Lajme nga vendi
Dita Botërore e Shëndetit, shoqatat në RMV me kërkesa konkrete për investime në kujdesin shëndetësor
Me rastin e Ditës Botërore të Shëndetit, këtë vit nën moton “Fillime të shëndetshme, e ardhme shpresëdhënëse”, HERA – Shoqata për Edukim dhe Kërkim Shëndetësor, së bashku me Shoqatën për Emancipim, Solidaritet dhe Barazi të Grave – ESE, Iniciativa për të Drejtat e Grave nga Shuto Orizari dhe Shoqata për Mbështetjen e Personave që jetojnë me HIV – “Bashkë më të fortë”, tregojnë rëndësinë e investimit të shtetit në parandalimin shëndetësor dhe kujdesin shëndetësor cilësor dhe të përballueshëm si bazë për një jetë dinjitoze. Megjithatë, për shkak të mangësive sistemike, një pjesë e madhe e grave, vajzave dhe komuniteteve të cenueshme mbeten pa kujdes shëndetësor në kohë dhe adekuat, prandaj edhe u kanë bërë disa kërkesa autoriteteve shëndetësore, transmeton Portalb.mk.
“Vendi ynë nuk duhet të lejojë që brezat të rriten pa kujdesin bazë shëndetësor. Investimi në parandalim – në ekzaminimet gjinekologjike dhe pediatrike, edukimin dhe vaksinimin – është hapi më ekonomik dhe më human që mund të ndërmarrë një sistem shëndetësor. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, çdo dollar i investuar në parandalim kursen deri në katër dollarë në trajtim. Ajo jo vetëm që shpëton jetë, por ndërton një shoqëri më elastike dhe efikase. Maqedonia më në fund duhet ta njohë parandalimin si prioritet dhe jo si shpenzim. Dita Botërore e Shëndetit është një kujtesë, por aksioni duhet të zgjasë gjatë gjithë vitit – me përkushtim, buxhet dhe vullnet politik”, thuhet në kumtesën e shoqatave.
Megjithatë, pavarësisht synimit për të përmirësuar shërbimet shëndetësore, realiteti tregon mangësi serioze:
• Buxheti për parandalimin e HIV-it është reduktuar për rreth 70% nga viti 2021 deri në vitin 2025 – nga 49 milionë në 12 milionë denarë, megjithëse vendi mbetet prapa synimeve të ndërmarra globale për t’i dhënë fund epidemisë së HIV-it deri në vitin 2030;
• Nga viti 2019 e në vazhdim, shteti ndan mesatarisht vetëm 10% të buxhetit të Ministrisë së Shëndetësisë për programet parandaluese;
• Në vitin 2023, 13% e grave të moshës 21–59 vjeç u përfshinë në skriningun për kancerin e qafës së mitrës. Edhe pse ky numër paraqet një rritje në krahasim me vitet e mëparshme, është ende larg arritjes së mbulimit të kërkuar prej 70% për një periudhë trevjeçare;
• Një minimum prej 3.5% e grave të moshës 40-69 vjeç u mbuluan nga kontrolli i kancerit të gjirit në vitin 2023;
• Në vend ka vetëm rreth 160 mjekë gjinekologë amë, ndërsa në 40 komuna nuk ka asnjë gjinekolog dhe për këtë arsye një numër i madh i vajzave dhe grave, veçanërisht ato që jetojnë në zonat rurale, nuk kanë qasje në kujdesin bazë gjinekologjik;
• Norma e shtatzënisë adoleshente në vitin 2023 është 13.4 për 1000 vajza 15-19 vjeç dhe vendi ynë ka një nga normat më të ulëta të përdorimit të kontracepsionit modern në Evropë, që është vetëm 14%;
• Vetëm 110 pediatër punojnë në nivelin fillor dhe shkalla e vaksinimit vazhdon të bjerë. Në të njëjtën kohë, mbulimi me vaksinën HPV, e cila është jashtëzakonisht e rëndësishme për shëndetin e vajzave dhe grave, është vetëm 56%;
• Rreth 46% e grave shtatzëna në zonat rurale nuk kanë bërë kontroll në tremujorin e parë të shtatzënisë;
• 53% e grave rome kanë bërë më pak se tetë kontrolle gjatë shtatzënisë, megjithëse sipas protokolleve kombëtare çdo grua duhet të bëjë të paktën tetë ekzaminime shëndetësore gjatë shtatzënisë;
• Gjithashtu, Ministria e Shëndetësisë anuloi aktivitetet edukative për promovimin e vaksinimit dhe mbështetjen e shërbimit të patronazhit në kuadër të Programit për kujdes aktiv shëndetësor të nënave dhe fëmijëve – hapa që kërcënojnë drejtpërdrejt shëndetin e nënave dhe fëmijëve.
Prandaj, me rastin e Ditës Botërore të Shëndetësisë, HERA, Bashkë më të fortë, ESE dhe Nisma për të Drejtat e Grave nga Shuto Orizara dërgojnë kërkesat e tyre të qarta drejtuar institucioneve:
1. Të sigurojë kujdesin gjinekologjik dhe pediatrik të disponueshëm në të gjithë territorin;
2. Të forcohet shërbimi patronazhor dhe ekipet për kujdesin shëndetësor parashkollor dhe shkollor;
3. Rivendosja dhe përmirësimi i edukimit shëndetësor, mbështetjes së ushqyerjes me gji dhe fushatave të vaksinimit;
4. Të rritet buxheti për programet parandaluese, veçanërisht për nënat, fëmijët dhe programet e skriningut për parandalimin e HIV-it dhe shëndetin seksual e riprodhues;
5. Të sigurohet që politikat shëndetësore të krijohen mbi bazën e mjekësisë së bazuar në fakte dhe të ofrojnë një proces të gjerë konsultimi që do të përfshijë publikun profesional, organizatat e shoqërisë civile dhe komunitetet e prekura në mënyrë që t’u përgjigjen nevojave të qytetarëve.
Të dhënat janë marrë nga analiza e përbashkët Avancimi i kujdesit shëndetësor parandalues për grupet vulnerabël, e cila përfshin gjetjet dhe rekomandimet nga monitorimi i katër programeve parandaluese shëndetësore të Ministrisë së Shëndetësisë, të realizuar nga katër shoqatat, në kuadër të projektit “Avansimi i të drejtave shëndetësore të grave, vajzave dhe grupeve vulnerabël” i cili mbështetet financiarisht nga qeveria zvicerane, përmes programit Civika Mobilitas.
Lajme nga vendi
PËRSËRITJA E ZGJEDHJEVE NË KATËR KOMUNA MË 11 JANAR
-
Është gjithnjë e më e qartë se 11 janari do të jetë data e zgjedhjeve të përsërituranë Gostivar, Vrapçishtë, Qendër Zhupë dhe Mavrovë Rostushë. Me propozimin ekreut të Kuvendit Afrim Gashi, pajtohet edhe kryeministri HristijanMickoski.“Mendoj se ishte 11 janari. Po, po na konvenon”, tha Hristijan Mickoski,Kryeministër.Kodi zgjedhor parashikon që zgjedhjet të përsëriten në afat prej 60ditësh nga përfundimi i zgjedhjeve. Në një përgjigje ndaj kërkesave të opozitësshqiptare që zgjedhjet të mbahen më herët, kreu i Kuvendit Gashi thotë se këto nukjanë çështje të preferencave individuale.Opozita shqiptare kishte kërkuar qëzgjedhjet të mbahen në fund të dhjetorit, atëherë kur mërgimtarët janë me pushimenë vend.Kryetari i Kuvendit vepron vetëm në bazë të afateve dhe procedurave tëpërcaktuara në Kodin Zgjedhor. Procesi i shpalljes së zgjedhjeve nuk udhëhiqetnga preferenca apo propozime individuale, por nga dy parimethelbësore:Respektimi i detyrueshëm i afateve ligjore të Kodit Zgjedhor, Vlerësimidhe gatishmëria e Komisionit Shtetëror Zgjedhor”, tha Kreu i Kuvendit, AfrimGashi.Zgjedhjet lokale do të përsëriten në katër komunat ku nuk u arrit censusi idaljes prej të paktën 1/3 së votuesve më 19 tetor.
Lajme nga vendi
Komuna e Tearcës së shpejti bëhet me nënstacion të zjarrfikësve
Kanë filluar përgatitjet konkrete për hapjen e Njësisë Rajonale të Zjarrfikësve në komunën e Tearcës. Nga Komuna e Tearcës kanë bërë të ditur se tashmë është caktuar lokacioni ku do të vendosen zjarrfikësit e kësaj komune. Sipas kryetarit të Komunës së Tearcës Daut Memishi, lokacioni ndodhet në fshatin Përshefcë, ndërsa do të duhet që Komuna të bëjë disa investime për rikonstrumin e objektit. “E kemi një lokacion në fshatin Përshefcë, ku objekti duhet të riparohet dhe të kthehet në gjendje normale për t`u shfrytëzuar. Kushtet ne të cilët i treguan mysafirët nga Austria për të marrë ne grante dhe për të marrë të gjitha ata të mira të cilët mund t`i ofrojnë siç janë pajisjet e zjarrfikësve dhe kamion të cilët janë apostafat për punën të cilët duhet ta kryejnë në komunën tonë. Pasi që zjarrfkësit si punë e kanë edhe dhënien e ndihmës së parë kur ndodhin aksidente, në rajonin tonë kemi shumë aksidente dhe kjo për ne do të jetë një ndihmë shumë e madhe kur do të funksionalizohet” tha kryetari Memishi. Që të realizohet ky projekt i rëndësishëm për banorët e kësaj Komune, gjatë ditës së sotme në këtë Komunë qëndruan përfaqësues të Njësisë Territoriale Kundër Zjarrit në Tetovë dhe përfaqësues të nga zjarrfikësit e Tirolit nga Austria.Komandanti i Njësisë Kundër Zjarrit në Tetovë Avni Ameti është shprehur se do të ndihmojnë komunën e Tearcës që të jetësohet njësia e zjarrfikësve. “Presim që të hapim një nënstacion të zjarrfikësve këtu në Komunën e Tearcës.Interesimi është i mirë dhe bashkëpunimi me ambasadën e Austrisë dhe kolegët tanë nga Tiroli janë këtu për të na ndihmuar në këtë drejtim. Kemi angazhim maksimal edhe nga komuna e Tearcës që kjo iniciativë të realizohet sa më shpejtë në Komunën e Tearcës” tha Avni Ahmeti, Komandant i Njësisë së Zjarrfikësve në Tetovë. Përfaqësuesit e zjarrfikësve të Tirolit nga Austria thonë se janë në dispozicion të Komunës së Tearcës për të sjellë pajisje që u nevojiten këtyre zjarrfikësve. “Në Komunën e Tearcës takova kryetarin e Komunës dhe shumë vullnetarë të tjerë, njerëz të mirë, poashtu edhe komandatin e njësisë së zjarrfikësve të Tetovës. Kur do të ndërtohet garazha në hapësirat që ne e kemi vizituar në Tearcëm do të jetë jetë kënaqësi për neve si donator nga Austria që të sjellim kamion dhe mjete që duhen” tha Petar Logan kordinator nga Tiroli. Ndryshe, sipas kreut të komunës së Tearcës, ky projekt përfaqëson një hap të rëndësishëm drejt forcimit të kapaciteteve emergjente dhe mbrojtjes së qytetarëve në komunën tonë dhe në mbarë rajonin e Pollogut. Me këtë nismë, synohet që reagimi ndaj zjarreve dhe fatkeqësive natyrore të jetë më i shpejtë, më profesional dhe më i koordinuar, në përputhje me standardet evropiane të sigurisë, u theksua në takimin në Tearcë. Nga Komuna e Tetovës thonë se po hidhen themelet e një infrastrukture moderne të mbrojtjes civile, që do të garantojë më shumë siguri për çdo qytetar të komunës së Tearcës. /Tv Koha/Urim Hasipi/

Lajme nga vendi
Dimitrieska-Koçoska: Propozim-buxheti për vitin 2026 është një mesazh ekonomik për stabilitet, besim dhe zhvillim
Ky nuk është vetëm një dokument me numra dhe tabela, ky është një mesazh ekonomik për stabilitet, besim dhe zhvillim, si dhe dëshmi e qartë për menaxhimin e përgjegjshëm të financave publike që e kemi vendosur dhe po e vazhdojmë me kapacitet të plotë, tha sot ministrja e Finacave Gordana Dimitrieska-Koçoska e cila para Komisionit të Kuvendit e sqaroi Propozim-buxhetin për vitin 2026.
Komisioni duhet të fillojë debatin për amendamentet mbi Propozim-buxhetin.
“Buxheti për vitin 2026 është dëshmi se mundemi të menaxhojmë mënyrë të mençur, të disiplinuar dhe vizionare, edhe në kohë sfidash. Ky dokument flet për një ekonomi që rritet, për një shtet që investon dhe për një Qeveri që e di çfarë bën”, theksoi ministrja.
Pasi i prezantoi projekcionet, ajo tha se nga Komisioni pret një diskutim të argumentuar, cilësor dhe produktiv.
Pas Dimitrievska-Koçoska, para anëtarëve të Komisionit fjalim mbajti edhe kryetari i Këshillit fiskal, Abdulmenaf Bexheti, i cili e dha vlerësimin për Buxhetin e projektuar.
Të ardhurat e përgjithshme në Propozim-buxhetin për vitin e ardhshëm janë projektuar në 374,7 miliardë denarë, shpenzimet në 413,9 miliardë denarë, ndërsa investimet kapitale në 40,5 miliardë denarë ose 650 milionë euro. Rritja ekonomike është projektuar në 3,8 për qind, inflacioni në 2,5, ndërsa deficiti buxhetor në 3,5 për qind nga PBB.
Seanca plenare, ku do të shqyrtohet Propozim-buxheti për vitin 2026, sipas paralajmërimeve, është planifikuat të mbahet më 9 dhjetor.
-
Lajme nga rajoni2 months agoTirana mirëpret në tetor Forumin e parë të Investimeve BE-Ballkani Perëndimor
-
Lajme nga vendi3 weeks agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga vendi1 week agoUniversiteti i Tetovës shpreh ngushëllime për vdekjen e studentes Daorsa Spahija

