Lajme nga vendi
Rënia e cilësisë në arsim, pasojë e politikës

Pa reforma të mirëfillta, e para së gjithash, pa largimin e politikës nga shkollat, nuk mund të pritet rritje e cilësisë në arsim. Kështu thonë njohësit e çështjeve të arsimit në Shkup duke komentuar përkeqësimin e gjendjes në këtë fushë bazuar në hulumtimet e fundit të opinionit publik.
Mbi dy të tretat e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut besojnë se arsimi në vend nuk është cilësor, sipas një hulumtimi të opinionit publik të kryer nga Instituti për Kërkime Politike.
Sipas hulumtimit, 69.7 për qind e qytetarëve mendojnë se arsimi në Maqedoninë e Veriut është i dobët, ndërsa 26.8 për qind mendojnë se është i cilësisë së lartë.
Krahasuar me vitin 2019 kur 47.4 për qind besonin se kemi arsim të cilësisë së ulët, tani vendi shënon rekord prej 69.7 për qind sa i përket rënies së cilësisë.
Faktorët kryesorë që kanë ndikuar në këtë rënie, sipas hulumtimit, kanë të bëjnë me kurrikulat arsimore, stafin e keq mësimdhënës, cilësinë e dobët të teksteve dhe kushtet e këqija në shkolla.
Profesori i pedagogjisë, Avzi Mustafa, thotë për Radion Evropa e Lirë, se arsimi në Maqedoninë e Veriut asnjëherë nuk ka qenë në gjendje më të keqe se tani, si pasojë e siç thotë, politikave të gabuara arsimore, kopjimit të programeve të huaja pa studime paraprake dhe mungesës së kushteve në shkolla.
“Kjo që ne po shohim është për të ardhur keq, pasi arsimi çdo ditë e më tepër po shkon në dekadencë. Një prej faktorëve kryesorë që e kemi këtë gjendje në arsim është se kompetentët marrin dhe kopjojnë sisteme arsimore të shteteve perëndimore pa pasur parasysh kushtet, në të cilat ndodhet arsimi ynë”.
“Deri tani kemi pasur 18 ministra të arsimit dhe po aq reforma në arsim, domethënë çdo ministër që vjen bën reformën e vet. Në shkollat tona kemi cilësi të dobët në arsim pasi faktori kryesor që duhet të bëjë reformën është mësuesi, por ai sot nuk pyetet pasi është vetëm një administrator”, konsideron Mustafa.
Maqedonia e Veriut duhet të bëjë reforma të thella në arsim duke filluar nga programet mësimore, thotë Vllado Dimovski nga Qendra për Tolerancë dhe Mësim të Përjetshëm.
Ai thotë se Qeveria e re që pritet të votohet javën e ardhshme, ka afat deri në shtator që të bëjë ndryshime apo të detektojë shkaqet që po ndikojnë në rënien e cilësisë në arsim.
“Duhet të ketë ndryshim të madh në programet mësimore. Byroja për zhvillimin e arsimit ka kuadër të mirë, por duhet t’i mundësohet apo të lihet e lirë për të bërë programe të mirëfillta arsimore që do të zbatohen në të ardhmen. Vendi ka nevojë për një drejtues të Ministrisë së Arsimit që e kupton arsimin dhe që do të ketë gatitshmëri për përmirësimin e gjendjes”, vlerëson Dimovski.
Por, profesori Mustafa thotë se gjendja mund të përmirësohet vetëm në qoftë se politika i largon duart nga arsimi dhe vetëm nëse në dikasterin e arsimit vendosen profesionistë të fushës, të cilët në bashkëpunim me punonjësit e arsimit i bëjnë reformat e mirëfillta në arsim.
“Politika i ka futur duart thellë në arsim duke emëruar drejtorët, të cilët i sheh si persona politikë. Në arsim punësohen kuadro që mund të jenë edhe me diploma të blera apo me nota të falura dhe kjo tregon se arsimi është i politizuar. Derisa ne nuk e flakim politikën nga arsimi, gjendja do të jetë e tillë”, thotë profesori Mustafa.
Maqedonia e Veriut ka treguar rezultate të dobëta edhe në rezultatet e testit PISA që vlerëson cilësinë e arsimit në tri fusha, gjuhë, matematikë dhe shkencë, ndërsa rezultate të dobëta janë regjistruar edhe në arsimin e lartë.
Universiteti Shtetëror i Shkupit është renditur i 1990-ti në listën e 2000 universiteteve më të mira në botë për vitin 2024 nga Qendra për Renditjen e Universiteteve Botërore (CWUR). Ndërsa, pesë universitetet tjera shtetërore nuk kanë arritur të përfshihen fare në këtë listë.
Qeveria e re që pritet të formohet nga VMRO DPMNE-ja dhe koalicioni VLEN, në programin e punës ka paraparë reforma edhe në sferën e arsimit.
Drejtuesit e koalicionit VLEN në disa raste kanë theksuar nevojën për konsultime të gjera rreth një ideje për bashkimin e tri universiteteve në gjuhën shqipe me qëllim të rritjes së cilësisë me përzgjedhjen e kuadrit dhe programeve më të mira.
Veç kësaj, arsimi parashkollor që aktualisht funksion në kuadër të Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale, nga shtatori do të kalojë në kompetencë të Ministrisë së Arsimit.
Kujdes do t’i kushtetohet edhe procesit të digjitalizimit të teksteve mësimore, forcimit të programeve mësimore për të arritur rezultate më të mira në renditjen e arsimit në suaza ndërkombëtare./REL
Lajme nga vendi
Rreth 30 mijë udhëtarë kanë kaluar në VK “Qafë Thanë” në tre ditët e fundit

Në vendkalimet kufitare në kufirin mes Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, posaçërisht në vendkalimin “Qafë Thanë” në Strugë, vazhdon frekuenca e madhe e udhëtarëve dhe automjeteve.
“Gjatë tre ditëve të kaluara, rreth 30 mijë udhëtarë dhe mbi 11 mijë automjete kanë hyrë dhe kanë dalë nga ky vendkalim. Pjesa më e madhe e udhëtarëve janë shtetas të huaj, të cilët kanë zgjedhur bregdetin shqiptar për pushimet e tyre verore”, njoftuan mediumet shqiptare.
Për t’u përballuar me këtë fluks, autoritetet kufitare kanë vënë në funksion katër sportele për qytetarët dhe një sportel të dedikuar për automjete transportuese.
Frekuencë e rritur është regjistruar edhe në vendkalimin kufitar “Bllatë” në Dibër, i cili, pas ndërtimit të “Rrugës së Arbrit”, përdoret gjithnjë e më shumë, për shkak të distancës së zvogëluar, vetëm 70 kilometra, nga vendkalimi e deri në Tiranë.
Në këtë vendkalim, sipas Ministrisë së Punëve të Brendshme të Maqedonisë, në gjashtë muajt e parë të këtij viti, është regjistruar frekuencë historikisht rekord, respektivisht kanë kaluar 574.737 udhëtarë, që është 55 për qind më shumë se krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, kur janë regjistruar 370.827 udhëtarë.
Lajme nga vendi
Raporti i revizionit për Fondin Shëndetësor, VLEN: Ky raport është aktakuzë politike për BDI-në

Koalicioni VLEN ka reaguar ndaj raportit të fundit të Entit Shtetëror të Revizionit i cili zbuloi dobësi serioze sistemike në funksionimin e Fondit të Sigurimeve Shëndetësore për vitin 2023, duke treguar mungesën e një sistemi të vetëm të integruar për referime, raporte mjekësore dhe faturim. Nga VLEN tha se ky raport, është një aktakuzë morale dhe politike për mënyrën se si BDI dhe drejtuesit e saj kanë keqmenaxhuar institucionet publike. Ata akuzuan ish drejtorin e Fondit Faton Ahmeti, i cili atë kohë ishte drejtori nga radhët e BDI-së, për keqmenaxhim të pandëshkuar.
Koalicioni VLEN
“Me mbi 5 milionë euro të shpenzuara pa kontroll për trajtime jashtë vendit, me dhjetëra padi gjyqësore brenda dhe jashtë shtetit, me mungesë totale të sistemit të integruar për receta dhe shërbime shëndetësore, dhe me një rrjet të brishtë informatik që dështoi nën sulme kibernetike, Fondi i Shëndetësisë është shembulli më i qartë i shndërrimit të një institucioni vital në një çerdhe kaosi nga qeverisja e BDI-së. Raporti i revizionit konfirmon atë që qytetarët e kanë ndjerë në lëkurën e tyre: paratë publike janë abuzuar, sistemet jetike janë shkatërruar, dhe institucionet janë kthyer në plaçkë për emra të lidhur politikisht. Qytetarët kanë të drejtë të dinë: Kush do të japë llogari për këtë dështim?”
Ndëkraq, Ahmeti i është përgjigjur këtyre akuzave duke thënë se, koalicionit VLEN se po i braktisin interesat shqiptare dhe po shërbejnë vetëm si vegla të pushtetit. Ai thekson se revizioni në Fondin për Sigurim Shëndetësor është pasojë e problemeve të trashëguara ndër vite, por ajo që po ndodh sot, sipas tij, është braktisje e hapur e pacientëve shqiptarë.
Ndryshe, në raportin e revizionit mes tjerash thuhet se, sistemi i recetave elektronike nuk është krijuar ende dhe kontrollet ekzistuese për recetat janë të pamjaftueshme. Revizoni ka vërejtur probleme kritike të IT-së – mungesën e strategjisë së IT-së, mungesat e stafit dhe infrastruktura e vjetërsuar e serverëve, të cilat kontribuuan në një sulm kibernetik në shkurt 2023. Po ashtu, janë identifikuar parregullsi në procesin e udhëzimit për trajtim jashtë vendit, ku nuk ka kontroll dhe monitorim të përshtatshëm të rezultateve të trajtimit për rreth 5 milionë euro.
Teuta Buçi /SHENJA/
Lajme nga vendi
DAP gjeti parregullësi në 34% të objekteve të kontrolluara

Drejtoria e të Ardhurave Publike ka kryer gjithësej 154 kontrolle në terren për fiskalizim gjatë periudhës nga 21 deri më 27 korrik të këtij viti, duke synuar lloje të ndryshme të subjekteve afariste, nga ku dhe perkohësisht kanë mbyllur pesë subjekte në vend si dhe ndalon pesë tatimpagues të tjerë të kryejnë aktivitete. Siç njoftuan ata, kontrollet përfshinë tobake, objekte hotelierike, agjenci udhëtimesh dhe hotele, si dhe objekte të tjera.
DREJTORIA E TË ARDHURAVE PUBLIKE
“Kontrollet u kryen në të gjithë vendin në disa qytete, duke përfshirë destinacione turistike ku ka një frekuencë të shtuar të turistëve gjatë periudhës së verës. Nga 154 subjekte të kontrolluara, në 52 subjekte ose në 34% të kontrolleve u gjetën parregullsi”.
Tutje ata shtuan se pesë tatimpaguesve, iu dha masa e ndalimit të përkohshëm për të kryer aktivitetet e tyre, ndërsa tre subjekte në Ohër, një në Gostivar dhe një në Strugë u mbyllën përkohësisht.
DREJTORIA E TË ARDHURAVE PUBLIKE
“Në Shkup, u kryen 43 kontrolle dhe u përcaktuan 9 parregullsi; Në Strugë, Ohër dhe Resnjë u kryen 64 kontrolle dhe u konstatuan: 10 parregullsi në Strugë, 14 në Ohër, 2 në Resnjë. Në Prilep u kryen 5 kontrolle dhe u konstatuan 3 parregullsi. Në Tetovë, Gostivar dhe Kërçovë, u kryen 15 kontrolle dhe u konstatuan 6 parregullsi, nga të cilat 4 në Tetovë dhe nga një në Gostivar dhe Kërçovë”.
Drejtoria e të Ardhurave Publike u bën thirrje të gjithë tatimpaguesve të veprojnë me ndërgjegje dhe në përputhje me rregulloret ligjore, me qëllim që të kontribuojnë në forcimin e pajtueshmërisë tatimore dhe promovimin e disiplinës tatimore në vend. Bazuar në kontrollet e kryera, ata thonë se do të kryhen verifikime të kryqëzuara me qëllim verifikimin e besueshmërisë së të ardhurave të deklaruara të tatimpaguesve.
Anida Murati /SHENJA/
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi3 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve