Connect with us

Lajme nga vendi

Dita Botërore e Autizmit: Pesë fakte që duhet t’i dini

Published

on

Sot (2 prill) është Dita Botërore e Autizmit, e cila iu dedikohet personave që vuajnë nga kjo sëmundje dhe që për synim ka vetëdijesimin e njerëzve rreth simptomave, shkaktarëve dhe mënyrat e trajtimit.

Prandaj, ju sjell disa fakte që duhet t’i dini për autizmin:

Autizmi është në rritje

Autizmi është dhjetëfish më i zakonshëm sot sesa që ishte në vitet e 1980’ta, sipas ekspertëve. Në Kaliforni, numri i fëmijëve me autizëm në programet e shërbimeve sociale të shtetit pothuajse është dyfishuar mes viteve 1998 dhe 2002, duke i kaluar rastet e fëmijëve me kancer, me diabet dhe me sindromën Down.

Në përgjithësi, autizmi thuhet se i prekë më shumë meshkujt sesa femrat.

Advertisement

Fëmijët diagnostikohen më shpejt

Nuk ka ndonjë test laboratorik apo mjekësor që e detekton autizmin, prandaj doktorët kryesisht i japin diagnozat në bazë të sjelljeve. Në të kaluarën, shumica nuk guxonin ta diagnostikonin një fëmijë me autizëm derisa simptomat bëheshin tejet të qarta.

Mosha mesatare kur diagnostikoheshin fëmijët kishte qenë tre vjeç e gjysmë, ndërsa shumë fëmijë diagnostikoheshin edhe më vonë se kaq.

Por tani doktorët mund ta diagnostikojnë saktë autizmin pas 24 muajve – kur truri i fëmijës është duke u zhvilluar me një ritëm të shpejt.

Autizmi është çrregullim gjenetik

Advertisement

Ndonëse dikur besohej se autizmi është rezultat i edukimit jo të mirëfilltë të prindërve, hulumtuesit tani konstatojnë se gjenet – pra jo faktorët psikologjikë – janë fajtorë për këtë sëmundje.

Nuk ka ndonjë ndërlidhje shkencore mes vaksinave dhe autizmit

Ka pasur shumë thashetheme të hapura mes një ndërlidhje të mundshme të vaksinave dhe autizmit.

Por, deri tani, pavarësisht eksperimenteve dhe studimeve të shumta, ende nuk është gjetur ndonjë ndërlidhje shkencore mes vaksinave dhe shkaktimit të autizmit.

Koka e madhe është shenjë e autizmit

Advertisement

Zbulimet e fundit të publikuara në revistën ‘Journal of the American Medical Association’ sugjerojnë se turinjtë e fëmijëve me autizëm zhvillohen ndryshe nga një moshë e hershme.

Hulumtuesit kanë zbuluar se shumica e fëmijëve që diagnostikohen me autizëm në momentet e para të lindjes kishin pasur madhësi të vogël të kokës, por pas gjashtë muajve iu ishte zmadhuar koka dhe truri.

Lajme nga vendi

Mbytet një grua në Liqenin e Dibrës

Published

on

Një grua 40-vjeçare është mbytur në liqenin e Dibrës pranë plazhit të qytetit.

Gruaja është vërejt nga dy persona të cilët e kanë nxjerrë nga uji dhe ku janë përpjekur ta reanimojnë, por pa sukses.

“Pas thirrjes, menjëherë ka arrit ekip i Ndihmës së shpejtë nga Spitali i përgjithshëm me aktivitete të zgjeruara. Mjeku kujdestar vetëm ka konstatuar vdekjen. Në trupin e viktimës nuk ka pasur shenja dhune”, thonë nga policia.

Është kryer mbikëqyrje nga policia dhe prokurori kujdestar, ndërsa trupi është dërguar në autopsi.

Pas rreth dhjetë vitesh, ky është rasti i parë me fatalitet në këtë liqen. Që nga viti 2017, në plazhin e qytetit ka pasur ekipe shpëtimi. Këtë verë nuk funksionin shërbimi për shpëtim.

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Gjenden bimë kanabisi në rrugën Tetovë-Trebosh,agronomi nga Ministria e Bujqësisë, konstaton se bëhet fjalë për bimë të vetëmbira

Published

on

Më 27.06.2025, në ora 11:00, zyrtarë policorë nga SPB Tetovë kanë vepruar pas një raportimi të mëparshëm se në rrugën lokale nga Tetova drejt fshatit Trebosh, në një arë me sipërfaqe rreth 500 metra katrorë, kishte bimë të llojit “kanabis”. Është kryer inspektim nga ekipi hetimor i SPB-së, ndërsa në vendngjarje ka qenë i pranishëm edhe një agronom nga Ministria e Bujqësisë, i cili ka konstatuar se bëhet fjalë për bimë të vetëmbira. Me udhëzim të prokurorit publik nga Prokuroria Themelore Publike në Tetovë, bimët janë shkatërruar.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Inspektorati i Tregut ka vërejtur rritje të çmimeve tek produktet ushqimore bazë deri 5 %

Published

on

Inspektorati i Tregut ka vërejtur rritje të çmimeve tek produktet ushqimore bazë deri në pesë për qind tek tregtarët me pakicë, ndërsa tregtarët e shitjeve me shumicë kanë kthyer çmimet që kanë pasur para vendimit për kufizimin e marzhave dhe ngrirjen e çmimeve që përfunduan me 30 prill të këtij viti. Këto gjetje janë nga inspektimet e kryera në mbi 1.000 pika të shitjeve, ndërsa për këtë është informuar edhe Ministria e Ekonomisë.

“Ka rritje të caktuara prej 3 deri në 5 për qind tek produkte bazë që janë produkte me qarkullim të lartë, ndërsa tek ato me qarkullim të ulët, produkte higjienike, pelena dhe ushqime për foshnja, rritjet lëvizin prej 10 deri mbi 20 për qind. Dua ta përmend se janë vërejtur ulje prej 20 deri 100 për qind tek perimet dhe pemët”, tha Vllatko Stojkoski, drejtori i Inspektoratit Shtetëror të Tregut .

Në shtatë muajt e fundit Inspektorati i Tregut gjithashtu ka kryera mbi 2 mijë inspektime në objekte hotelierike ku ka gjobitur 879 objekte dhe janë lëshuar 79 vendime për ndalim të përkohshëm për kryerjen e aktiviteteve.

“Në përgjithësi vërejtjet janë për mos pasjen e licencave për punë, kushte jo të duhura apo mos plotësimin e kushteve minimale teknike në çfarëdo konteksti, kalimi i orarit të punës, disiplinë jo e duhur dhe respektim të ligjit të veprimtarisë hotelierike, apo për respektimin e orarit të punës”, shtoi ai.
Në lidhje me respektimin e ligjit për ndalim të duhanit në ambiente të mbyllura, nga 1104 inspektime janë gjobitur 151 objekte./Alsat.mk

Continue Reading

Më të lexuarat