Lajme nga vendi
Liria e të shprehurit dhe siguria e gazetarëve para Gjykatës në Strasburg – publikim i ri i SHGM
Me rastin e 10 dhjetorit, Ditës botërore për të drejtat e njeriut, në kuadër të projektit Safejournalists u përgatit një analizë e re me titull: “Liria e të shprehurit dhe siguria e gazetarëve para Gjykatës së Strasburgut – Analiza e aktgjykimeve të Gjykatës Evropiane për të drejtat e njeriut në lëndët maqedonase të nenit 10 nga Konventa Evropiane për të drejtat e njeriut”, autorë i të cilës janë M-r Velimir Delovski dhe D-r Kostadin Bogdanov, recenzoi Prof. D-r Besa Arifi ndera redaktor është Dragan Sekulovski.
Autorët e analizojnë edhe qëndrimin e GjEDNj lidhur me mbrojtjen, jo vetëm të përmbajtjes së informatave, por edhe të mjeteve të transmetimit të informatave, si dhe të të drejtës së opinionit për të pranuar informata dhe ide që kanë rëndësi publike.
Në analizën theks i veçant është vënë në mbrojtjen e të drejtës së informimit përmes mbrojtjes së gazetarëve dhe profesionit të gazetarisë, si dhe përmes mbrojtjes të së drejtës së qytetarëve për të qenë të informuar në mënyrë të drejtë për tema të rëndësishme. Sipas praktikës së GjEDNj kjo e drejtë nuk i mbron vetëm gazetarët, por edhe shkrimtarët, hulumtuesit akademik, artistët, kolumnistët, blogerët dhe përdoruesit e rrjeteve sociale, që ndikojnë në krijimin e opinionit publik.
Cilët lëndë janë përpunuar?
- Lënda e parë është Selmani në vitin 2017 kundër IRJM (2017), e cila njëkohësisht është edhe lënda e parë në të cilën Gjykata ka konstatuar shkelje të nenit 10 të GjEDNj në vendin tonë
-
Lënda e dytë i referohet aktgjykimit të GjEDNj për lëndën Makraduli kundër IRJM (2018), për ndjekje penale për shpifje të deputetit dhe nënkryetarit të partisë politike
-
Lënda e tretë është lënda Gelevski kundër Maqedonisë së Veriut (2020), në të cilën pranohet kontributi i kolumnistëve si kreatorë të opinionit publik ndaj debatit aktual politik lidhur me çështje që janë me interes publik
-
Lënda e katërt është lënda Kostova dhe Apostolov, GjEDNj ka gjetur shkelje të nenit 10 në lidhje me procedurën civile për shpifje që është zhvilluar kundër aplikuesve, kryeredaktorja e gazetës javore “Fokus”, Jadranka Kostova dhe Vlado Apostolov, gazetarë në atë gazetë
Këto lëndë janë shqyrtuar në detaje dhe janë shpjeguar në analizën, nga të cilat mund të merren jo vetëm konkluzione të përgjithshme për praktikën e Gjykatës, por edhe të krijohet një ide për të gjithë procesin e zhvillimit, të procedurës dhe rezultatet e tij.
Mbrojtja e parashikuar nga neni 10 për gazetarët në lidhje me informatat për çështje të interesit të përgjithshëm i nënshtrohet kushtit që gazetarët të veprojnë në mirëbesim dhe në bazë të saktë faktike, pra të japin informata në përputhje me etikën gazetareske. Nocioni i gazetarisë së përgjegjshme përkufizohet përmes metodës dhe mjeteve të përdorura për marrjen e informacionit të caktuar për publikun, si dhe respektit të treguar ndaj personit që është subjekt i informacionit.
Konkluzionet dhe rekomandimet janë se liria e shprehjes mund të jetë ekzistuese dhe aktive, vetëm duke krijuar një mjedis, legjislativ dhe institucional, për zbatimin faktik të standardeve të Strasburgut në kontekstin mediatik dhe gjyqësor maqedonas. Marrja e vendimeve për rastet e përmendura më parë është shembull i mirë i një praktike pozitive të vendimmarrjes në favor të gazetarëve, pra në rastet kur shkelen të drejtat e tyre, trend që duhet të vazhdojë edhe në të ardhmen.
Analizën e plotë mund ta gjeni në këtë – HALLKË.
- Kjo analizë është përgatitur me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian. Përmbajtja e publikimit është përgjegjësi vetëm e Shoqatës së Gazetarëve të Maqedonisë dhe autorëve dhe nuk pasqyron domosdoshmërish pikëpamjet e Bashkimit Evropian.
Lajme nga vendi
SHGM: Të sigurohet respektim dhe punë e papenguar e punonjësve mediatikë në vendvotime

Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) u bën apel Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve (KSHZ), komisioneve komunale zgjedhore dhe Ministrisë së Punëve të Brendshme që të vazhdojnë të sigurojnë qasje të papenguar dhe kushte pune për gazetarët dhe punonjësit mediatikë në të gjitha vendvotimet. Informimi profesional, i saktë dhe në kohë i publikut për rrjedhën e procesit zgjedhor është thelbësor për besimin në zgjedhje, informon PressOnline.al
Deri te SHGM këtë mëngjes janë raportuar disa raste të pengimit të punës së ekipeve gazetareske:
Shkup: Komuna Karposh, (IM 2626) ndaj gazetares Elida Zulbeari ka pasur përpjekje për t’i marrë telefonin celular dhe sjellje të pahijshme nga zëvendëskryetari i komisionit, pas çka ka pasur ndërhyrje nga MPB, për çka do të kërkojmë nga KSHZ të ndërmarrë sanksione ndaj zyrtarit.
Ohër (IM 1270): Një ekipi nga televizioni publik iu pamundësua hyrja në orët e hershme të mëngjesit me arsyetimin se, përveç legjitimitetit gazetaresk, duhet të posedojë edhe “akreditim nga KSHZ”. Pas reagimit të kolegëve dhe ndërhyrjes në vendngjarje, hyrja u mundësua dhe puna vazhdoi.
Tetovë: Një gazetar u pengua të marrë deklaratë nga anëtarë të këshillit zgjedhor, me arsyetimin për “mungesë të akreditimit”.
SHGM apelon deri te KSHZ dhe MPB që menjëherë t’i njoftojnë të gjitha këshillat zgjedhore dhe personat zyrtarë se për gazetarët nuk kërkohet akreditim nga KSHZ, me qëllim të shmangen keqkuptime të reja gjatë ditës. Do të vazhdojmë t’i ndjekim rastet, të reagojmë institucionalisht dhe të informojmë për rezultatet.
Theksojmë se për gazetarët dhe punonjësit mediatikë në Maqedoni, përveç legjitimitetit gazetaresk nga mediumi për të cilin raportojnë, nuk kërkohet ndonjë akreditim i veçantë nga KSHZ për prani dhe raportim nga vendvotimet. Prandaj, këshillat zgjedhorë, zyrtarët policorë, vëzhguesit dhe/ose faktorë të tjerë nuk kanë bazë ta kushtëzojnë punën e tyre me leje shtesë. Njëkohësisht, SHGM bën thirrje për respektim të rregullave zgjedhore: gazetarët kanë të drejtë të xhirojnë ambientin e përgjithshëm dhe deklaratat, pa cenuar fshehtësinë e votimit dhe pa penguar zhvillimin e procesit.
I bëjmë thirrje këshillave zgjedhorë nga të gjitha vendvotimet:
-
të mundësojnë hyrje të papenguar për ekipet gazetareske me legjitimitet të dukshëm gazetaresk;
-
të lejojnë xhirime dhe deklarata në hapësirat ku kjo nuk rrezikon fshehtësinë e votimit;
-
në rast të keqkuptimeve, së pari të kërkojnë udhëzime nga KZK/KSHZ, në vend që të kufizojnë hyrjen.
I inkurajojmë edhe gazetarët, fotoreporterët dhe kameramanët:
-
gjithmonë të mbajnë legjitimitetin gazetaresk dhe të prezantohen nëse kërkohet;
-
të respektojnë udhëzimet e këshillit, kur ato kanë të bëjnë me fshehtësinë e votimit;
-
në rast të ndonjë pengese, menjëherë ta evidentojnë rastin (kohën, vendin, vendvotimin, personat) dhe të kontaktojnë SHGM-në.
Për ndihmë juridike dhe praktike, gazetarët, kameramanët dhe fotoreporterët mund t’u drejtohen koordinatorëve rajonalë të SHGM-së në Shtip, Strumicë, Bitola, Ohër, Tetovë dhe Kumanovë, si dhe kontakteve të SHGM-së në Shkup.
SHGM mbetet në dispozicion për çdo mbështetje që do të mundësojë raportim profesional, të sigurt dhe të papenguar nga vendvotimet.
Lajme nga vendi
MPB: 2 të arrestuar dhe 5 të thirrur, për blerje votash

Dy persona janë arrestuar, ndërsa pesë të tjerë janë thirrur në bisedë informative nga policia, në lidhje me veprën penale të blerjes së votave gjatë zgjedhjeve.
“Sot, rreth orës 09:00, në rrugën ‘Dabinqka’ në Prilep, zyrtarë policorë kanë privuar nga liria B.H. (72) dhe D.S. (36), të dy nga Krusheva, për shkak të dyshimit për përfshirje në veprën ‘blerje votash gjatë zgjedhjeve’. Në lidhje me të njëjtën ngjarje, në Stacionin Policor të Prilepit janë ftuar për bisedë informative edhe S.A. (28), M.A. (31), Sh.A. (40), D.A. (22) dhe Xh.A. (36), gjithashtu nga Krusheva me vendbanim në Prilep”, thuhet në njoftimin e MPB-së.
Gjithashtu, janë paraqitur disa denoncime për agjitacion gjatë procesit të votimit në disa vendvotime, por sipas autoriteteve, pas ndërmarrjes së masave të nevojshme, deri më tani nuk janë konfirmuar këto pretendime.
Lajme nga vendi
ODIHR: Vëzhguesit ndërkombëtarë monitorojnë gjithë procesin zgjedhor, jo vetëm ditën e votimit

Shefi i Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të ODIHR-it për zgjedhjet lokale në vend, Mateo Mekaci, deklaroi sot se vëzhguesit po monitorojnë të gjithë aspektet e lidhura me procesin zgjedhor. Ai theksoi se nuk është i rëndësishëm vetëm dita e zgjedhjeve, por edhe proceset parazgjedhore dhe ato që ndodhin pas ditës së votimit.
Gjatë vizitës në vendvotimin e Shkollës Fillore “Liria” në komunën e Çairit, Mekaci theksoi se Misioni përbëhet nga 250 vëzhgues ndërkombëtarë, të cilët mbikëqyrin procesin në të gjithë territorin e vendit.
“Ne jemi këtu si një mision ndërkombëtar vëzhgues për të monitoruar procesin zgjedhor dhe për të vlerësuar nëse gjithçka po zhvillohet sipas standardeve. Ky vendvotim që shihni pas nesh është një nga shumë vendvotime që po monitorojmë. Misioni ynë përbëhet nga rreth 250 vëzhgues ndërkombëtarë, të shpërndarë në të gjithë Republikën e Maqedonisë së Veriut”, tha Mekaci.
Ai shtoi se misioni është vendosur shumë para ditës së zgjedhjeve, me 24 vëzhgues afatgjatë të shpërndarë në gjithë vendin, të cilët monitorojnë të gjithë procesin zgjedhor.
“Siç thamë, nuk është i rëndësishëm vetëm dita e votimit, por edhe proceset parazgjedhore dhe ato që ndodhin pas ditës së zgjedhjeve. Ne monitorojmë të gjithë aspektet që lidhen me zgjedhjet: regjistrimin e votuesve, fushatën zgjedhore, financimin e fushatës, qasjen në media, votimin gjatë ditës së zgjedhjeve, numërimin e votave dhe të tjera”, përfundoi Mekaci.