Shitjet me pakicë në Maqedoni po shënojnë rritje të ndjeshme – veçanërisht në tregtinë e ushqimit, pijeve dhe duhanit, njoftoi Enti Shtetëror i Statistikave.

Sipas të dhënave zyrtare, në qershor 2025, krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar, shkalla reale e qarkullimit në këtë kategori u rrit me 22.5%, ndërsa rritja nominale ishte deri në 31.5%.

Të dhënat tregojnë se rritja nuk kufizohet vetëm te produktet ushqimore. Në kategorinë e produkteve jo-ushqimore (përveç karburantit), rritja reale është 5.2%, dhe nominale 9.2%. Dhe në përgjithësi, në të gjitha grupet (përveç tregtisë së karburantit), shkalla reale e rritjes është 13.9%, dhe nominale 20.4%.

Rritje e ndjeshme u regjistrua edhe në tregtinë e karburanteve për automjete, ku rritja reale është 8.3%, dhe minimumi nominal – vetëm 0.7%, që tregon stabilizimin e çmimeve të karburantit, por edhe rritjen e konsumit.

Këto shifra sinjalizojnë trend pozitiv në konsum, i cili mund të interpretohet si një shenjë e rritjes së aktivitetit ekonomik dhe besimit të konsumatorit. Në një kohë kur shumë ekonomi evropiane janë në stanjacion, Maqedonia po regjistron rritje të qëndrueshme në shitjet me pakicë, veçanërisht në produktet bazë ushqimore.

Advertisement

Zëvendëskryeministri Arben Fetai, ka reaguar përmes një postimi në Facebook lidhur me brohoritjet nacionaliste dhe shpërthimet ksenofobe gjatë ndeshjes së basketbollit midis Maqedonisë së Veriut dhe Rumanisë, të zhvilluar në Kumanovë.

Fetai thekson se, për herë të parë, të gjitha institucionet e shtetit nga Kryeministri, përfaqësuesit e koalicionit qeverisës VLEN, Komuna e Kumanovës dhe FBMV, kanë dënuar qartë dhe pa ekuivok gjuhën e urrejtjes dhe sjelljen raciste në ngjarje sportive.

Ai kujton se që nga viti 2004 vendi ka një Ligj për parandalimin e dhunës dhe sjelljes së papërshtatshme në ngjarjet sportive, i cili parashikon sanksione të qarta për çdo nxitës të urrejtjes ose intolerancës, por për 21 vite me radhë asnjë dënim real nuk është shqiptuar.

“Sa herë më parë pushteti ka folur kaq qartë e zëshëm kundër ksenofobisë në sport? Asnjëherë”, shkruan Fetai, duke akuzuar se prokurorë, gjyqtarë dhe funksionarë të së kaluarës heshtnin për interesa politike dhe financiare.

Zëvendëskryeministri vë në dukje se kjo Qeveri e ka zgjedhur një rrugë tjetër: atë të ligjit, barazisë dhe tolerancës. “Ne promovojmë shtetin e së drejtës dhe kërkojmë hetime e sanksione për çdo shkelës të ligjit, pa dallim përkatësie”, thekson ai, duke përmbyllur me një zotim të qartë: Ky është dallimi mes nesh dhe atyre. Dhe ky është zotimi ynë për një Maqedoni të Veriut të drejtë dhe gjithëpërfshirëse.

Advertisement

Komisioni Evropian ka njoftuar se më 12 tetor nis zbatimi gradual i Sistemit të ri të Hyrje-Daljes (EES) në vendet e zonës Shengen, i cili do të regjistrojë digjitalisht hyrjet dhe daljet e shtetasve nga vendet e treta për qëndrime afatshkurtra në 29 vende evropiane.

Sistemi i ri do të zëvendësojë vulosjen e pasaportave dhe do të mbledh të dhëna biometrike si gjurmët e gishtërinjve dhe fotografinë e fytyrës, duke synuar të përmirësojë kontrollin e kufijve të jashtëm të BE-së, të zbulojë tejkalimet e qëndrimit dhe abuzimet me identitetin.

Implementimi do të zgjasë gjashtë muaj, gjatë të cilëve policia kufitare do të nisë regjistrimin e udhëtarëve jo-BE në të gjitha vendet Shengen.

Nga tetori 2025, EES do të funksionojë plotësisht, duke regjistruar automatikisht çdo hyrje/dalje përmes skanimit dhe të dhënave biometrike.

Çfarë është ETIAS dhe kush e duhet?

Advertisement

EES është pjesë e paketës “Kufijtë inteligjentë” të BE-së, së bashku me ETIAS – Sistemin Evropian për Autorizim të Udhëtimit, i cili kërkohet për udhëtarët nga 59 vende që nuk kanë nevojë për vizë për të hyrë në Shengen (SHBA, Kanada, Britani, Australi, Serbia, etj.).

Nuk është vizë, aplikimi bëhet online, pa shkuar në ambasadë dhe pa dhënë të dhëna biometrike.

Miratimi vlen për 3 vite ose deri në skadimin e pasaportës.

Për moshat nën 18 vjeç dhe mbi 70 vjeç – është falas.

Nga fundi i vitit 2026, çmimi i aplikimit do të rritet nga 7 € në 20 €, për shkak të kostove të larta për infrastrukturën digjitale dhe sigurinë kibernetike. Synimi i BE-së: më shumë siguri në kufij, identifikim më i shpejtë i udhëtarëve dhe procedura më moderne e kontrollit.(INA)

Advertisement