Nën organizimin e Analitika Tink Tenk, sot në Shkup u mbajt punëtori  rajonale me temën „Përforcimi i bashkëpunimit ndërmjet medieve, ekspertëve dhe institucioneve për politika më të mira të kontrollit të duhanit dhe mbrojtje të shëndetit publik në Ballkanin Perëndimor“. Në diskutim mori pjesë edhe ministrja e Arsimit dhe Shkencës, Prof. Dr. Vesna Janevska, e cila theksoi se arsimi është mekanizmi më i mirë për rritjen e ndërgjegjësimit tek të rinjtë për zakonet e shëndetshme dhe kujdesin ndaj shëndetit personal.

„Sistemi ynë edukativo-arsimor është strukturuar në mënyrë që njohuritë shëndetësore të përfaqësohen në të gjitha klasat në lëndët e rregullta, veçanërisht në “Shkencat natyrore”, dhe nga ky vit shkollor kemi futur një lëndë të re zgjedhore në klasën e 7-të „Mësoj për shëndetin tim“dhe me mbështetjen e Organizatës Botërore të Shëndetësisë përgatitëm udhëzues për mësimdhënësitpër mënyrën e mësimdhënies së materies, e cila përfshin edhe aspekte të dedikuara pasojave shëndetësore nga përdorimi i duhanit dhe cigareve elektronike“, theksoi Janevska.

Duke folur për masat që po zbatohen në nivel kombëtar si pjesë e politikave parandaluese, ministrja theksoi se këtë vit, me ndryshimet ligjore, shkollat fillore dhe të mesme janë të detyruara, krahas programeve për mbrojtje nga dhuna, abuzimi dhe neglizhimi i nxënësve, parandalimin e diskriminimit, delikuencës së të miturve dhe të ngjashme, të zbatojnë edhe programe për parandalimin e abuzimit me alkoolin dhe duhanin, abuzimit me droga dhe substanca të tjera psikotrope.

„Në vitin e ri shkollor, MASH-i dhe BZHA së bashku me Zyrën e Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Krimin dhe Federatën Ndërkombëtare të Lions Club, do të trajnojnë 50 bashkëpunëtorë profesionalë dhe 150 mësimdhënës në 50 shkolla fillore për të realizuar  programin parandalues ​​„Aftësi për Adoleshencën“. Bëhet fjalë për program i strukturuar, i cili bazohet në prova, për parandalimin e përdorimit të cigareve, drogës dhe alkoolit, dhe i cili deri më tani është zbatuar me sukses në 105 vende në mbarë botën“, shtoi ministrja.

Ajo theksoi se gjithmonë ka hapësirë për avancimin e edukimit shëndetësor në shkolla dhe se institucionet po punojnë në atë drejtim.

Advertisement

„Arsimi është materie e gjallë dhe përshtatet me kohën dhe trendet. Kam pritshmëri që pikërisht nga kjo punëtori, përvojat dhe praktikat e ndryshme të ndara do të na ndihmojnë të gjithëve që t’i avancojmë politikat kombëtare“u shpreh Janevska.

Në punëtorinë që ka për qëllim të lidhë përfaqësues të mediеve, studiuesve, institucioneve dhe partnerëve ndërkombëtarë, të inkurajojë bashkëpunim më të fortë dhe të theksojë rëndësinë e masave për kontrollin e duhanit të bazuara në dëshmi, në përputhje me prioritetet për integrim në BE, përveç përfaqësuesve të institucioneve shtetërore dhe sektorit civil në vendet e rajonit, morën pjesë edhe profesorë nga Fakulteti i Shëndetit Publik pranë Universitetit Amerikan “Xhons Hopkins”.

Ministria e Arsimit dhe Shkencës

Çmimet e ulëta, dhe rrjedhimisht disponueshmëria më e lehtë, kanë kontribuar në rritjen e ndjeshme të përdorimit të pijeve energjike midis nxënësve në vitet e fundit. Edhe pse ka ligj që ndalon shitjen e tyre fëmijëve nën 18 vjeç, rrallë mund të jetë problem që një i mitur të shkojë në një dyqan lokal dhe të blejë një kanaçe pije energjike, çmimi i së cilës varion nga 40 denarë e lart, transmeton Portalb.mk.

Kohët e fundit, punonjësit e Agjencisë së Ushqimit dhe Veterinarisë folën me nxënësit në Shkollën e Mesme Josip Broz Tito rreth efekteve të dëmshme të këtyre pijeve.

“Kur i konsumoni, keni më shumë energji dhe kjo përmirëson përqendrimin tuaj për momentin, por në planin afatgjatë këto pije mund të shkaktojnë pasoja serioze shëndetësore. Pijet energjike përmbajnë nivele të larta të kafeinës dhe stimuluesve taurinë dhe guarana, të cilat kur konsumohen mund të çojnë në: rritje të presionit të gjakut, pagjumësi, nervozizëm dhe ankth, rrahje të shpejta të zemrës, varësi dhe sëmundje serioze kardiovaskulare”, iu tha nxënësve.

AUV foli për rreziqet e kombinimit të pijeve energjike me alkoolin, dhe gjithashtu u theksua se kur blihet ushqim, është shumë e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje etiketimit të produkteve.

“Pretendimet shëndetësore dhe ushqyese të produkteve ushqimore duhet të mbështeten dhe miratohen shkencërisht paraprakisht. Prioriteti ynë është të ofrojmë informacion të saktë, të qartë dhe të verifikuar mbi deklaratat, në mënyrë që qytetarët të mund të bëjnë zgjedhjen e duhur dhe të jenë të informuar kur blejnë ushqim”, tha Zhaneta Mijoska nga AUV.

Advertisement

Meta.mk shkroi se mjekët paralajmërojnë gjithashtu për efektet e dëmshme në trupin e fëmijëve për shkak të përbërësve taurinë dhe kafeinë. Klinika e Toksikologjisë ka vazhdimisht pacientë të rinj, por edhe të rritur, të cilët kërkojnë ndihmë pasi kanë pirë sasi të madhe pijesh energjike.

Toksikologu Dr. Niko Beqarovski nga kjo klinikë thotë se nuk është e pazakontë që pacientët, pasi kanë pirë dy pije energjike, të kenë takikardi të tmerrshme dhe presion të lartë të gjakut.

“Të gjitha këto pije energjike, nëse kombinohen me droga psikostimuluese si ekstazia, marihuana ose kanabinoide të tjera (diçka që ndodh shpesh), në ato raste efekti si i pijes energjike ashtu edhe i drogës rritet. Kjo do të thotë që nëse keni edhe një psikostimulues brenda jush, pulsi juaj do të shkojë deri në 140. Të rinjtë që kërkojnë ndihmë në klinikë rrallë pranojnë se çfarë kanë konsumuar. Ata thonë se kanë pirë një pije energjike, por fshehin se kanë konsumuar edhe drogë. Por analiza e urinës i zbulon ato”, thotë mjeku, i cili thotë se po të vendoste ai, do të ndalonte pijet energjike.

“Të rinjtë pinë gjithnjë e më shumë sasi të mëdha kafeje gjithsesi, kështu që keni kafe nga njëra anë, plus një pije energjike, e cila përmban taurinë dhe kafeinë. Në këtë mënyrë merrni një dozë të dyfishtë kafeine. Këto janë stimulues ekstremë dhe papritmas e stresojnë organizmin e ri”, shpjegon mjeku.

Mjekët prej kohësh ngrenë alarmin se numri i fëmijëve me probleme kardiake si pasojë e konsumimit të pijeve energjike po rritet çdo ditë.

Advertisement

Liria e medias dhe siguria e gazetarëve janë shtyllat e një shoqërie demokratike. Në këtë kontekst, Ministria e Brendshme thekson bashkëpunimin e saj të vazhdueshëm dhe aktiv me shoqatat dhe institucionet që punojnë për të mbrojtur të drejtat dhe sigurinë e gazetarëve.

Si pjesë e këtij angazhimi dhe bashkëpunimit të ngushtë midis MPB-së dhe SHGM-së, në faqen kryesore të internetit të MPB është vendosur një lidhje me regjistrin e sulmeve ndaj gazetarëve, e cila të çon në faqen e internetit të SHGM-së ku publikohet regjistri. Ky regjistër paraqet rastet e shkeljeve të të drejtave të gazetarëve, me detaje mbi llojin e sulmit, vendndodhjen, statusin e raportit dhe procedurën.

Siguria e gazetarëve është një nga prioritetet kryesore për MPB, dhe vitet e fundit është kryer punë intensive në këtë fushë, dhe rezultatet e këtij angazhimi janë të dukshme. Ndër të tjera, u caktua edhe një pikë kontakti, e cila kontribuoi shumë në zgjidhjen më të shpejtë dhe më efikase të rasteve që lidhen me gazetarët. Sigurisht, në koordinim me SHGM-në, MPB vazhdon të punojë në këtë fushë.

Ngritja e Komitetit Kombëtar për Mbrojtjen e Gazetarëve është një organ ndërdepartamental, një kombinim i institucioneve qeveritare dhe organizatave joqeveritare, ndër të tjera, që lidhen me fushën e gazetarisë. Procesi i themelimit është në vazhdim dhe pas finalizimit të tij, një nga detyrat kryesore do të jetë miratimi i një Plani Kombëtar Veprimi për Mbrojtjen e Gazetarëve. Ky është një proces që po zbatohet në kuadër të fushatës së Këshillit të Evropës për Sigurinë e Gazetarëve, në koordinim me pikën kombëtare të kontaktit.