Lajme nga vendi
Bullizmi në shkolla, fenomen shqetësues

Gjashtëmbëdhjetëvjeçarja Erda (emër i vënë nga Radio Evropa e Lirë që të ruajë identitetin e saj me gjithë lejen nga prindërit), nxënëse në një shkollë të mesme në Shkup, thotë se ajo ka qenë pre e bullizmit nga bashkëmoshatarët e saj për mënyrën se si është veshur.
“Unë e kam përjetuar njërën nga format e bullizmit lidhur me mënyrën se si vishem. Ka nxënës që paragjykojnë mënyrën e veshjes. Unë e kam përjetuar bullizmin në lëkurë, shoqëria më ka thënë se nuk është mirë t’i veshësh ato atlete se nuk janë ‘trending’, atë bluzë apo pantallona, nuk është mirë që çdo ditë t’i veshësh gjërat e njëjta, megjithëse nuk mendoj se veshja është ajo që të tregon si je. Duhet nga brenda të jesh njeri i mirë dhe jo [nga] mënyra si vishesh…”, thotë ajo për Radion Evropa e Lirë.
Një tjetër gjimnazist nga Ohri, Marko (po ashtu emër i vendosur nga redaksia e REL-it me qëllim të ruajtjes së identitetit me gjithë lejen nga prindërit), thotë se që në fëmijëri ka qenë i bullizuar për shkak të mbipeshës.
“Isha viktimë e bullizmit. Unë si fëmijë që gjithmonë isha me trup më të plotë në lëkurën time e kam ndier bullizmin nga bashkëmoshatarët e mi”, thotë Marko.
Pasi kanë kërkuar ndihmë nga prindërit dhe në shkollë, këtyre dy të rinjve u është sugjeruar që t’i injorojnë fjalët që i lëndojnë nga bashkëmoshatarët e tyre, por kjo gjë ka qenë shumë e vështirë për ta duke i çuar madje edhe në depresion.
“Zakonisht, më thonë injoroji, por këtë nuk mund ta bëj pasi këta nxënës që bullizojnë i kam në klasë dhe e kam të pamundur t’i injoroj”, thotë Erda.
“Kur i dëgjoja komentet e pahijshme për peshën time trupore rashë edhe në depresion. Pasi ndihesha i pafuqishëm, u mbylla në vete dhe tani zgjedh me kë shoqërohem”, thotë ai.
Erda dhe Marko janë pjesë e të rinjve të shumtë, të cilët në shkollë ndihen të bullizuar.
Të dhënat e sondazhit që ka realizuar Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi”, ku janë përfshirë 2.000 nxënës të arsimit fillor dhe të mesëm, kanë nxjerrë në pah se një në tre fëmijë është përgjigjur se nuk ndihet i sigurt në shkollë dhe një në katër fëmijë nuk di të dallojë se është viktimë e dhunës së bashkëmoshatarëve.
Rasti tragjik në Beograd i vrasjes së 8 nxënësve nga bashkëmoshatari i tyre, ka nxitur debatin për nevojën e identifikimit të rasteve të bullizmit dhe eliminimin e këtij fenomeni në mesin e të rinjve.
Madje, dhe vetë ministri i Arsimit, Jeton Shaqiri, para gjimnazistëve është shprehur se ka qenë viktimë e bulizmit pasi nuk ka ditur të vallëzoj dhe për këtë është ngacmuar nga bashkëmoshatarët e tij si gjimnazist.
Ndërkaq, Gordana Bllazhevska-Spiridinova, psikologe në gjimnazin “Nikolla Karev” të Shkupit thotë se shqetësues është fakti që të rinjtë mes vete ofendimin e shohin si simbol i forcës dhe i dukjes sa më në hap me kohën.
“Nëse ngacmon, irriton bashkëmoshatarët, në atë rast je më i dukshëm, më ‘in’. Në këtë mënyrë dhunuesit stimulohen përderisa viktimat nëse ankohen në atë rast kjo merret si dobësi dhe ngacmohen më shumë pastaj. E keqja më e madhe është se ofendimet merren si vlerë, si diçka që tregon forcën e të rinjve dhe jo si diçka e shëmtuar”, thotë ajo.
Kurse, sociologët thonë se edhe në rastet që janë të vetëdijshëm për prezencën e bullizmit, nuk dinë se ku duhet adresuar.
Tatjana Stojanovska-Ivanova, sociologe, thotë për Radion Evropa e Lirë se rritja e ndërgjegjësimit, sidomos nëpërmjet trajnimit të mësuesve për të ndihmuar fëmijët të raportojnë rastet e bullizmit është një nga mënyrat më efikase për të trajtuar këtë problem në shkolla.
“Nëse nisemi duke treguar shembujt që i kemi përjetuar ne personalisht, duke i inkurajuar të rinjtë të flasin për atë që përjetojnë në shkollë, ngacmohen për diçka se janë më ndryshe, ne do të arrijmë t’i ndihmojmë, si kuadër, mësimdhënës, prind po edhe shoqëri”, thekson ajo.
Njohësit e shëndetit mendor të fëmijëve theksojnë se ky lloj ngacmimi duhet parë përtej shfaqjes së agresivitetit mes të rinjve në kontekst të shkollave, pasi kjo çështje dëmton shëndetin publik ngase fëmijët e bullizuar më vonë shfaqin shenja agresivitet gjatë moshës madhore.
Për të parandaluar këtë fenomen, Ministria e Arsimit ka hapur një adrese e-maili për denoncimin e dhunës, ku kanë arritur dhjetëra denoncime nga e gjithë Maqedonia e Veriut që lidhen me raste të ndryshme dhune mes moshatarëve nëpër shkolla. Në mesin e tyre ka edhe ankesa për shfaqen e sjelljeve të dhunshme edhe nga ana e mësimdhënësve./REL
Lajme nga vendi
Maqedonia e Veriut nga sot zyrtarisht pjesë e SEPA-s: pagesa më të lehta dhe më të shpejta në euro

Ministria për Çështje Evropiane informon se që nga sot, 7 tetor 2025, Republika e Maqedonisë së Veriut zyrtarisht fillon aplikimin e Zonës së vetme të pagesave në euro (SEPA), me çka qytetarët dhe kompanitë do të mund të kryejnë dhe të pranojnë pagesa në euro drejt vendeve anëtare dhe nga vendet anëtare të SEPA-s me kushte të njëjta si në Bashkimin Evropian.
Sot, me fillimin e aplikimit praktik për transaksione më të lehta, më të shpejta dhe më të lira në euro, Maqedonia e Veriut zyrtarisht u bë pjesë aktive e Zonës evropiane të pagesave, që është hap i rëndësishëm në avancimin e integrimit me tregun e vetëm evropian.
Bashkimi me SEPA-n është pjesë e aktiviteteve në kuadër të Planit të rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor, i cili ka për qëllim të përshpejtojë integrimin ekonomik të vendeve të rajonit me Bashkimin Evropian përmes rritjes së qasjes në tregun e vetëm, shtytjen e investimeve dhe avancimin e shërbimeve financiare.
Ky progres i rëndësishëm është rezultat konkret i përpjekjeve të Qeverisë dhe Ministrisë për Çështje Evropiane të Republikës së Maqedonisë së Veriut për zbatimin e standardeve evropiane dhe për përmirësimin e kushteve për qytetarët dhe bizneset. Me zbatimin e pagesave SEPA, vendi ynë po afrohet drejt rrjedhave financiare evropiane dhe konfirmon progresin e tij të vazhdueshëm në rrugën drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
Lajme nga vendi
QEVERIA E SHFUQIZOI KONTRATËN E KONCESIONIT PËR GUROREN NË STRAÇINCË

Zëvendëskryeministri i Parë dhe Ministër i Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, Izet Mexhiti, njoftoi se Qeveria ka shfuqizuar njëanshëm Kontratën e koncesionit për shfrytëzimin e gurit gëlqeror në territorin e fshatit Straçincë, komuna e Gazi Babës, e nënshkruar 10 vite më parë me „Melkam Engineering“ nga Shkupi.
Sipas Mexhitit, vendimi u mor për shkak të mangësive serioze.
‘Koncesionari nuk ka siguruar shfrytëzimin minimal prej 20% sipas kontratës, pra 25.000 ton në vit, në vitin 2022 janë nxjerrë vetëm 277 ton, në 2023 nuk ka pasur aktivitet, dhe në vitin 2024 vetëm 187 ton. Aktivitetet janë ndërprerë shpesh dhe nuk janë respektuar detyrimet ligjore, gjithashtu koncesionari nuk ka paguar taksën e koncesionit për sasinë e nxjerrë gjatë tre viteve të fundit,’ deklaroi Mexhiti.
Inspektimi I jashtëzakonshëm i kryer nga Inspektorati Shtetëror për Energji, Miniera dhe Burime Minerale konfirmoi se koncesionari nuk e ka përmbushur kontratën dhe ka pasur ndërprerje të gjatë në aktivitet.
Me këtë vendim ndalon vlefshmëria e koncesionit, dhe të gjitha institucionet përgjegjëse janë njoftuar për masat e mëtejshme.
„Ky është një mesazh i qartë se Qeveria dhe Ministria e Mjedisit nuk do të tolerojnë përdorim të pakujdesshëm të burimeve natyrore. Do të vazhdojmë të sigurojmë menaxhim të përgjegjshëm dhe të qëndrueshëm të tyre, në interes të qytetarëve dhe interesit publik. Shëndeti dhe siguria e qytetarëve janë dhe do të mbeten prioriteti ynë kryesor“, tha Mexhiti.
Lajme nga vendi
Osmani: “Kartela e Artë” për jetë më të lirë, barna më të lira

Kandidati për kryetar të Komunës së Çairit, Bujar Osmani, e prezantoi programin “Me zemër për të moshuarit”, i fokusuar në përmirësimin e cilësisë së jetës së pensionistëve përmes ndihmës financiare direkte dhe kujdesit sistematik. Programi parasheh tre masa kryesore për përmirësimin e sigurisë ekonomike të personave të moshuar: mbështetje mujore financiare, subvencione për qëndrimin në shtëpi të të moshuarve dhe një kartë zbritjeje në farmaci dhe markete.
“Së pari, do t’i mbështesim financiarisht personat e moshuar. Parashikojmë ndihmë për të gjithë pensionistët me të ardhura të ulëta, për ata që më së shumti e ndiejnë peshën e muajit. Në dy vitet e para të mandatit do të fillojmë me 2.500 denarë për pensionistët me të ardhura minimale, me synim që kjo mbështetje të arrijë deri në 5.000 denarë”, deklaroi Osmani.
Masa e dytë parasheh mbështetje për kujdesin dinjitoz të personave të moshuar që nuk kanë përkrahje familjare ose jetojnë në kushte të vështira materiale, duke përfshirë edhe mundësinë për akomodim të subvencionuar në shtëpi të të moshuarve, nëse kjo është nevojë apo zgjedhje e tyre.
“Do të sigurojmë subvencione për qëndrimin në shtëpitë e të moshuarve për ata me të ardhura më të ulëta. Asnjë pensionist nuk duhet të mbetet pa mbështetje, as pa një vend ku do të ndihet i sigurt dhe i përkujdesur”, theksoi Osmani.
Masa e tretë e programit ka të bëjë me kartën “Vitet e Arta”, e cila do të sigurojë zbritje në farmaci dhe gjatë blerjes së produkteve të përditshme, përmes partneriteteve me bizneset lokale dhe rrjetet e marketeve.
“Me këtë kartë do t’ua ulim barrën e shpenzimeve më të rëndësishme – atyre shëndetësore dhe bazike. Ajo do të jetë simbol i respektit dhe kujdesit nga komuna për çdo pensionist”, tha Osmani.
Në fjalimin e tij, Osmani theksoi se në Çair jetojnë mbi 7.400 pensionistë, që përbëjnë më shumë se 15% të popullsisë së rritur.
Ai shtoi se ky program është rezultat i punës së tij shumëvjeçare me personat e moshuar dhe se qëllimi i tij është të sigurojë pleqëri dinjitoze dhe siguri ekonomike për çdo pensionist në Çair.
-
Lajme nga bota2 months ago
TRAGJEDI familjare në SHBA : 34 vjeçarja vret burrin dhe dy fëmijë, më pas veten
-
Lajme nga rajoni1 month ago
Lëshohet për qarkullim ura e re mbi lumin Ibër
-
Lajme nga bota2 months ago
Takimi Zelensky-Trump në Berlin, dhoma e Kancelarisë gjermane ku askush s’mund të përgjojë