Connect with us

Lajme nga vendi

Banka Botërore: Ndotja e ajrit vret rreth 2.800 qytetarë të Maqedonisë së Veriut çdo vit

Published

on

Ndotja e ajrit vret rreth 2800 qytetarë të vendit në vit, ndërsa banorët e Shkupit dhe Tetovës janë të ekspozuar ndaj niveleve dukshëm më të larta të grimcave toksike PM 2.5, krahasuar me qytetarët në vendet e Evropës Perëndimore. Kështu deklaroi dje drejtori i Bankës Botërore për Kosovën dhe Maqedoninë e Veriut, Massimiliano Paolucci, në një konferencë në Shkup për cilësinë e ajrit, transmeton Portalb.mk.

Pavarësisht progresit që nga vitet 1990, ndotja e ajrit në vend është ende e lartë, tha ai, duke theksuar se ajri i shëndetshëm është vendimtar për zhvillimin e qëndrueshëm.

Zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Izet Mexhiti, i cili foli në konferencë, tha se sipas tij, faktori i parë për gjendjen e keqe të ajrit të ambientit është se amvisëritë dhe industria ende përdorin dru të cilësisë së ulët dhe burime të tjera për ngrohje, sidomos në stinën e dimrit.

“Ka edhe transport urban dhe një sërë arsyesh të tjera. Tashmë kemi miratuar dhe jemi duke punuar në një program specifik ku përveç gazifikimit parashikohen edhe sistemet e gazit të kogjenerimit. Për sa i përket gazifikimit, mendoj se është një nga zgjidhjet që do të ridrejtojë qytetarët drejt burimeve më pak të dëmshme apo të padëmshme të ngrohjes gjatë këtij sezoni. E njëjta gjë vlen edhe për transportin urban, pasi filluam me autobusët elektrikë… Po punojmë edhe për nisma dhe projekte të tjera. Pra, ne jemi të përkushtuar që të shfrytëzojmë të gjitha mundësitë për të arritur ajër më të pastër”, tha Mexhiti.

Ndryshe, më 16 dhjetor, zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor prezantoi Programin e ri për Planifikimin e Ajrit të Pastër 2024–2030, qëllimi i të cilit, siç tha në atë kohë, është zgjidhja e problemit të ndotjes së ajrit në Maqedonia e Veriut në planin afatmesëm dhe afatgjatë.

Advertisement

Profesori në Fakultetin e Inxhinierisë Mekanike – Shkup sqaroi se programi është përgatitur në bazë të hulumtimeve afatgjata, duke paralajmëruar kontrolle më të rrepta dhe më të drejta inspektuese për të gjitha objektet industriale.

Deri më tani, siç tha ai, ka ndodhur që ndotësit t’i drejtonin gishtin njëri-tjetrit, domethënë amvisëritë të thoshin se industria ndot, industria të fajësonte transportin dhe transporti të fajësonte dikë tjetër. Programi i ri, thotë ai, mbulon të gjithë ndotësit në zonat urbane në Maqedoni.

“Përveç kësaj, ne po planifikojmë kontroll të rreptë dhe të drejtë inspektues për të gjitha objektet industriale në vend, në mënyrë që emetimet të jenë publike dhe të gjithë të jemi të sigurt që ajo që transmetohet është e sigurt në nivel evropian. Ashtu siç themeluam institucione të fuqishme shkencore në vitin 1963, kur patëm problem me tërmetin, tani duam të mbështesim institucionet shkencore që të angazhohen në hulumtime për pastrimin e ajrit apo parandalimin e ndotjes së ajrit dhe e kemi paraparë një program të tillë”, shtoi Dimitrovski. 

Zëvendëskryeministri Mexhiti, duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve, tha se inspektorët tashmë janë në terren dhe ka gjoba, por shtoi se duhet të rritet numri i tyre për të mbuluar të gjithë vendin.

Kujtojmë se ambientalistët në Maqedoninë e Veriut kërkojnë ndalimin e importit të automjeteve më të vjetra se 10 vjet dhe nën standardin EURO 5 nga 1 janari i vitit të ardhshëm. 10 shoqata dhe iniciativa qytetare kanë dorëzuar në Qeveri letër, ku kërkohet edhe që importi i automjetet e reja të plotësojë standardin minimal EURO 6.

Advertisement

Sipas raportit të UNICEF-it, në Maqedoninë e Veriut, vdekjet e të porsalindurve nga ndotja e ajrit janë 11,6 përqind ose 1 në 9 vdekje të fëmijëve nën moshën njëvjeçare.

Edhe Instituti i Shëndetit Publik që në fillim të vitit 2024 e publikoi raportin “Ndotja e ajrit në Republikën e Maqedonisë dhe rreziqet ndaj shëndetit”, sipas të cilit pothuajse 18 përqind e mortalitetit të përgjithshëm në Maqedoninë e Veriut mund t’i atribuohet ekspozimit ndaj përqendrimeve aktuale të grimcave PM-2.5.

Advertisement

Lajme nga vendi

Mashtrim me telefon për aksident të rremë trafiku, një 79 vjeçare nga Tetova pagoi 16.000 euro dhe 10.700 franga zvicerane

Published

on

Një banore e moshuar e Tetovës raportoi se ishte viktimë e një mashtrimi telefonik në lidhje me një aksident të pretenduar të vajzës së saj. Bëhet fjalë për një 79-vjeçare banore e Tetovës, e cila sipas raportit të policisë, ishte mashtruar me 16,000 euro dhe 10,700 franga zvicerane, njoftoi Ministria e Brendshme.

“Personi e kontaktoi atë me telefon, u prezantua si mjek dhe i tha se vajza e saj kishte shkaktuar aksident rrugor, në të cilin pësoi lëndime të rënda dhe se duhet të paguante për ndërhyrjen e nevojshme kirurgjikale. Siç raportohet, ajo ia hodhi paratë  një personi nga ballkon, dhe më vonë zbuloi se ishte mashtruar”, thuhet në njoftimin e Ministrisë së Brendshme.

Ministria e Brendshme thotë se po merren masa për të sqaruar rastin.

Lidhur me mashtrimet e shpeshta telefonike në lidhje me aksidentet e dyshuara rrugore, Ministri i Brendshëm Pançe Toshkovski tha se shënjestra janë qytetarët e moshuar. Ai paralajmëroi për kujdes më të madh dhe u bëri thirrje qytetarëve që t’i raportojnë këto raste në polici.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Aliu: Shëndetësia private do të duhet të hapë bazat e të dhënave të pacientëve

Published

on

Institucionet private të kujdesit shëndetësor do të detyrohen të hapin bazat e të dhënave për të monitoruar rrugën shëndetësore të çdo qytetari, njoftoi dje Ministri i Shëndetësisë Azir Aliu.

“Një komision tashmë po punon me ne, nëse ka pengesa ligjore që duhet të hiqen menjëherë, javën tjetër, dhe ne do t’u dërgojmë letër të gjitha institucioneve private të kujdesit shëndetësor nga data 15 e muajit të ardhshëm që të detyrohen të hapin bazat e të dhënave në mënyrë që të mund të mbledhim të gjithë informacionin ekzistues që ndodhet në institucionet e tyre. Kjo është e drejta e shtetit. Sepse çdo qytetar kontribuon drejtpërdrejt ose tërthorazi në sistemin e kujdesit shëndetësor në vend dhe në Fond, dhe për këtë arsye, ne duhet të jemi të azhurnuar me rrugën shëndetësore të çdo qytetari të republikës sonë”, tha Aliu.

Ministri i bëri këto njoftime në konferencën e djeshme për shtyp, pas deklaratës së javës së kaluar nga kirurgu kardiolog Sashko Kedev në një intervistë me Kanal 77, se në disa spitale private kryhen ndërhyrje të panevojshme për fitim, duke përfshirë stentime dhe operacione të panevojshme. Ai nuk përmendi asnjë spital me emër. Pas deklaratës, spitali privat “Acibadem Sistina” i kërkoi atij të specifikonte se për cilin institucion bëjnë fjalë këto pretendime, duke e paralajmëruar se nëse nuk e bën këtë, do të ngrejë padi për shpifje dhe dëmtim të reputacionit.

Aliu tha dje se po formohet një komision me ekspertë nga tre vende të ndryshme, por jo nga fqinjësia, për të kryer kontrolle në institucionet private shëndetësore, por do të vazhdojë edhe në institucionet publike shëndetësore që merren me të njëjtën çështje.

Aliu tha se menjëherë pas deklaratës së profesor Kedev, u krijua një komision i brendshëm në Ministrinë e Shëndetësisë, e gjitha me qëllim që të analizohen të gjitha protokollet dhe pistat e mundshme që dolën nga ajo deklaratë.

Advertisement

“Dhe ne arritëm në përfundimin se si Ministri e Shëndetësisë, duhet të krijojmë një komision për mbikëqyrjen e ekspertëve që do të përbëhet nga ekspertë nga jashtë vendit. Kur themi ekspertë nga jashtë, doja që ai komision të jetë vërtet i pavarur dhe ai raport nga ai komision i pavarur të jetë udhërrëfyesi ynë për të ardhmen, nëse ka indikacione të tilla – ato konfirmohen, në mënyrë që të mund të hiqen. Nevojitet mbikëqyrje urgjente e jashtëzakonshme sepse duhet të kemi të dhëna për të parë nëse ato indikacione janë të sakta dhe nëse janë të sakta, çfarë të bëjmë më pas. Në mënyrë që të mos ketë dyshim, zero dyshim, ne do të kërkojmë ekspertë nga vende si Sllovenia dhe vende të tjera evropiane. Do të jetë një komision prej tre ekspertësh. Nuk duam të kemi ekspertë nga një vend, i duam ata nga tre vende të ndryshme”, tha Aliu.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Përpara fillimit të vitit shkollor, mjekët apelojnë tek prindërit të vaksinojnë fëmijët

Published

on

Respektimi i vaksinimit të fëmijëve para nisjes së vitit shkollor është jetik për të shmangur shpërthime të rënda të virozëve apo sëmundjeve epidemike që mund të kërcënojnë shëndetin publik, shkruan Alsat.

Sipas institucioneve kompetente vaksinat janë të sigurta dhe janë arma më e fortë për mbrojtjen e imunitetit të fëmijëve.

Mjekët përveç vaksinimit, apelojnë që fëmijët në nisjen e vitit shkollor por edhe gjatë tërë vitit shkollor të jenë më të kujdesshëm në ushqyerjen e tyre dhe konsumimin e më shumë vitaminave të nevojshëm

“Një nxënës shkollor ose fëmijët që qëndrojnë në grupe normale është të kenë nga pesë deri në shtatë infeksione gjatë vitit dhe kështu ndërtohet sistemi imunologjik. Megjithatë apelet tona janë që ushqehen në mënyrë të shëndetshme,  më shumë lëngje, konsumim të vitaminave më shumë dhe shmangien e sa më shumë që të jetë e mundur të hapësirave të mbyllura, apo të jenë më shumë në hapësira të hapura”, tha Elena Gjinovska Tasevska.

Mjekët theksojnë se çdo vonesë apo refuzim i vaksinimit mund të hapë rrugën për rikthimin e sëmundjeve të rrezikshme. Mosvaksinimi i fëmijëve mund të jetë shkak që viruset të shpërthejnë më lehtë dhe vështir të parandalueshme.

Advertisement

Shpesh ndodh që prindërit refuzojnë të vaksinojnë fëmijët e tyre, duke u ndikuar nga paragjykimet dhe dezinformatat që hasin në rrjetet online, të cilat shpesh përhapin frikë të pabazuar dhe keqkuptime për sigurinë dhe efektivitetin e vaksinave, duke e vendosur kështu shëndetin e fëmijëve të tyre dhe të komunitetit në rrezik.

Për të imponuar vaksinimin e fëmijëve, institucionet e kanë bërë të detyrueshëm vaksinimin e tyre si kusht nëse duan të regjistrohen nëpër çerdhe dhe shkolla. / Alsat.mk

Continue Reading

Më të lexuarat