Lajme nga vendi
ANALIZË: Për dy vite shuma për pensione në Maqedoninë e Veriut do të kalojë 2 miliardë euro

Në pritje të rritjes së re lineare të pensioneve për 2.500 denarë në muajin mars, misioni i FMN-së në Maqedoni. Situata financiare e FSPIM-së, plani për të ardhura të qëndrueshme, reformat. Këto janë disa nga temat që do të jenë në tavolinë, ndërsa sipas informacioneve të konfirmuara pritet edhe raporti i ekspertëve monetarë me vlerësim për sistemin e pensioneve. Projeksionet e reja të FSPIM-së tregojnë se në vitin 2027 shuma për pagesën e pensioneve do të kalojë 2 miliardë euro, shkruan analiza ekonomike javore e Portalb.mk.
Në mars rritje e re e pensioneve – FMN-ja do të japë rekomandime të vjetra-të reja…
“Financat publike përballen me sfida afatgjata për shkak të plakjes së popullsisë. Pa reforma dhe me zvogëlimin e popullsisë në moshë pune, deficiti i pensioneve parashikohet të dyfishohet deri në vitin 2030”.
Kjo theksohet në njërin nga raportet e FMN-së, e cila prej vitesh paralajmëron se do të nevojiten reforma të thella për të siguruar qëndrueshmëri të sistemit të pensioneve. Misioni i FMN-së e diskutoi këtë temë me autoritetet tona edhe vitin e kaluar. Këtë muaj, përfaqësuesit e FMN-së do të dorëzojnë një Raport të ri – me vlerësime dhe rekomandime të reja. Për momentin dihet qëndrimi i FMN-së për skenarin sipas të cilit duhet të rritet mosha e daljes në pension si dhe të zbatohen reforma për rritjen e pjesëmarrjes së fuqisë punëtore, duke qenë se demografia nuk është në “anën” e sistemit të pensioneve, gjegjësisht po bëhemi gjithnjë e më shumë një vend me popullsi të moshuar.
Takimin me FMN-në e konfirmon edhe udhëheqësia e FSPIM-së, por kategorikisht thonë se nuk po mendojnë as për rritjen e moshës së daljes në pension, e as për rritjen e përqindjes së sigurimit pensional.
“Përfaqësuesit e FMN-së, në përgjithësi, janë të interesuar për gjendjen e sistemit të pensioneve dhe për stabilitetin e pagesës së pensioneve. Çështja kryesore në takimin e kaluar ishte qëndrueshmëria e rritjes së pensioneve për 2.500 denarë në shtator dhe tani për 2.500 denarë në mars. Një nga çështjet ishte edhe rritja e moshës për dalje në pension, e cila u refuzua nga ana jonë dhe këtë e konfirmuan edhe nga Qeveria” – thonë nga FSPIM-ja.
Krahas FMN-së, edhe Banka Botërore ka rekomanduar reforma në sistemin e pensioneve – rritjen e moshës së daljes në pension, kthimin në modelin e rritjes së pensioneve në bazë të çmimeve të shitjes me pakicë, rritjen dhe barazimin gradual të moshës së pensionimit për burrat dhe gratë, si dhe rritjen graduale të përqindjes së kontributeve.
Gjithnjë e më shumë para do të nevojiten për të paguar pensionet – stabilizim në vitin 2035
Ndërkohë, pensionistët e presin rritjen e re lineare të pensioneve për 2.500 denarë, e cila do të ndodhë në muajin mars, duke përmbushur kështu premtimin e qeverisë për rritjen e pensioneve për 5.000 denarë. Rritja lineare e pensioneve e rriti anën e kostove të Fondit Pensional, gjë që rriti edhe transferimin e fondeve nga buxheti qendror në llogarinë e Fondit. Sipas të dhënave nga buxheti për këtë vit, shpenzimet totale të FSPIM-së u rritën në 2,27 miliardë euro, dhe vetëm shuma për pagesën e pensioneve u rrit për 16,6% në krahasim me vitin e kaluar për dy arsye – rritjes së pensioneve dhe rritjes së numrit të pensionistëve.
Sipas Planit të ri Strategjik 2025-2029 të FPSIM-së, këtë vit për pagesën e pensioneve do të shpenzohen gati 1,8 miliardë euro dhe kjo shumë do të vazhdojë të rritet edhe në vitet në vijim, kështu që në vitin 2026 shuma do të rritet në 1,9 miliardë euro, kurse në vitin 2027 do të kalojë 2 miliardë euro.
Do të rritet shuma e pensioneve, e po ashtu do të rritet edhe numri i pensionistëve. Këtë vit, sipas vlerësimeve, pensione do t’u paguhen 343.992 pensionistëve, dhe ky numër do të rritet për 5.900 përfitues të rinj të pensionit për dy vite.
Aktualisht, përveç shtyllës shtetërore të pensioneve, janë rreth 180 përfitues të pensioneve edhe nga fondet private. Sipas analizave të bazuara në strukturën e moshës së të siguruarve, në vitin 2035 pritet që pensione të paguhen për një numër të konsiderueshëm përfituesish të rinj edhe nga fondet private, që do të përfaqësojë një nga hapat e parë madhorë drejt lehtësimit financiar për fondin shtetëror, një hyrje në uljen e deficitit të FSPIM-së.
Sipas të dhënave të përmbledhura për vitin 2024, në fund të vitit të kaluar në vend kishte 345 796 pensionistë, prej të cilëve 34,1% marrin pension nga 15.693 deri në 19.409 denarë dhe vetëm 7,97% kanë pension më të lartë se 39.115 denarë.
Lajme nga vendi
Zherovjan, asfaltohet rruga në hyrje të fshatit nga bizneset lokale (VIDEO)

Në mungesë të investimeve nga institucionet lokale dhe qendrore, banorët e fshatit Zherovjan të komunës së Bogovinës, me ndihmën e afaristëve kanë asfaltuar vet rrugën në hyrje të fshatit. Hyrja në këtë fshat ishte lënë pasdore dhe ishte dëmtuar shumë ndër vite dhe kjo detyroi që banorët të vet organizohen dhe afaristët e fshatit kontribuan me rreth gjashtë mijë euro duke asfaltuar këtë pjesë të rrugës në hyrje të fshatit Zherovjan.
“ Ishte një iniciativë e shumë bizneseve që kanë kontribuar në bashkëpunim me Bashkësisë Lokale për ta rregulluar këtë rrugë, ose me mirë të themi një plagë që me vite qëndron e hapur këtu dhe është një rrugë që lidh dy regjione, pra pjesën e fshatrave rrëzë Malit Sharr dhe pjesën e fshatrave rreth Malit të Thatë, ose konkretisht I lidh dy komuna, atë të Bogovinës dhe Bërvenicës dhe është një nyje që lidhet me autostradën Tetovë-Gostivar. Ishte kjo një iniciativë e Bashkësisë Lokale, bizneseve dhe njerëzve të vullnetit të mirë, të cilët kanë financiuar asfaltimin e rrugës dhe uroj ta shfrytëzojnë të gjithë banorët e këtij rajoni dhe jo vetëm banorët e fshatit Zherovjan”, deklaroi Ismail Ferati, Kryetar i Bashkësisë Lokale të fshatit Zherovjan.
Por, infrastruktura në këtë fshat ka nevojë për ndërhyrje tjera. Nënkalimi për hyrje në fshatit Zherovjan është vetëm për një veturë. Kjo krijon kaos të vërtetë gjatë tërë kohës pasi që vozitësit janë të detyruar të presin derisa të lirohet nënkalimi dhe më pas të hyjnë ose dalin prej fshati. Situata paraqitet edhe më e rëndë gjatë muajve të verës, kur kolonat e veturave janë të gjata në këtë pritje për të kaluar nënkalimin.
“Është këtu një rrugë njëkahshe, ku sipër nënkalimit është hekurudha. Është ndërtuar në vitet e 50 ndoshta dhe tash nuk I përshtat aspak zhvillimit të fshatit apo rajonit dhe kështu me rradhë. Kemi pasur disa kërkesa deri tek Ministria e Transportit dhe drejtoritë përkatëse, do t`i drejtohemi edhe kompanisë e cila aktualisht punon në Korridorin 8 në segmentin e autostradës Tetoë-Gostivar të gjejnë një zgjidhje. Këtu gjatë verës bëhet një kaos i vërtetë. Nëse eventualisht ndërtohet edhe një nyje tjetër afër këtu, kjo do ta rëndojë edhe më shumë kaosin në hyrje të fshatit” deklaroi Ferati.
Banorët shpresojnë se do të hasin në mirëkuptim nga institucionet sepse ky nënkalim njëkahësh shkakton probleme për shumë fshatra, duke përfshirë fshatin Bogovinë, Zherovjan, Radiofcë, Tenovë, fshatra që lidhen përmes një rruge të vetme por që detyrimisht duhet të kalojnë përmes këtij nënkalimi. Nuk përjashtohet mundësia që në të ardhmen të organizohen edhe protesta nga banorët për të gjetur zgjidhje për këtë nënkalim problematik.
Lajme nga vendi
Në gjimnazin “7 Marsi” në Tetovë është regjistruar vetëm një nxënës

Në gjimnazin “7 Marsi” në Tetovë është regjistruar vetëm një nxënës. Udhëheqësia e shkollës pret që me uljen e kritereve në afatet tjera, të shtohet numri i nxënësve. Por, edhe pse është një ndër shkollat më të bukura dhe më të pajisura nga të tjerat, si me kabinete, amfiteatro dhe kushte moderne, megjithatë në gjimnazin “7 Marsi”, interesimi i nxënësve për t’u regjistruar është tejet i dobët. Arsye për mos interesimin e nxënësve është distanca dhe vendndodhja e kësaj shkolle. Drejtori thotë se vitin e ardhshëm do të ndërtohet objekt i ri në lokacion tjetër. Ismail Vllashi beson se në afatet tjera do të ulen kriteret dhe do të rritet numri i nxënësve.
“Në fillim patëm 14 nxënës që u paraqitën dhe vetëm njëri ka plotësuar kushtet për tu pranuar në shkollën tonë pra kishte mbi 60 pikë, dhe në aplikimin e dytë ka më tepër pak të interesuar. Gjithsej kemi paraparë 242 nxënës që kemi paraparë për tetë paralele, ndërsa e dini vetëm një nxënës është pranuar deri tani”, tha Ismail Vllashi, drejtor i gjimnazit “7 Marsi”.
Ndryshe nga gjimnazi “7 Marsi”, në shkollën e mesme të mjekësisë, interesimin është tejet i madh.
“Interesimi është shumë i madh, në afatin e parë kemi pranuar 403 nxënës. Drejtimi për motër infermiere është mbyllur më aplikimi si dhe kozmetika. Vende të lira ka në teknik, farmacie, fizioterapi, teknik dhëmbësh asistent dentar dhe laborant”, tha Malësore Ramadani, drejtoreshë e SH.M.M “Nikolla Shtejn”.
Ndryshe, në gjitha shkollat e mesme të Tetovës kanë mbetur edhe rreth 730 vende të lira për regjistrimin e nxënësve, shumica prej tyre në “7 Marsi” dhe shkollat profesionale.
Lajme nga vendi
Nga viti i ardhshëm, dëftesat shkollore do të shpërndahen vetëm në mënyrë elektronike

Nga viti shkollor 2025/2026, dëftesat për arsimin fillor nuk do të jenë më të shtypura, por do të lëshohen në formë elektronike. Ato do të jenë të qasshme në mënyrë digjitale për shkollat e mesme, kur nxënësit do të aplikojnë për regjistrim. Lajmin e bëri të ditur ministrja e Arsimit, Vesna Janevska, e cila tha se sistemi për lëshimin e dëftesave elektronike është tashmë funksional përmes ditarit elektronik, por zbatimi i plotë do të nisë nga viti i ardhshëm për të lejuar kohë informimi dhe përgatitjeje për prindërit dhe nxënësit.
“Fëmijët dhe prindërit realisht nuk kanë nevojë ta kenë dëftesën në dorë – është më shumë një dokument simbolik për të festuar ose për të reflektuar. Nuk po e zbatojmë këtë vit jo sepse nuk mundemi, por sepse shumë prindër dhe nxënës, sidomos në zonat rurale, nuk kanë pajisje ose qasje në internet. Njohuritë digjitale duhet të përmirësohen. Besoj se vitin e ardhshëm mbi 90% do të jenë në gjendje ta përfundojnë këtë proces në mënyrë elektronike”, deklaroi Janevska.
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve