thanë zyrtarët, duke nxitur një reagim të gjerë nga ekipet e emergjencës dhe duke shkaktuar flakë gjigante të dukshme në të gjithë pellgun e Los Angelesit.
Zyra e Guvernatorit të Kalifornisë, Gavin Newsom, konfirmoi se një zjarr shpërtheu në një rafineri nafte në El Segundo, e vendosur rreth 32 km në jugperëndim të qendrës së Los Angelesit. Newsom u informua për incidentin, konfirmoi zyra, raporton “USAToday”, transmeton Klankosova.tv.
“Zyra jonë po koordinohet në kohë reale me agjencitë lokale dhe shtetërore për të mbrojtur komunitetin përreth dhe për të garantuar sigurinë publike”, tha zyra e guvernatorit në X, duke i këshilluar banorët të dëgjojnë autoritetet lokale.
Objekti i El Segundo, i ndërtuar në vitin 1911, është rafineria më e madhe prodhuese e naftës në Bregun Perëndimor, sipas Chevron. Rafineria përpunon më shumë se 276,000 fuçi naftë të papërpunuar në ditë. /Klankosova.tv