Në korridoret e shkollave jo gjithmonë dëgjohet zilja – nganjëherë dëgjohet heshtja e frikës. Pas buzëqeshjeve dhe shakasë nëpër klasa, shpesh fshihet bullingu ose dhuna mes bashkëmoshatarëve, që lë plagët më të thella në shpirtin e fëmijës.

Edhe pse fjala “bullying” prej kohësh është bërë pjesë e fjalorit tonë, pesha e saj e vërtetë ende nuk kuptohet mjaftueshëm seriozisht. Dhuna mes bashkëmoshatarëve nuk është një dukuri e re, por sot, në kohën e grupeve digjitale, rrjeteve sociale dhe mungesës së empatisë, pasojat e saj janë më të rënda se kurrë më parë.Ai përfshin sjellje të dhunshme që përsëriten, shkaktojnë dëm te një person tjetër dhe zakonisht kryhen nga një bashkëmoshatar ose grup bashkëmoshatarësh që nuk kanë marrëdhënie shoqërore me viktimën,” shpjegon Jana Momirovska, edukatore dhe rehabilituese speciale, si dhe këshilltare familjare sistemike.

Por dhuna mes bashkëmoshatarëve nuk përfundon në oborrin e shkollës. Sot, ajo zhvendoset aty ku fëmijët kalojnë shumicën e kohës – në internet.

Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave (2023), pothuajse të gjithë të rinjtë nga mosha 15 deri në 24 vjeç – plot 98,8% – përdorin internetin çdo ditë. Nëntë nga dhjetë të rinj e përdorin për rrjete sociale dhe mesazhe të menjëhershme – pikërisht aty ku ndodh numri më i madh i rasteve të cyberbullying-ut.

Raporti kombëtar më i fundit, i mbështetur nga UNFPA , tregon se dhuna mes bashkëmoshatarëve në Maqedoni ka arritur nivele alarmante – një në dhjetë fëmijë ka deklaruar se rregullisht përjeton bulling në shkollë, ndërsa një në gjashtë ka qenë viktimë e dhunës kibernetike.

Advertisement

Dhuna kibernetike dhe gjuha e urrejtjes ndjekin të rinjtë sa herë që lidhen në ndonjë platformë. Ngacmimet, poshtërimet, publikimi i fotografive pa leje, komentet fyese ose memet diskriminuese – janë vetëm disa forma të dhunës online që lënë plagë po aq të thella sa edhe ajo fizike.

Si ta njohim dhe ta parandalojmë bullingun

Bullingu shpesh dallohet nga ndryshimet në sjelljen e fëmijës – tërheqje nga shokët, rënie në mësime, nervozizëm ose shmangie e vendeve e aktiviteteve të caktuara.

Bullingu lë gjurmë të padukshme, por shumë të thella. Çdo buzëqeshje që fsheh frikë, çdo fëmijë që tërhiqet në vetvete, është një thirrje për veprim. Parandalimi fillon me dëgjim, mirëkuptim dhe mbështetje – në shtëpi, në shkollë dhe online. Është përgjegjësia jonë të mos jemi vetëm vëzhgues, por mbrojtës, të krijojmë një mjedis ku dhuna nuk ka vend dhe fëmijët mund të rriten me siguri e dinjitet.

Advertisement

Kryeministri Hritijan Mickoski tha se pret që gjatë javës tjetër të ulet me partnerët e koalicionit dhe të caktojë emrat e personave që do të ushtrojnë detyrën e kryetarit të komunës në katër komuna, respektivisht në Gostivar, Vrapçishtë, Qendër Zhupë dhe Mavrovë dhe Rostushë, pas zgjedhjeve të pasuksesshme, përcjell TV21. Mickoski tha se pas njoftimit nga Komisioni Shtetëror Zgjedhor (KSHZ) për mbarim të zgjedhjeve, qeveria ka afat 15 ditë që të caktojë ushtrues detyre në komunat ku nuk kishte census dhe ku dështuan zgjedhjet.

“Fillimisht duhet zyrtarisht KSHZ t’i përfundojë zgjedhjet, ta informojë qeverinë. Kjo pres të ndodhë javën tjetër. Dhe më pas qeveria ka afat 15 ditë të veprojë për këtë, pastaj ta informojë KSHZ-në dhe Kuvendin, që Kuvendi në afat të 60 ditëve të mbajë zgjedhje të reja në këto komuna ku ishin të pasuksesshme, dhe atëherë nuk ka më kusht censusi, ai censusi për dalje. Kështu që unë pres që gjatë javës së ardhshme kur t’i marrim të ulemi me partnerët e koalicionit dhe të propozojmë emrat që do të jenë të dërguarit e qeverisë në ata komuna ku nuk kishin sukses zgjedhjet”, tha Mickoski.

Prokuroria Themelore Publike e Velesit lëshoi një Urdhër për të zhvilluar një procedurë hetimore kundër një personi për të cilin ka dyshime se ka qenë bashkëpunëtor në një vepër penale “Vrasje” sipas nenit 123, paragrafi 1 i Kodit Penal.

Më 5 nëntor, në vendin e quajtur Porojnica, pranë rrugës së dheut nga Çashka në fshatin Busilci, i dyshuari, së bashku me një person tjetër që ende nuk është identifikuar, i morën jetën Gjelo Gjoshevin, banor i Velesit.

Së pari, i dyshuari e joshi dhe e çoi të dëmtuarin në vendin e ngjarjes me makinën e tij. Pastaj, së bashku me personin tjetër, e qëlluan me armë zjarri, duke i shkaktuar një plagë me armë zjarri në kafkë, nga e cila viktima vdiq.

I dyshuari më parë kishte kryer një krim grabitjeje, dhe sipas disa provave që janë siguruar tashmë, pas vrasjes në Çashkë ai u përpoq të mbulonte gjurmët dhe në këtë mënyrë të ndikonte në procedurë.

Për këto arsye, prokurori publik është i qartë në lidhje me rrezikun e arratisjes, mundësinë e ndikimit te dëshmitarët dhe rrezikun e përsëritjes së krimit, prandaj ai paraqiti një propozim për caktimin e masës së paraburgimit.

Advertisement

Pas urdhrave të prokurorit publik, Ministria e Brendshme po punon intensivisht për të identifikuar bashkëpunëtorin tjetër, si dhe motivet e sakta të vrasjes.