Lajme nga vendi
Viti 2022 i zymtë, popullata e RMV-së nuk i zë besë gjyqësorit, lufta kundër korrupsionit ka dështuar
Gjyqësori në Maqedoninë e Veriut edhe gjatë vitit 2022 ka vazhduar të jetë në shënjestër të kritikave serioze për shkak të vendimeve skandaloze, të cilat kanë krijuar me të drejtë perceptimin te qytetarët se në këtë vend të vogël, ndëshkohen vetëm të pafuqishmit. Lufta kundër korrupsionit ka dështuar, prandaj ndërkombëtarët edhe këtë vit e kanë qortuar RMV-në, derisa të rinjtë po largohen për të gjetur një vend ku shteti të gjithë i trajton në mënyrë të barabartë, shkruan Portalb.mk.
“Miqësia” mes gjyqësorit dhe korrupsionit
Ata të cilët shpallin vendime në emër të popullit, besimin e popullit nuk e kanë. Në anketën e fundit të IRI-it të realizuar në shtator-tetor 2022 vetëm 4% e qytetarëve të anketuar kanë deklaruar se kanë besim të plotë në gjyqësor. Qytetarët, edhe gjatë vitit paraprak, gjegjësisht 2021, deklaruan se nuk i besojnë gjyqësorit. Sipas anketës së “Eurothink”, vetëm 8% prej tyre kanë besim në gjyqësor.
Kjo tregon se vendi nuk po i bën reformat dhe hapat e mjaftueshme për kthimin e besueshmërisë së qytetarëve në sistemin e drejtësisë, i cili ka humbur ndër vite, si rezultat i politikës së mosndëshkueshmërisë së krimit dhe korrupsionit në nivele të larta.
Edhe gjatë vitit 2022, gjyqësori u përfol më së shumti në kontekst të bashkëpunimit me krimin dhe korrupsionin, se sa të luftimit të tyre. Jo rastësisht, ambasadorja amerikane, me të ardhur në RMV, si njollë të zezë të vendit e përmendi korrupsionin dhe për këtë, paralajmëroi ekip special amerikan për të vështruar në mënyrë më agresive funksionarët e korruptuar, të cilët e vizituan vendin, por nuk dihet se si do të veprojnë më tej.
Por, sipas Komisionit për Antikorrupsion ardhja e këtij ekipi nënkupton dështim për politikën e Maqedonisë së Veriut, pasi ne nuk i kemi kryer detyrat. “Të të vijë në atë nivel ekip nga Amerika, është ta prekësh fundin”, thanë nga Antikorrupsioni.
Edhe StevoPendarovski, gjatë fjalimit vjetor në Kuvend u ndal te ardhja e ekipit amerikan, i cili tha se, realiteti është se askush nga jashtë nuk do ta çrrënjos korrupsionin në Republikën e Maqedonisë së Veriut, nëse institucionet tona dhe përfaqësuesit e zgjedhur politikë të qytetarëve nuk e bëjnë këtë. Ai theksoi se nuk do të ketë drejtësi derisa kriminelët nuk i vendosim në burgje të mbyllura dhe derisa gjyqtarët dhe prokurorët e korruptuar janë në liri.
Në raportin e organizatës “Freedom House” për Vendet në Tranzicion, publikuar në prill të këtij viti, Maqedonia e Veriut u radhit në grupin e regjimeve hibride/demokraci në tranzicion. Nuk ka përmirësime.
Organizata Transparency International në janar të këtij viti, nxori raportin e vitit për Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit në botë në të cilin theksohej se Maqedonia e Veriut ka një indeks 39, së bashku me Kosovën, dhe është në gjysmën e fundit të tabelës së 180 vendeve në botë.
Pikërisht për shkak të shkallës së korrupsionit, katër nga dhjetë të rinj do ta braktisnin shtetin, ndërsa çdo person i tretë i ri konsideron se pikërisht korrupsioni është motivimi kryesor që të inkuadrohet dhe të kontribuojë në luftën kundër veprimeve korruptive. Vetëm katër përqind e të rinjve mendojnë se gjendja e këtillë i detyron të bëhen pjesë e zinxhirit të korrupsionit. Këtë e tregon analiza e bërë nga ana e Youth Alliance në të cilën kanë marrë pjesë mbi 440 të rinj nga i gjithë vendi.
Shtrembërimi i drejtësisë
Nuk kaluan as dy javë nga Dita Ndërkombëtare Kundër Korrupsionit, gjyqësori shkaktoi një kaos të vërtetë, për çka reaguan thuajse i gjithë kreu i shtetit, pavarësisht betimit të tyre se nuk përzihen në vendimet e tyre.
Një grusht gjyqtarësh të Apelit, “nuk e kanë kuptuar” aktgjykimin e shkallës së parë të lëndës “Target-Fortesa“, për përgjimin e paligjshëm të mbi 20 mijë qytetarëve dhe kanë miratuar vendim për shfuqizimin e aktgjykimit dhe kthimin e lëndës në rigjykim. “Rastësisht”, në këtë lëndë është i dënuar me 12 vjet burg, ish shefi i Policisë Sekrete Sasho Mijallkov i cili gjatë kohës së regjimit të Nikolla Gruevskit, vendoste se kush do të bëhet gjyqtar.
Rikthimi nga e para e lëndës “Target-Fortesa” hapë mundësi reale që Mijallkov dhe të akuzuarit tjerë të shpëtojë nga përndjekja penale për përgjimet masive, për çka u formua dhe Prokuroria Speciale Publike, pasi që në fillim të vitit 2025, apo për dy vite, veprat penale vjetërsohen.
Gjasat janë edhe më të mëdha që të Mijallkov t’i ikë përndjekjes penale, duke e pasur parasysh se vetëm për miratimin e aktgjykimit të parë u nevojitën më shumë se tre vjet, pasi që ekipi i avokatëve të Mijallkovit e zvarriste procedurën gjyqësore.
Vetëm dhjetë ditë përpara vendimit skandaloz për rastin e përgjimeve, gjyqtarët e Apelit, e kanë shfuqizuar edhe aktgjykimin e shkallës së parë në rastin “Thesari” në të cilin, edhe këtu, rastësisht Sasho Mijallkov u dënua me 8 vjet burg.
Kështu, Mijallkovi i cili është i dënuar në dy lëndë me gjithsej 20 vjet burg, Apeli për 10 ditë e pastroi dhe ua hodhi fajin kolegëve të tyre nga shkalla e parë se “kanë bërë shkelje thelbësore të dispozitave të Ligjit për procedurë Penale, me çka është sjellë në pikëpyetje gjendja faktike dhe zbatimi i rregullt i Kodit Penal”.
Vetëm 4-5 muaj para këtyre dy rasteve skandaloze, Prokuroria arriti marrëveshje me Mijallkovin në një rast tjetër, të quajtur “Perandoria”, një rast i cili u hap nga ish Prokuroria Speciale dhe u bë shkak që kjo Prokurori në krye me Katica Janevën të fundoset për shkak të “reketit”. Sasho Mijallkov bëri marrëveshje me Prokurorinë pasardhëse, e pranoi fajin për larje parash dhe ia dha shtetit 36 milionë euro të fituara nga krimi, me qëllim që të ketë zbutje të ndëshkimit. Për këtë, Gjykata e dënoi me 3 vite burg, të cilat, duhet t’i mbajë në Burgun e Strugës, pasi e ndryshoi adresën nga Shkupit, për shkak se burgu i Strugës është i hapur dhe “vizitohet” nga “elitat”, siç ishte rasti me Orce Kamçevin.
Ashtu si miku i tij Mijallkov, edhe Kamçev “e bleu” drejtësinë me para. Për ta mbyllur ndjekjen e tij në rastin “Perandoria”, Kamçev dha 5.1 milion euro dhe pranoi të mbajë 1 vjet burg – të cilin në fakt nuk e mbajti të plotë, pasi u lirua 4 muaj më herët.
Prej gjithsej 19 personave që kanë qenë në procedurë parahetimore të “Perandorisë”, Prokuroria për Krim të Organizuar dhe Korrupsion në fund të dhjetorit dorëzoi akuzë vetë kundër Cvetan Pandeleskit, Zoran Mitrevkit dhe Jovançe Taskovskit. Të tjerët kanë bërë marrëveshje me Prokurorinë.
Në ndërkohë, në rastin “Parcelat”, azilanti Nikolla Gruevski u dënua me 7 vjet burg, Sasho Mijallkov me 1 vjet e 3 muaj, ndërkaq Orce Kamçev me 1 vjet burg.
Akuza për zgjedhje të personave partiak
Padyshim që këtë vit bujë më të madhe ka shkaktuar zgjedhja e prokurorit për ndjekjen e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit, Islam Abazit nga Kërçova, i cili u akuzua në opinion për afërsi të tij me funksionarët e BDI-së, për çka u publikuan edhe disa fotografi. Për zgjedhjen e tij edhe ambasadorja e SHBA-ve në Shkup deklaroi se është e habitur me procesin, ndërkaq Abazi mohoi çdo lidhje të tij me BDI-në.
Zgjedhja e tij erdhi pas ngjarjeve mes prokurores Vilma Ruskovska dhe drejtorit të Policisë Financiare, Arafat Muaremi. Ruskovska u suspendua për shkak të bastisjes në Policinë Financiare, ndërkaq Muaremi dha dorëheqje një ditë pas skadimit të mandatit 6-mujor të ushtruesit të detyrës së drejtorit.
Në ndërkohë pritet që të zgjedhet dhe shefi i Prokurorisë së Lartë të Shkupit. Prokurorët Burim Rustemi dhe Fatime Fetai, pasi kandiduan u tërhoqën nga gara, për ta lënë në garë të vetëm Mustafa Hajrullahin i cili udhëhoqi me Prokurorinë e Lartë katër vite.
Aleanca për Shqiptarët dhe Levica e akuzuan prokurorin Hajrullahi si të afërt me funksionarët e BDI-së, për shkak udhëheqjes së rastit “Tiranik 3”, ku të akuzuar janë Ismet Guri dhe Ejup Halimi nga BDI-ja. Megjithatë, ai i ka hedhur poshtë këto pretendime.
Në fillim të këtij viti, Gavrill Bubevski u emërua shef i Prokurorisë Publike të Shkupit.
Gjatë këtij viti, Gjykata Kushtetuese është përballur me mungesë të gjykatësve si pasojë e pensionimit të tyre dhe mosplotësimit të vendeve për shkak të bllokadave të opozitës në Kuvend.
Në fund të nëntorit, Pavlina Cërvenkovska, dha dorëheqje nga pozita e kryetares së Këshillit Gjyqësor dhe theksoi që “shpreson që kryetari i ardhshëm do të jetë i përshtatshëm për këtë elitë biznes-gjyqësore”. Megjithatë, pasi u rikthye në Këshillin Gjyqësor si anëtare, Cërvenkovska, nuk foli më se kush është elita biznes-gjyqësore.
Gjatë dhjetorit, Natasha Gaber-Demjanovska u rizgjodh në detyrën e drejtoreshës së Akademisë për Gjykatës dhe Prokurorë Publikë.
Aktgjykime gjatë vitit 2022
Pas disa vitesh gjykim, këtë vit u shpall dhe aktgjykimi i shkallës së parë edhe për rastin “TNT”, gjegjësisht shkatërrimin e kompleksit banesor “Kosmos” të Fijat Canovskit. Më saktësisht, ish-kryeministri Nikolla Gruevski u dënua me 9 vjet burg, ish kryetari i Komunës së Gazi Babës, Toni Trajkovski me 4 vjet, ish ministri i Transportit dhe Lidhjeve me 3 vjet burg, ndërkaq Elizabeta Najdovska me 4 vjet burg. Të akuzuarit gjithashtu duhet t’ia kthejnë Canoskit mbi 11 milionë euro.
Gjatë këtij viti u shpall dhe aktgjykimi edhe për rastin e ndërtimit pa leje të pallatit të bardhë të VMRO-DPMNE-së. Në këtë rast, Gruevski u dënua me 6 vjet burg, ndërkaq sekretari i atëhershëm i partisë Kirill Bozhinovski u dënua me burg kusht.
Në ndërkohë u shpall dhe vendimi për rastin “Toplik” në të cilin shkalla e parë, e dënoi ish ministrin e Transportit dhe Lidhjeve Mile Janakieski me 3 vjet e gjysmë burg.
Janakieski, gjithashtu u dënua me katër vjet e gjysmë burg edhe në rastin “Titanik”, aty ku Gordana Jankulloska u dënua me dy vjet e gjysmë burg. Në ndërkohë në rastin “Dizajn” për autobusët kinezë, Janakieski u dënua me burg me kusht.
Gjykata Penale, këtë vit i dënoi me 52 vjet burg tre të akuzuarit për vrasjen e hendbollistit, Denis Tot.
Duke pritur drejtësinë në burg për rastin “Alfa”, këtë vit, ndërroi jetë Rexhail Qerimi, i dënuar me burg të përjetshëm për vrasjen e një policit të Njësitit “Alfa” në vitin 2008-të. Qytetarët në Shkup mbajtën marsh protestues ku disa prej tyre deklaruan se vdekja e Qerimit në burg është e dyshimtë dhe kërkuan “hetim ndërkombëtar për të gjitha rastet e montuara”.
Gjykata e Apelit këtë vit, i hodhi poshtë ankesat e të akuzuarve për rastin “Monstra”, ndërkaq Gjykata Supreme i hodhi poshtë ankesat e të akuzuarve për rastin “Kumanova”.
Themeluesi i grupit “Dhoma Publike” ku shpërndaheshin materiale pornografike të grave nga Maqedonia e Veriut pa lejen e tyre, u dënua me 4 vjet burg, ndërsa po aq, është dënuar edhe administratori Mihail Panevski.
Procese të papërfunduara
Pavarësisht se kanë kaluar 3 vite, gjyqësori ende nuk e ka mbaruar gjykimin për rastin tragjik të Llaskarcës ku humbën jetën 16 persona.
Procesi gjyqësor për djegien e Spitalit Modular të Tetovës në vitin 2021 ku humbën jetën 14 persona, ka filluar, por vazhdimisht anulohet.
Njëkohësisht, ka nisur procesi gjyqësor për “Besa Transin”, autobusi i të cilit u aksidentua dhe u dogj në një autostradë të Bullgarisë dhe ku humbën jetën 45 persona. Pronari akuzohet se ka falsifikuar licencën e autobusit, ndërkaq gjykimi sapo ka filluar, 1 vjet pas aksidentit. Në ndërkohë Prokuroria bullgare e përfundoi hetimin për aksidentin tragjik dhe sipas tyre shoferi ka humbur kontrollin e autobusit.
Gjatë vitit 2022, Prokuroria ngriti aktakuzë kundër ish-drejtoreshës së Agjencisë Kombëtare për Programe Arsimore Evropiane dhe Mobilitet, Lidija Dimova dhe dy personave tjerë, pasi që dyshohet se kanë shpërdoruar 320.000 euro para evropiane.
Pas Dragi Rashkovskit i cili vazhdon të ndodhet në bankën e të akuzuarit për keqpërdorim të detyrës zyrtare të sekretarit të Qeverisë, edhe sekretari pasardhës i Qeverisë, Muhamed Zekiri dha dorëheqje nga pozita e sekretarit të Qeverisë pasi Prokuroria ngriti procedurë hetimore dhe më pas akuzë për keqpërdorim të detyrës zyrtare.
Gazetarët hulumtues të IRL-së e publikuan dokumentarin “Gjaku i pistë” në të cilin thuhej se Klinika “Zhan Mitrev” ka bërë eksperiment të paligjshëm me pacientët dhe i ka “rrjepur” financiarisht qytetarët. Për këtë Prokuroria ngriti procedurë hetimore.
Policia Financiare ka dorëzuar padi penale kundër shtatë personave për shitjen e parcelave EVN-së në Dellçevë për ndërtimin e centraleve fotovoltaike. Shtatë personat, dy prej të cilëve drejtues në EVN, janë mes vete familjarë dhe miq. Ata, një tokë që kushtonte 35.000 euro ia kanë shitur EVN-së 1.6 milion euro.
Ndryshe, nëse ndiqen kritikat e Raportit të Komisionit Evropian në raportin vjetor 2022 ku ka theksuar se buxheti për gjyqësor është i pamjaftueshëm dhe kjo cenon pavarësinë dhe pavarësinë e tij, atëherë mund të pritet dhe rrijte të buxhetit. Ata gjithashtu kanë obliguar autoritetet e vendit që të ndërmarrin veprime për përmirësimin e gjendjes me burimet njerëzore në gjyqësor.
Gjatë vitit të ardhshëm, gjithashtu autoritetet duhet të ndërmarrin masa edhe për efikasitetin e gjyqësorit që lidhet drejtpërdrejt me zbatimin e Ligjit për Këshillin Gjyqësor të RMV-së. “Vetingu” apo verifikimi i gjyqësorit është një prej “zgjidhjeve” për pastrimin e tij, i cili ndër vite përmendet nga aktorët në vend, por ende nuk ka ndonjë angazhim konkret në praktikë.
Lajme nga vendi
Përgjimet/ “El Cheka” publikon audio-materiale, pretendohet që përgjimi është i Deharit
Në vazhdën e fushatës zgjedhore në rrjetet sociale po publikohen audio-incizime në të cilat pretendohet se dëgjohet kreu i Komunës së Kërçovës, Fatmir Dehari, i cili njëkohësisht është edhe në garë zgjedhore për mandat të ri. Përgjimet po publikohen nga profili me emër “El Cheka” apo pseudonimi i personit Sheqerim Ahmeti, i cili edhe paraprakisht ka publikuar materiale të përgjuara për funksionarë të tjerë. Sipas përshkrimit të publikimeve, Dehari dëgjohet duke përdorur fjalor të papërshtatshëm dhe eksplicit me disa të punësuar të komunës, ndërsa sipas materialeve të publikuara thuhet se është i përfshirë në shpërdorime financiare. Nuk ka informacione se të cilës periudhë kohore janë bisedat dhe për momentin nuk mund të konfirmohet autenticiteti i tyre. Për publikimin e këtyre audioincizimeve reaguan nga VMRO-DPMNE. Deputetja Emilija Angellova thekson që biseda e këtyre përgjimeve është skandaloze për çka kërkon dorëheqjen e menjëhershme të Deharit.
“Në media dolën audioincizime në të cilat dëgjohet se si Fatmir Dehari në vend që të jetë kryetar dhe të përdorë Komunën e Kërçovës në të mirë të qytetarëve, ai seksualisht i keqtrajton të punësuarit. Në audioincizimet dëgjohet se si gratë e punësuara në Komunën e Kërçovës janë të detyruara ta puthin kryetarin Dehari dhe me neveri të madhe të thonë se i ulen në prehër. Ky është skandal dhe abuzim ndaj tërë kolektivit dhe të gjitha grave. Dehari patjetër duhet të jep dorëheqje të parevokueshme dhe të tërhiqet nga politika”, deklaroi Emilija Angellova, Deputete e VMRO-DPMNE-së.
Lidhur me përgjimin, reaguan nga BDI-ja apo partia të cilës i përket Dehari. Sipas integristëve bisedat janë manipulime dhe të montuara.
“Ne e njohim mirë këtë skenar: kur nuk mund të munden me ide, kur nuk kanë projekt, shpikin skandale, montojnë biseda, fabrikojnë “fakte”, dhe i shpërndajnë me qëllim të vetëm – që qytetari të humbasë besimin te politika dhe të qëndrojë në shtëpi ditën e vendimit”, thonë nga Bashkimi Demokratik për Integrim.
Nga Koalicioni VLEN, theksojnë që me këto biseda degradohet imazhi i institucionit dhe moralit publik. Ne e njohim mirë këtë skenar: kur nuk mund të munden me ide, kur nuk kanë projekt, shpikin skandale, montojnë biseda, fabrikojnë “fakte”, dhe i shpërndajnë me qëllim të vetëm – që qytetari të humbasë besimin te politika dhe të qëndrojë në shtëpi ditën e vendimit. Kërçova nuk do të bjerë në këtë grackë. Qytetarët tanë janë të mençur, dinë të dallojnë propagandën e fabrikuar nga realiteti.
“VLEN ndjek me shqetësim skandalin e fundit që qarkullon në rrjetet sociale dhe që ka tronditur opinionin publik si në Kërçovë ashtu edhe më gjerë, ku kandidati i Aleancës Kombëtare për Integrim shihet në situata që e degradojnë imazhin e institucionit dhe moralin publik. Ky është vetëm reflektim i kulturës politike që për 20 vite ka mbytur përgjegjësinë dhe ka ngritur turpin në standard. Ne nuk gëzohemi për turpin e askujt, por kemi detyrim të themi qartë se Kërçova meriton më mirë”, thonë nga VLEN.
Alsat kërkoi qëndrim edhe nga vetë Fatmir Dehari, por në të dy numrat e kontaktuar, dilte se numri nuk ekziston. /Alsat.mk
-
Në kuadër të nismës së Qendrës për Kulturë, për zhvillimin e jetës kulturore dhe artistike në qytetin tonë, së shpejti do të formohet Kori i Fëmijëve të Qytetit të Tetovës, një projekt që synon të bashkojë zërat e pastër e të sinqertë të fëmijëve nga shkollat fillore të Tetovës me rrethinë, njoftuan nga qendra për kulturë në Tetovë.Sipas njoftimit, në këtë kor do të marrin pjesë nxënës të klasave të 3-ta, 4-ta dhe 5-ta, të cilët do të kenë mundësinë të shprehin talentin e tyre muzikor dhe të përfaqësojnë shkollën e tyre në një ansambël të përbashkët qytetar. “Qëllimi i formimit të këtij kori është të kultivojë dashurinë për muzikën, të zhvillojë ndjenjën e harmonisë, bashkëpunimit dhe përgjegjësisë kolektive, por edhe të krijojë hapësira të reja për afirmimin e fëmijëve në fushën e artit dhe kulturës. Muzika, si gjuha më universale, do t’i bashkojë këta fëmijë në një përvojë të paharrueshme, duke i mësuar se bukuria qëndron në unitet, përkushtim dhe frymë të përbashkët” thuhet në njoftimin e qendrës për kulturë në Tetovë.Ky projekt është një ftesë për të gjithë fëmijët që duan të këndojnë, të mësojnë dhe të bëhen pjesë e diçkaje më të madhe se vetvetja dhe është një përpjekje e përbashkët për ta bërë Tetovën një qytet që kumbon edhe me zërin e fëmijëve. Me realizimin e këtij projekti, synojmë zbulimin e talentëve të rinj, të cilët në të ardhmen do të jenë figura të njohura për kulturën dhe qytetin e Tetovës.
Të premten dhe të shtunën, në Tetovë do të mbahet Edicioni i 29-të i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”. Atë do ta karakterizoj një program letrar, artistik dhe kulturor. Do të mbahen disa lexime poetike, do të bëhet një përurim libri, do të ndahen çmime të ndryshme letrare, si dhe do të bëhen vizita në monumentet kulturore, historike te Arabait Baba Teqe në qytetin e Tetovës. Kjo u bë e ditur, në një konferencë shtypi të mbajtur në Tetovë, nga drejtorit dhe anëtarët tjerë të FNP “Ditët e Naimit”, Shaip Emërllahu, Xhelal Zejneli. Drejtori i manifestimit “Ditët e Naimit” Shaip Emurllahu tha se laureati i festivalit do të shpallet poeti austriak Manfred Chobot SHAIP EMURLLAHU – DREJTOR I FESTIVALIT “DITËT E NAIMIT” Hapja e ceremonisë së Edicionit të XXVIII të Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” do të bëhet të premten orën 19.30, përmes një performance fishekzjarresh para Qendrës së Kulturës, në Tetovë.
Përgjimet/ “El Cheka” publikon audio-materiale, pretendohet që përgjimi është i Deharit
QENDRA PËR KULTURË DO TË THEMELOJË KORIN E FËMIJËVE NË TETOVË
FILLON FESTIVALI NDËRKOMBËTAR I POEZISË “DITËT E NAIMIT”
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
