Connect with us

Lajme nga vendi

ANALIZË: Për dy vite shuma për pensione në Maqedoninë e Veriut do të kalojë 2 miliardë euro

Published

on

Në pritje të rritjes së re lineare të pensioneve për 2.500 denarë në muajin mars, misioni i FMN-së në Maqedoni. Situata financiare e FSPIM-së, plani për të ardhura të qëndrueshme, reformat. Këto janë disa nga temat që do të jenë në tavolinë, ndërsa sipas informacioneve të konfirmuara pritet edhe raporti i ekspertëve monetarë me vlerësim për sistemin e pensioneve. Projeksionet e reja të FSPIM-së tregojnë se në vitin 2027 shuma për pagesën e pensioneve do të kalojë 2 miliardë euro, shkruan analiza ekonomike javore e Portalb.mk.

Në mars rritje e re e pensioneve – FMN-ja do të japë rekomandime të vjetra-të reja…

“Financat publike përballen me sfida afatgjata për shkak të plakjes së popullsisë. Pa reforma dhe me zvogëlimin e popullsisë në moshë pune, deficiti i pensioneve parashikohet të dyfishohet deri në vitin 2030”. 

Kjo theksohet në njërin nga raportet e FMN-së, e cila prej vitesh paralajmëron se do të nevojiten reforma të thella për të siguruar qëndrueshmëri të sistemit të pensioneve. Misioni i FMN-së e diskutoi këtë temë me autoritetet tona edhe vitin e kaluar. Këtë muaj, përfaqësuesit e FMN-së do të dorëzojnë një Raport të ri – me vlerësime dhe rekomandime të reja. Për momentin dihet qëndrimi i FMN-së për skenarin sipas të cilit duhet të rritet mosha e daljes në pension si dhe të zbatohen reforma për rritjen e pjesëmarrjes së fuqisë punëtore, duke qenë se demografia nuk është në “anën” e sistemit të pensioneve, gjegjësisht po bëhemi gjithnjë e më shumë një vend me popullsi të moshuar.

Takimin me FMN-në e konfirmon edhe udhëheqësia e FSPIM-së, por kategorikisht thonë se nuk po mendojnë as për rritjen e moshës së daljes në pension, e as për rritjen e përqindjes së sigurimit pensional.

“Përfaqësuesit e FMN-së, në përgjithësi, janë të interesuar për gjendjen e sistemit të pensioneve dhe për stabilitetin e pagesës së pensioneve. Çështja kryesore në takimin e kaluar ishte qëndrueshmëria e rritjes së pensioneve për 2.500 denarë në shtator dhe tani për 2.500 denarë në mars. Një nga çështjet ishte edhe rritja e moshës për dalje në pension, e cila u refuzua nga ana jonë dhe këtë e konfirmuan edhe nga Qeveria” – thonë nga FSPIM-ja.

Advertisement

Krahas FMN-së, edhe Banka Botërore ka rekomanduar reforma në sistemin e pensioneve – rritjen e moshës së daljes në pension, kthimin në modelin e rritjes së pensioneve në bazë të çmimeve të shitjes me pakicë, rritjen dhe barazimin gradual të moshës së pensionimit për burrat dhe gratë, si dhe rritjen graduale të përqindjes së kontributeve.

Gjithnjë e më shumë para do të nevojiten për të paguar pensionet – stabilizim në vitin 2035

Ndërkohë, pensionistët e presin rritjen e re lineare të pensioneve për 2.500 denarë, e cila do të ndodhë në muajin mars, duke përmbushur kështu premtimin e qeverisë për rritjen e pensioneve për 5.000 denarë. Rritja lineare e pensioneve e rriti anën e kostove të Fondit Pensional, gjë që rriti edhe transferimin e fondeve nga buxheti qendror në llogarinë e Fondit. Sipas të dhënave nga buxheti për këtë vit, shpenzimet totale të FSPIM-së u rritën në 2,27 miliardë euro, dhe vetëm shuma për pagesën e pensioneve u rrit për 16,6% në krahasim me vitin e kaluar për dy arsye – rritjes së pensioneve dhe rritjes së numrit të pensionistëve.

Sipas Planit të ri Strategjik 2025-2029 të FPSIM-së, këtë vit për pagesën e pensioneve do të shpenzohen gati 1,8 miliardë euro dhe kjo shumë do të vazhdojë të rritet edhe në vitet në vijim, kështu që në vitin 2026 shuma do të rritet në 1,9 miliardë euro, kurse në vitin 2027 do të kalojë 2 miliardë euro.

Infografik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk
Infografik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk

Do të rritet shuma e pensioneve, e po ashtu do të rritet edhe numri i pensionistëve. Këtë vit, sipas vlerësimeve, pensione do t’u paguhen 343.992 pensionistëve, dhe ky numër do të rritet për 5.900 përfitues të rinj të pensionit për dy vite.

Infografik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk
Infografik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk

Aktualisht, përveç shtyllës shtetërore të pensioneve, janë rreth 180 përfitues të pensioneve edhe nga fondet private. Sipas analizave të bazuara në strukturën e moshës së të siguruarve, në vitin 2035 pritet që pensione të paguhen për një numër të konsiderueshëm përfituesish të rinj edhe nga fondet private, që do të përfaqësojë një nga hapat e parë madhorë drejt lehtësimit financiar për fondin shtetëror, një hyrje në uljen e deficitit të FSPIM-së.

Sipas të dhënave të përmbledhura për vitin 2024, në fund të vitit të kaluar në vend kishte 345 796 pensionistë, prej të cilëve 34,1% marrin pension nga 15.693 deri në 19.409 denarë dhe vetëm 7,97% kanë pension më të lartë se 39.115 denarë.

Advertisement
Advertisement

Lajme nga vendi

68 persona dyshohen për tragjedinë në Koçan, po merren në pyetje dëshmitarët

Published

on

Prokurori Publik i Shtetit nuk sheh pengesa që hetimi për zjarrin në Koçan, i cili mori jetën e 62 personave, të përfundojë deri më 17 qershor, siç parasheh afati ligjor prej tre muajsh. Pa zbuluar detaje, prokurori tha se hetimi është në një fazë shumë të rëndësishme dhe dëshmitarët aktualisht po merren në pyetje si në Koçan ashtu edhe në Shkup. Sipas Kocevskit, nuk ka selektivizëm në hetim. Ai përsëriti sot, siç deklaroi edhe më parë Alsat, se hetimi mund të zgjerohet për të përfshirë të dyshuar të ri.

“Dëshmitarët po merren aktualisht në pyetje, si edhe të dëmtuarit dhe persona të tjerë që dinë diçka rreth ngjarjes. Ndërkohë, ata po koordinohen edhe me ekspertët në lidhje me atë që duhet të kryhet ekspertizë. Pra, nuk ka selektivizëm deri më tani, nuk do të ketë as në të ardhmen. Unë tashmë thashë për një media, kështu që derisa të përfundojë hetimi, zgjerim i mundshëm është i mundur, megjithatë, kjo varet nga provat dhe ajo që do të sigurojnë prokurorët publikë”, tha Ljupço Kocevski, Prokuror Publik i Shtetit.

Përpara tragjedisë në Koçan, qeveria filloi procedurë për shkarkimin e Kocevskit, e cila tani është e pezulluar. Nëse kjo procedurë do të vazhdojë apo jo, për Kocevskin, është vendim politik.

“E kam thënë disa herë këtë, kështu që është vendim politik. Për momentin, që nga fillimi i procedurës, nuk kam pasur asnjë presion apo kërcënim në këtë drejtim”, theksoi Ljupço Kocevski, Prokuror Publik i Shtetit.

Hetimi në Koçan filloi menjëherë pas tragjedisë, më 17 mars, dhe prokuroria ka tre muaj kohë për të përgatitur aktakuzë. 13 prokurorë po punojnë në hetimin, i cili është zgjeruar disa herë deri më tani, dhe i cili deri më tani ka përfshirë 68 persona fizikë dhe tre juridikë. /Alsat.mk

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Gjykata e Apelit ua rriti dënimet disa prej të akuzuarëve në rastin “Llaskarca”

Published

on

Gjykata e Apelit në Shkup i hodhi poshtë si të pabazuara ankesat e disa prej të pandehurve në rastin “Laskarci”, i cili ka të bëjë me aksidentin me autobus që ndodhi në vitin 2019, në të cilin humbën jetën 16 udhëtarë dhe u lënduan mbi 30, ndërsa pjesërisht e mbështeti ankesën e Prokurorisë Themelore Publike në Shkup, në një mënyrë që i rriti dënimet me burg pronarit të kompanisë “Durmo Tours”, të pandehurit Durmish Beluli, nga 4 në 10 vjet, personit përgjegjës për transportin në kompani, Remzi Miftari, nga 6 në 10 vjet dhe nga 5 në 7 vjet burg për dy punonjësit e stacionit të kontrollit teknik, Igor Gjorgievski dhe Goran Dukovski.
“Dënimet e punonjësit të tretë në stacionin e kontrollit teknik, Jane Bovarovski, dhe shoferit të autobusit, Manoil Trifunovski, mbeten të njëjta, 5 dhe 14 vjet burg. Seanca publike në Gjykatën e Apelit u mbajt më 2 prill të këtij viti, dhe pas kryerjes së këshillimeve dhe votimit në një pjesë të mbyllur të seancës më 17 prill 2025, gjykata nxori një vendim, i cili, siç informon, hodhi poshtë si të pabazuara ankesat e pronarit të kompanisë “Durmo Tours”, të pandehurit Durmishi Beluli, si dhe tre punonjësve në stacionin e kontrollit teknik Igor Gjorgjiovski, Goran Dukovski dhe Jane Bovarovski, dhe pranoi pjesërisht ankesat e personit përgjegjës për transportin në kompani, të pandehurit Remzi Miftari dhe shoferit të autobusit Manoil Trifunovski”, thuhet në njoftim.
Gjykata e Apelit e miratoi pjesërisht ankesën e Prokurorisë Themelore Publike në Shkup.
Njëkohësisht, sipas paragrafit II të vendimit, vendimi miratoi ankesat e palëve të dëmtuara në lidhje me vendimin për shpenzimet që kjo gjykatë e rrëzoi dhe e ktheu çështjen në atë pjesë në gjykatën e shkallës së parë për rigjykim.
“Ankesat e palëve të dëmtuara në lidhje me vendimin për kërkesën pasurore juridike u refuzuan si të papranueshme, në përputhje me nenin 411, paragrafi 4 i Ligjit për Procedurën Penale”, tha Zyra e Ankesave në një deklaratë.
Vendimi me arsyet e tij, në përputhje me Ligjin për Menaxhimin e Lëvizjes së Çështjeve në Gjykata, do të publikohet i plotë dhe do të jetë i disponueshëm në faqen e internetit të gjykatës.
Në vendimin, i cili u shpall janarin e kaluar, të pandehurit u shpallën fajtorë dhe morën një total prej 39 vitesh burg.
I pandehuri Durmish Beluli, pronar i kompanisë “Durmo Tours”, atëherë u dënua me katër vjet burg, personi përgjegjës për transportin në kompani, Remzi Miftari, u dënua me gjashtë vjet burg, ndërsa tre punonjësit e stacionit të kontrollit teknik, Igor Gjorgievski, Goran Dukovski dhe Jane Bovarovski, të cilët akuzohen për bashkëfajësi në të njëjtin krim, u dënuan me nga pesë vjet burg secili. Shoferi i autobusit, Manoil Trifunovski, mori dënimin më të lartë me burg prej 14 vitesh. Në të njëjtën kohë, të pandehurve iu ndalua gjithashtu ushtrimi i profesionit dhe detyrave të tyre për një periudhë prej pesë vitesh.
Sipas vendimit, të pandehurit Durmish Beluli dhe Remzi Miftari nuk i janë përmbajtur rregulloreve të sigurisë, duke lejuar që një autobus teknikisht i dëmtuar të marrë pjesë në trafik, gjë që përbënte rrezik për jetën e pasagjerëve. Tre punonjësit në stacionin e kontrollit teknik, Igor Gjorgjievski, Goran Dukovski dhe Jane Bovarovski, lejuan që autobusi të kalonte kontrollin teknik pavarësisht defekteve. Shoferi Manoil Trifunovski, i vetëdijshëm për mosfunksionimin e automjetit, po drejtonte autobusin me 55 pasagjerë dhe për shkak të pakujdesisë u përplas me gardhin metalik.
Gjykimin në Gjykatën Themelore Penale në Shkup e drejtoi gjykatësja Diana Gruevska Ilievska, ndërsa prokurorinë e përfaqësoi prokurori Darko Jakimovski.
Continue Reading

Lajme nga vendi

Sot u mbajt prezantimi i drejtimeve dhe profileve që ofrojnë shkollat e mesme të Tetovës në “Ditën e Hapur”

Published

on

Prezantimi i drejtimeve dhe profileve që ofrojnë shkollat e mesme të Tetovës në “Ditën e Hapur”, është më shumë se një prezantim publik pasi të gjithë të interesuarit dhe nxënësit që këtë vit për herë të parë do të regjistrohen në arsimin e mesëm nga afër u njoftuan me stafin mësimor, me drejtimet, kushtet dhe profilet që kanë shkollat e komunës së Tetovës. Ata kanë mundësi të zgjedhin se në cilën shkollë do të vazhdojnë mësimin dhe çfarë ofrojnë ato. Një gjë tashëm është e sigurte se shkollat e Komunës së Tetovës, janë të pajisura me të gjitha mjetet e nevojshme dhe procesi edukativo arsimor zhvillohet në një ambient komod dhe bashkëkohor.
Komuna e Tetovës është e përkushtuar që të ketë shkolla konkurruese jo vetëm në rajon, por edhe më gjërë!

Continue Reading

Më të lexuarat