Connect with us

Lajme nga vendi

Shumica e grave në Maqedoninë e Veriut heqin dorë nga trashëgimia e pronës

Published

on

Statistikat në Maqedoninë e Veriut tregojnë se gratë në shumicën e rasteve heqin dorë nga trashëgimia e pronave familjare, vetëm për të mos prishur raportet me vëllezërit e tyre.

Të dhënat e regjistrit të Kadastrës tregojnë se as çereku i pronave të paluajtshme nuk janë në emër të grave.

Njëra nga gratë që ka hequr dorë nga prona e prindërve është edhe Emine B, për shkak të, siç thotë ajo “të mos më mbyllet dera e shtëpisë së babait” në të cilën tani jeton i vëllai.

“Sapo kam hapur bisedën e trashëgimisë u ndie një frymë e ftohtë, një situatë e tensionuar. E dini i është te familjet shqiptare dhe pas kësaj, nga frika se më mbyllet dera e shtëpisë së babait, tani e vëllait, nuk e kam hapur kurrë bisedën e trashëgimisë”, thotë ajo.

Edhe Lidija Andovska nga Shkupi nuk ka arritur të trashëgojë një pjesë të konsiderueshme të pronës familjare, pasi kështu kishin vendosur prindërit e saj.

Advertisement

“Djali konsiderohej si shtyllë e familjes dhe ai duhej të trashëgonte pronën për të prezantuar forcën, por edhe besueshmërinë e familjes. Personalisht kjo më ka kushtuar shumë, pasi në mungesë të kapitalit fillestar, për dallim nga vëllai im, unë e kam pasur shumë më të vështirë që të ndërtoj biznesin tim si floktare”, thotë ajo.

Për dallim nga dy rastet e para, Arta Mero nga Tetova, ka trashëguar në mënyrë të barabartë me të vëllain, pronën e prindërve.

Mero, e cila ligjëron lëndën e të drejtës trashëgimore, thotë se është përballuar me paragjykime nga rrethi që e ka konsideruar si “motër të keqe që merr hisen e të vëllait”.

“Për më tepër, më ka habitur fakti se kritikat më të mëdha i kam marrë nga nënat dhe vajzat që nuk e arsyetonin verimin tim që në formë të barabartë të ndaj trashëgimin nga babai me vëllain edhe pse vëllai im ka insistuar që unë të marr edhe më shumë pjesë”, thotë Mero.

Ajo thekson se ndarjen e pronës në formë të barabartë e ka mundësuar edukata familjare që gjithçka të ndahet në formë të barabartë që nga fëmijëria, si obligime ashtu edhe të mirat materiale.

Advertisement

Sipas statistikave nga Kadastra, vetëm në qytetin e Shkupit, 36 për qind e pronarëve të pronës së paluajtshme janë gratë. Ndërkaq, në qytete të tjera, sikurse Tetova, Gostivari e Dibra – ku shumica e popullsisë është shqiptare – kjo përqindje është nën 20, sipas të dhënave që i përkasin vitit 2023.

Në Ligjin për trashëgiminë, gratë dhe burrat trajtohen në mënyrë të barabartë. Sipas ligjit, personat që mund të paraqiten si trashëgues janë: të gjithë pasardhësit e personit të ndjerë që ka lënë prona pas vete, i adoptuari dhe pasardhësit e tij, bashkëshorti ose bashkëshortja, prindërit ë tij, vëllezërit dhe motra dhe pasardhësit e tyre, si dhe gjyshi dhe gjyshja dhe pasardhësit e tyre.

Ndërkaq, organizatat që merren me të drejtat e grave thonë se ende ka shumë punë për t’u bërë që të ngrihet vetëdija e qytetarëve që prona të trajtohet si e drejtë për të dy gjinitë.

“Marrë parasysh faktin që shoqëria shqiptare gjithmonë ka qenë më patriarkale, burrat kanë pozicion dominues në strukturat familjare dhe kjo gjithsesi nuk ka se si të mos ndikojë edhe në praktikat e trashëgimisë”, thotë Rabie Murati, ligjëruese në Universitetin e Tetovës, njëherësh aktiviste për të drejtat e grave.

“Njëherësh, kur bëhet fjalë se pse gratë heqin dorë nga trashëgimia, mund të them se është ai presioni shoqëror që u bëhet grave, përkatësisht atyre që marrin trashëgiminë e të cilat mund të mos pranohen nga rrethi, e të përballen me gjykime dhe njëherësh krijohet edhe një tensionim në raportet familjare”, shton ajo.

Advertisement

Nga aktivistet për të drejtat e grave mosposedimi i pronës nga gratë shihet si problematike, pasi gratë më pas kanë më shumë vështirësi që të krijojë biznese të tyre në mënyrë të pavarur. Organizatat joqeveritare theksojnë se gratë do të fuqizohen në momentin që të jenë të pavarur në aspektin ekonomik./REL

Lajme nga vendi

Zherovjan, asfaltohet rruga në hyrje të fshatit nga bizneset lokale (VIDEO)

Published

on

Në mungesë të investimeve nga institucionet lokale dhe qendrore, banorët e fshatit Zherovjan të komunës së Bogovinës, me ndihmën e afaristëve kanë asfaltuar vet rrugën në hyrje të fshatit. Hyrja në këtë fshat ishte lënë pasdore dhe ishte dëmtuar shumë ndër vite dhe kjo detyroi që banorët të vet organizohen dhe afaristët e fshatit kontribuan me rreth gjashtë mijë euro duke asfaltuar këtë pjesë të rrugës në hyrje të fshatit Zherovjan.
“ Ishte një iniciativë e shumë bizneseve që kanë kontribuar në bashkëpunim me Bashkësisë Lokale për ta rregulluar këtë rrugë, ose me mirë të themi një plagë që me vite qëndron e hapur këtu dhe është një rrugë që lidh dy regjione, pra pjesën e fshatrave rrëzë Malit Sharr dhe pjesën e fshatrave rreth Malit të Thatë, ose konkretisht I lidh dy komuna, atë të Bogovinës dhe Bërvenicës dhe është një nyje që lidhet me autostradën Tetovë-Gostivar. Ishte kjo një iniciativë e Bashkësisë Lokale, bizneseve dhe njerëzve të vullnetit të mirë, të cilët kanë financiuar asfaltimin e rrugës dhe uroj ta shfrytëzojnë të gjithë banorët e këtij rajoni dhe jo vetëm banorët e fshatit Zherovjan”, deklaroi Ismail Ferati, Kryetar i Bashkësisë Lokale të fshatit Zherovjan.
Por, infrastruktura në këtë fshat ka nevojë për ndërhyrje tjera. Nënkalimi për hyrje në fshatit Zherovjan është vetëm për një veturë. Kjo krijon kaos të vërtetë gjatë tërë kohës pasi që vozitësit janë të detyruar të presin derisa të lirohet nënkalimi dhe më pas të hyjnë ose dalin prej fshati. Situata paraqitet edhe më e rëndë gjatë muajve të verës, kur kolonat e veturave janë të gjata në këtë pritje për të kaluar nënkalimin.
“Është këtu një rrugë njëkahshe, ku sipër nënkalimit është hekurudha. Është ndërtuar në vitet e 50 ndoshta dhe tash nuk I përshtat aspak zhvillimit të fshatit apo rajonit dhe kështu me rradhë. Kemi pasur disa kërkesa deri tek Ministria e Transportit dhe drejtoritë përkatëse, do t`i drejtohemi edhe kompanisë e cila aktualisht punon në Korridorin 8 në segmentin e autostradës Tetoë-Gostivar të gjejnë një zgjidhje. Këtu gjatë verës bëhet një kaos i vërtetë. Nëse eventualisht ndërtohet edhe një nyje tjetër afër këtu, kjo do ta rëndojë edhe më shumë kaosin në hyrje të fshatit” deklaroi Ferati.
Banorët shpresojnë se do të hasin në mirëkuptim nga institucionet sepse ky nënkalim njëkahësh shkakton probleme për shumë fshatra, duke përfshirë fshatin Bogovinë, Zherovjan, Radiofcë, Tenovë, fshatra që lidhen përmes një rruge të vetme por që detyrimisht duhet të kalojnë përmes këtij nënkalimi. Nuk përjashtohet mundësia që në të ardhmen të organizohen edhe protesta nga banorët për të gjetur zgjidhje për këtë nënkalim problematik.

 

 

Continue Reading

Lajme nga vendi

Në gjimnazin “7 Marsi” në Tetovë është regjistruar vetëm një nxënës

Published

on

Në gjimnazin “7 Marsi” në Tetovë është regjistruar vetëm një nxënës. Udhëheqësia e shkollës pret që me uljen e kritereve në afatet tjera, të shtohet numri i nxënësve. Por, edhe pse është një ndër shkollat më të bukura dhe më të pajisura nga të tjerat, si me kabinete, amfiteatro dhe kushte moderne, megjithatë në gjimnazin “7 Marsi”, interesimi i nxënësve për t’u regjistruar është tejet i dobët. Arsye për mos interesimin e nxënësve është distanca dhe vendndodhja e kësaj shkolle. Drejtori thotë se vitin e ardhshëm do të ndërtohet objekt i ri në lokacion tjetër. Ismail Vllashi beson se në afatet tjera do të ulen kriteret dhe do të rritet numri i nxënësve.
“Në fillim patëm 14 nxënës që u paraqitën dhe vetëm njëri ka plotësuar kushtet për tu pranuar në shkollën tonë pra kishte mbi 60 pikë, dhe në aplikimin e dytë ka më tepër pak të interesuar. Gjithsej kemi paraparë 242 nxënës që kemi paraparë për tetë paralele, ndërsa e dini vetëm një nxënës është pranuar deri tani”, tha Ismail Vllashi, drejtor i gjimnazit “7 Marsi”.
Ndryshe nga gjimnazi “7 Marsi”, në shkollën e mesme të mjekësisë, interesimin është tejet i madh.
“Interesimi është shumë i madh, në afatin e parë kemi pranuar 403 nxënës. Drejtimi për motër infermiere është mbyllur më aplikimi si dhe kozmetika. Vende të lira ka në teknik, farmacie, fizioterapi, teknik dhëmbësh asistent dentar dhe laborant”, tha Malësore Ramadani, drejtoreshë e SH.M.M “Nikolla Shtejn”.
Ndryshe, në gjitha shkollat e mesme të Tetovës kanë mbetur edhe rreth 730 vende të lira për regjistrimin e nxënësve, shumica prej tyre në “7 Marsi” dhe shkollat profesionale.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Nga viti i ardhshëm, dëftesat shkollore do të shpërndahen vetëm në mënyrë elektronike

Published

on

Nga viti shkollor 2025/2026, dëftesat për arsimin fillor nuk do të jenë më të shtypura, por do të lëshohen në formë elektronike. Ato do të jenë të qasshme në mënyrë digjitale për shkollat e mesme, kur nxënësit do të aplikojnë për regjistrim. Lajmin e bëri të ditur ministrja e Arsimit, Vesna Janevska, e cila tha se sistemi për lëshimin e dëftesave elektronike është tashmë funksional përmes ditarit elektronik, por zbatimi i plotë do të nisë nga viti i ardhshëm për të lejuar kohë informimi dhe përgatitjeje për prindërit dhe nxënësit.

“Fëmijët dhe prindërit realisht nuk kanë nevojë ta kenë dëftesën në dorë – është më shumë një dokument simbolik për të festuar ose për të reflektuar. Nuk po e zbatojmë këtë vit jo sepse nuk mundemi, por sepse shumë prindër dhe nxënës, sidomos në zonat rurale, nuk kanë pajisje ose qasje në internet. Njohuritë digjitale duhet të përmirësohen. Besoj se vitin e ardhshëm mbi 90% do të jenë në gjendje ta përfundojnë këtë proces në mënyrë elektronike”, deklaroi Janevska.

Continue Reading

Më të lexuarat