Lajme nga vendi
Rënia e cilësisë në arsim, pasojë e politikës
Pa reforma të mirëfillta, e para së gjithash, pa largimin e politikës nga shkollat, nuk mund të pritet rritje e cilësisë në arsim. Kështu thonë njohësit e çështjeve të arsimit në Shkup duke komentuar përkeqësimin e gjendjes në këtë fushë bazuar në hulumtimet e fundit të opinionit publik.
Mbi dy të tretat e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut besojnë se arsimi në vend nuk është cilësor, sipas një hulumtimi të opinionit publik të kryer nga Instituti për Kërkime Politike.
Sipas hulumtimit, 69.7 për qind e qytetarëve mendojnë se arsimi në Maqedoninë e Veriut është i dobët, ndërsa 26.8 për qind mendojnë se është i cilësisë së lartë.
Krahasuar me vitin 2019 kur 47.4 për qind besonin se kemi arsim të cilësisë së ulët, tani vendi shënon rekord prej 69.7 për qind sa i përket rënies së cilësisë.
Faktorët kryesorë që kanë ndikuar në këtë rënie, sipas hulumtimit, kanë të bëjnë me kurrikulat arsimore, stafin e keq mësimdhënës, cilësinë e dobët të teksteve dhe kushtet e këqija në shkolla.
Profesori i pedagogjisë, Avzi Mustafa, thotë për Radion Evropa e Lirë, se arsimi në Maqedoninë e Veriut asnjëherë nuk ka qenë në gjendje më të keqe se tani, si pasojë e siç thotë, politikave të gabuara arsimore, kopjimit të programeve të huaja pa studime paraprake dhe mungesës së kushteve në shkolla.
“Kjo që ne po shohim është për të ardhur keq, pasi arsimi çdo ditë e më tepër po shkon në dekadencë. Një prej faktorëve kryesorë që e kemi këtë gjendje në arsim është se kompetentët marrin dhe kopjojnë sisteme arsimore të shteteve perëndimore pa pasur parasysh kushtet, në të cilat ndodhet arsimi ynë”.
“Deri tani kemi pasur 18 ministra të arsimit dhe po aq reforma në arsim, domethënë çdo ministër që vjen bën reformën e vet. Në shkollat tona kemi cilësi të dobët në arsim pasi faktori kryesor që duhet të bëjë reformën është mësuesi, por ai sot nuk pyetet pasi është vetëm një administrator”, konsideron Mustafa.
Maqedonia e Veriut duhet të bëjë reforma të thella në arsim duke filluar nga programet mësimore, thotë Vllado Dimovski nga Qendra për Tolerancë dhe Mësim të Përjetshëm.
Ai thotë se Qeveria e re që pritet të votohet javën e ardhshme, ka afat deri në shtator që të bëjë ndryshime apo të detektojë shkaqet që po ndikojnë në rënien e cilësisë në arsim.
“Duhet të ketë ndryshim të madh në programet mësimore. Byroja për zhvillimin e arsimit ka kuadër të mirë, por duhet t’i mundësohet apo të lihet e lirë për të bërë programe të mirëfillta arsimore që do të zbatohen në të ardhmen. Vendi ka nevojë për një drejtues të Ministrisë së Arsimit që e kupton arsimin dhe që do të ketë gatitshmëri për përmirësimin e gjendjes”, vlerëson Dimovski.
Por, profesori Mustafa thotë se gjendja mund të përmirësohet vetëm në qoftë se politika i largon duart nga arsimi dhe vetëm nëse në dikasterin e arsimit vendosen profesionistë të fushës, të cilët në bashkëpunim me punonjësit e arsimit i bëjnë reformat e mirëfillta në arsim.
“Politika i ka futur duart thellë në arsim duke emëruar drejtorët, të cilët i sheh si persona politikë. Në arsim punësohen kuadro që mund të jenë edhe me diploma të blera apo me nota të falura dhe kjo tregon se arsimi është i politizuar. Derisa ne nuk e flakim politikën nga arsimi, gjendja do të jetë e tillë”, thotë profesori Mustafa.
Maqedonia e Veriut ka treguar rezultate të dobëta edhe në rezultatet e testit PISA që vlerëson cilësinë e arsimit në tri fusha, gjuhë, matematikë dhe shkencë, ndërsa rezultate të dobëta janë regjistruar edhe në arsimin e lartë.
Universiteti Shtetëror i Shkupit është renditur i 1990-ti në listën e 2000 universiteteve më të mira në botë për vitin 2024 nga Qendra për Renditjen e Universiteteve Botërore (CWUR). Ndërsa, pesë universitetet tjera shtetërore nuk kanë arritur të përfshihen fare në këtë listë.
Qeveria e re që pritet të formohet nga VMRO DPMNE-ja dhe koalicioni VLEN, në programin e punës ka paraparë reforma edhe në sferën e arsimit.
Drejtuesit e koalicionit VLEN në disa raste kanë theksuar nevojën për konsultime të gjera rreth një ideje për bashkimin e tri universiteteve në gjuhën shqipe me qëllim të rritjes së cilësisë me përzgjedhjen e kuadrit dhe programeve më të mira.
Veç kësaj, arsimi parashkollor që aktualisht funksion në kuadër të Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale, nga shtatori do të kalojë në kompetencë të Ministrisë së Arsimit.
Kujdes do t’i kushtetohet edhe procesit të digjitalizimit të teksteve mësimore, forcimit të programeve mësimore për të arritur rezultate më të mira në renditjen e arsimit në suaza ndërkombëtare./REL
Lajme nga vendi
Miratohet buxheti i Tetovës, mbi 17 milionë euro për projekte kapitale
Me 27 vota pro, Këshilli Komunal ka miratuar buxhetin e Komunës së Tetovës për vitin 2026. Propozim-buxheti kap vlerën mbi 44 milionë euro, nga të cilat rreth 17 milionë euro janë të dedikuara për projekte kapitale. Kryetari i Komunës së Tetovës, Bilall Kasami, theksoi se buxheti për vitin 2026 është më i madh krahasuar me vitin paraprak dhe se bëhet fjalë për një buxhet zhvillimor.
“Për herë të parë, rreth 40 për qind e buxhetit është e dedikuar për investime kapitale. Në buxhetet e mëparshme, 70 deri në 80 për qind shkonin për paga dhe shpenzime operative. Ky buxhet parasheh ndërtimin e shkollave të reja, pishina, rrugë, kanalizim, ujë të pijshëm dhe projekte të tjera në interes të drejtpërdrejtë të qytetarëve”, deklaroi Kasami.
Ai sqaroi se janë paraparë mbi 200 mijë euro për projektimin dhe depërtimin e një rruge të re në fshatin Shipkovicë, e cila do të jetë pjesë e lidhjes rrugore Tetovë-Prizren.
“Në Shipkovicë do të ndërtohet një qarkore, në mënyrë që rruga të mos kalojë përmes fshatit, pasi rruga ekzistuese nuk i plotëson kushtet. Janë ndarë mbi 200 mijë euro për projektimin dhe depërtimin e kësaj qarkoreje. Segmenti nga Tetova deri në Shipkovicë i plotëson kushtet, ndërsa pjesa nga Shipkovica drejt fshatrave të tjera do të zgjerohet”, shtoi Kasami.
Këshilltari nga Lista Më Mirë për Tetovën, Agron Arifi, kritikoi disa zëra të buxhetit, duke theksuar se në të janë përfshirë mjete për rrugë që, sipas tij, janë realizuar gjatë fushatës zgjedhore.
“Bëhet fjalë për projekte që janë realizuar gjatë vitit 2025 dhe që do të paguhen nga buxheti i vitit 2026. Gjithashtu, kemi punësime me kontrata në Komunën e Tetovës, me një vlerë rreth 570 mijë euro. Propozova një amendament për rregullimin e fushës sportive në Gjimnazin ‘Kiril Pejçinoviç’, por nuk u pranua me arsyetimin se aty do të ketë investim privat”, tha Arifi.
Gjatë seancës, këshilltarët e Aleanca Kombëtare për Integrim akuzuan se edhe për vitin 2026 është paraparë një buxhet i konsiderueshëm për punësime, të cilat i cilësuan si punësime të militantëve partiakë. Këto akuza u hodhën poshtë nga kryetari Kasami, i cili deklaroi se në Komunën e Tetovës askush nuk merr pagë pa kryer punë. Po ashtu, këshilltarët e AKI-së kërkuan që të ndahen mjete edhe për rrugën në fshatin Gajre, duke theksuar se ajo është lënë në harresë dhe ndodhet në gjendje të rënduar infrastrukturore./TV KOHA/
Lajme nga vendi
Adnan Azizi: Puna, ndryshimi dhe transformimi i Tetovës kanë emër – Bilall Kasami
Deputeti i VLEN-it, Adnan Azizi, ka reaguar me një mesazh publik lidhur me përurimin e bulevardit të ri në Tetovë, duke vlerësuar lart punën e kryetarit të Komunës, Bilall Kasami.
Në reagimin e tij, Azizi thekson se puna, ndryshimi dhe transformimi i Tetovës janë të lidhura drejtpërdrejt me emrin e Bilall Kasamit, të cilin e cilëson si “kryetarin më të suksesshëm të të gjitha kohërave”.
“Urime bulevardi i ri të gjithë qytetarëve”, ka shkruar deputeti Azizi, duke nënvizuar se projektet infrastrukturore janë dëshmi konkrete e angazhimit për zhvillimin e qytetit dhe përmirësimin e jetës së përditshme të banorëve të Tetovës.
Sipas tij, investimet e realizuara në infrastrukturë po e shndërrojnë Tetovën në një qytet më funksional, modern dhe të denjë për qytetarët e saj, ndërsa përurimi i bulevardit të ri paraqet një hap të rëndësishëm në këtë drejtim.
Lajme nga vendi
Nënshkruhet Marrëveshja për hua me BERZH-in me vlerë 20.9 milionë euro – do të furnizohen lokomotiva elektrike për HRMV Transport
Një marrëveshje për hua midis HM Transport dhe Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) në vlerë prej 20.9 milionë euro është nënshkruar sot në Qeveri. Me huanë do të do të furnizohen lokomotiva elektrike me pjesë rezervë, ndërsa qëllimi është transport më i madh i mallrave dhe gjenerimi i të ardhurave për ndërmarrjen.
Siç u tha para nënshkrimit, projekti është një hap i rëndësishëm drejt modernizimit të HM Transport, si dhe drejt përmirësimit të sigurisë dhe efikasitetit të transportit hekurudhor të mallrave.
Kushtet nën të cilat u siguruan mjetet – një periudhë afatgjatë e shlyerjes, një periudhë e favorshme grejs dhe një normë interesi konkurruese, janë në përputhje të plotë me strategjinë për menaxhim të përgjegjshëm të borxhit publik dhe sigurimin e financave publike të qëndrueshme.
“Sot po flasim për diçka që është lënë pas dore me dekada, por që është me rëndësi thelbësore për ekonominë, eksportin dhe të ardhmen evropiane të Maqedonisë, dhe kjo është hekurudha. Gjendja që trashëguam ishte katastrofike. Deri vonë, HM Transport nuk kishte asnjë lokomotivë plotësisht funksionale”, nënvizoi kryeministri Hristijan Mickoski, sipas të cilit kjo është një ripërtëritje sistematike e sektorit hekurudhor.
Mickoski informoi edhe se Marrëveshjes për hua i parapriu një analizë e nevojave, funksionalitetit dhe operueshmërisë së HM Transport.
Sipas zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Transportit Aleksandar Nikolloski dhe ministres së Financave Gordana Dimitrieska-Kochoska, nënshkrimi i Marrëveshjes është një hap kyç për transformimin e plotë të HRMV Transport në një ndërmarrje moderne që do t’u përgjigjet nevojave të klientëve të saj.
“Lokomotivat e reja do ta ndryshojnë plotësisht pamjen dhe, së bashku me ato ekzistuese, do të jenë në gjendje t’i shërbejnë plotësisht transportit”, tha Nikolloski.
Ministrja Dimitrieska-Koçoska theksoi se Marrëveshja për hua është rezultat i negociatave intensive dhe konstruktive dhe është një konfirmim i besimit që institucionet financiare ndërkombëtare kanë në politikat tona dhe në drejtimin në të cilin po lëviz vendi.
“Me ngjarjen e sotme dhe nënshkrimin e Marrëveshjes për borxh për financimin e projektit “Rinovimi i flotës së mjeteve” drejtpërdrejtë investojmë në rritjen e kapaciteteve dhe efikasitetit të Hekurudhave të Republikës së Maqedonisë – Transport SHA Shkup, përmes furnizimit të lokomotivave të reja të cilat do të mundësojnë vëllim dhe siguri më të madhe në transportin hekurudhor transportues. Kjo do të thotë lidhshmëri më e mirë, konkurrencë më e madhe e ekonomisë vendore dhe mundësi të reja për gjenerimin e të ardhurave. Veçanërisht është e rëndësishme që projekti përfshin edhe vendosjen e sistemit bashkëkohor ERP, me të cilin krijohet bazë për menaxhim më të mirë me burimet, efikasitet të rritur operativ dhe nivel më të lartë të menaxhimit korporativ në sektorin hekurudhor”, theksoi ministrja.
Ky është një shembull, shtoi, i një qasjeje të integruar – jo vetëm investime në infrastrukturë, por edhe forcim institucional dhe menaxhues.
Në nënshkrim, përveç përfaqësuesve të BERZH-it, morën pjesë përfaqësues të Ministrisë së Transportit dhe menaxhmentit të HRMV Transport.

