Lajme nga bota
Trump pezullon për 90 ditë ndihmat ndërkombëtare: Çfarë dihet deri më tani?
Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, nënshkroi një urdhër ekzekutiv të hënën, i cili pezullon përkohësisht të gjitha programet e ndihmës ndërkombëtare të SHBA-së për 90 ditë, derisa të shqyrtohen nëse ato janë në përputhje me objektivat e tij politike.
Ende nuk është e qartë se si do të ndikojë ky vendim te programet aktuale të SHBA-së për ndihma, pasi financimi për shumë programe tashmë është miratuar nga Kongresi amerikan dhe duhet të shpenzohet, nëse nuk është shpenzuar ende.
Radio Evropa e Lirë ka pyetur Ambasadën e SHBA-së dhe Agjencinë e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), nëse ky vendim do të ndikojë në ndonjë mënyrë në ndihmat e parapara për Kosovën, por deri më tani, nuk ka marrë përgjigje.
Në uebfaqen e USAID-it thuhet se, që nga viti 1999, mbi një miliard dollarë janë shpenzuar për zhvillimin e Kosovës.
Në tetor të vitit të kaluar, USAID-i shënoi 25-vjetorin e themelimit në Kosovë, ku ka zhvilluar programe për luftën kundër korrupsionit, sundimin e ligjit dhe qeverisjen e mirë, luftën kundër dezinformimit dhe avokimin e mediave të pavarura, forcimin e shoqërisë civile dhe demokracisë, zhvillimin ekonomik dhe tërheqjen e investimeve të huaja.
Në gusht të vitit 2024, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e nënshkroi një grant me USAID-in, i cili ofronte ndihmë shtesë për institucionet e Kosovës në vlerë prej 34.5 milionë dollarësh.
Granti ishte pjesë e marrëveshjes së arritur më parë në vlerë prej rreth 146 milionë dollarësh, që synonte ofrimin e shërbimeve më të mira për qytetarët, rritjen e përgjegjësisë së institucioneve dhe menaxhimin më efikas.
Aktualisht, USAID-i në Kosovë është duke financuar një mori aktivitetesh. Ndër to janë:
ndihma mbi 12 milionë dollarëshe për mbështetjen e reformave legjislative dhe ngritjen e Gjykatës Komerciale;
ndihma 15 milionë dollarëshe për të përmirësuar gjithëpërfshirjen dhe llogaridhënien në qeverisje;
ndihma mbi 13 milionë dollarëshe për të adresuar sfidat e korrupsionit dhe qeverisjes së mirë në komuna;
ndihma gati 12 milionë dollarëshe për përmirësimin e pavarësisë së gjyqësorit dhe prioritizmit të nevojave të qytetarëve gjatë proceseve gjyqësore;
ndihma mbi 16 milionë dollarëshe për të promovuar konkurrencën e mirë në tregjet vendore dhe ndërkombëtare;
ndihma mbi 13 milionë dollarëshe për pjesëmarrjen e qytetarëve në qeverisjen lokale;
ndihma gati 12 milionë dollarëshe për të rritur kapacitetet institucionale për zhvillimin e tregut të energjisë.
Ndihmat e tilla kanë vazhduar edhe gjatë periudhës kur SHBA-ja dhe BE-ja kanë kritikuar Qeverinë e Kosovës për vendime që kryesisht kanë të bëjnë me jetesën e serbëve në katër komunat me shumicë serbe në veriun e Kosovës, si heqja nga përdorimi e dinarit serb, shpronësimi në veri të Kosovës për ndërtimin e bazave policore, mbyllja e institucioneve paralele që funksionojnë sipas sistemit serb, etj.
Ndihmësadministratorja në Byronë për Evropë dhe Euroazi në USAID, Erin Elizabeth McKee – pjesë e administratës së ish-presidentit amerikan, Joe Bien – kishte thënë gjatë vizitës së saj në Kosovë vitin e kaluar se fokusi i USAID-it në të ardhmen do të jetë mbështetja e realizimit të reformave në kuadër të Planit të Rritjes për Ballkanin Perëndimor.
“Kjo është një mundësi reale për të gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor që të ecin përpara në anëtarësimin në BE dhe të jenë në gjendje jo vetëm t’i kalojnë reformat, por t’i zbatojnë ato në një mënyrë kuptimplote”, kishte thënë ajo për Radion Evropa e Lirë.
Por, urdhri, ndër shumë të tjerë që Trumpi nënshkroi në ditën e tij të parë pas kthimit në detyrë, tha se “industria dhe burokracia e ndihmës ndërkombëtare nuk janë në përputhje me interesat amerikane dhe në shumë raste janë të kundërta me vlerat amerikane”.
Tutje, aty thuhet se këto ndihma “shërbejnë për të destabilizuar paqen botërore duke promovuar ide në shtetet e huaja që janë drejtpërdrejt të kundërta me marrëdhëniet harmonike dhe stabile brenda dhe midis shteteve”.
Si pasojë, Trump shpalli se “nuk do të shpërndahen më ndihma ndërkombëtare nga Shtetet e Bashkuara në një mënyrë që nuk është plotësisht në përputhje me politikën e jashtme të presidentit të Shteteve të Bashkuara”.
Javën e kaluar, sekretari i ri amerikan i Shtetit, Marco Rubio, iu tha anëtarëve të Komitetit të Marrëdhënieve të Jashtme të Senatit se “çdo dollar që shpenzojmë, çdo program që financojmë dhe çdo politikë që ndjekim, duhet të justifikohet me përgjigjen ndaj tri pyetjeve të thjeshta”.
“A e bën Amerikën më të sigurt? A e bën Amerikën më të fuqishme? A e bën Amerikën më të pasur?”, tha ai.
Urdhri i nënshkruar nga Trumpi e lë në dorë të Rubios ose përfaqësuesit të tij për të përcaktuar se nëse një ndihmë është në përputhje me politikat apo jo, në konsultim me Zyrën e Menaxhimit dhe Buxhetit.
Departamenti i Shtetit dhe Agjencia Amerikane për Ndihmën Ndërkombëtare janë agjencitë kryesore që mbikëqyrin ndihmën ndërkombëtare.
Trump ka kritikuar prej kohësh ndihmën ndërkombëtare, pavarësisht faktit se ndihma e tillë zakonisht përbën rreth 1 për qind të buxhetit federal, përveç rrethanave të jashtëzakonshme siç janë miliardat e armatimeve të dhëna Ukrainës.
Trump ka qenë kritik ndaj shumës së dërguar në Ukrainë për të ndihmuar në forcimin e mbrojtjes së saj kundër pushtimit të Rusisë.
Llogaritja e fundit zyrtare e ndihmës ndërkombëtare në administratën e Bidenit tregon se 68 miliardë dollarë janë angazhuar për programe jashtë shtetit që shtrihen nga ndihmat për katastrofa deri te shëndeti dhe iniciativa pro demokracisë në 204 shtete dhe rajone.
Disa nga marrësit më të mëdhenj të ndihmës amerikane, Izraeli me 3.3 miliardë dollarë në vit, Egjipti me 1.5 miliard dollarë në vit dhe Jordania me 1.7 miliard në vit besohet se do të shohin ulje dramatike në financim, pasi këto shuma janë të përfshira në pako afatgjata që datojnë nga dekada më parë dhe në disa raste janë të rregulluara nga obligime traktatesh.
Financimi për agjencitë e OKB-së, përfshirë agjencitë për ruajtjen e paqes, të drejtat e njeriut dhe refugjatët, kanë qenë tradicionalisht shënjestra për administratat republikane. Administrata e parë e Trumpit e nisi reduktimin e shpenzimeve për ndihmën ndërkombëtare, duke pezulluar pagesat për disa agjenci të OKB-së, përfshirë Fondin e Popullsisë të OKB-së dhe financimin për Autoritetin Palestinez./REL
Imazhet e publikuara nga Varrezat Narellan në Camden, pranë Bondi Beach, kanë tronditur opinionin publik, pasi tregojnë një akt vandalesk të rëndë ndaj varreve myslimane, vetëm pak ditë pas sulmit terrorist vdekjeprurës që ndodhi të dielën. Sipas autoriteteve dhe përfaqësuesve të komunitetit, individë të panjohur shpërndanë koka derri mbi varret myslimane, në një akt që besohet të ketë qenë hakmarrës. Në fenë islame, mishi i derrit konsiderohet i ndaluar dhe i papastër, çka e bën veprimin veçanërisht fyes dhe provokues.
Nga sulmi, deri më tani, kanë humbur jetën 16 persona, përfshirë edhe babain 50-vjeçar të armatosur, ndërsa 42 të tjerë janë dërguar në spital. Policia konfirmoi se 14 viktima vdiqën në vendngjarje dhe dy të tjerë ndërruan jetë më vonë në spital. Viktimat ishin të moshave nga 10 deri në 87 vjeç. 24-vjeçari Naveed Akram ndodhet ende në spital nën mbikëqyrjen e policisë, pasi u qëllua nga oficerët gjatë ndërhyrjes. Udhëheqësi i shquar islam i Sidneit, Dr. Jamal Rifi, deklaroi se komuniteti mysliman nuk i konsideron autorët e sulmit si pjesë të Islamit.
“Ajo që bënë ata nuk tolerohet nga asnjëri prej nesh. Vrasja e civilëve të pafajshëm është e barabartë me vrasjen e gjithë njerëzimit,” tha ai, duke cituar parimet fetare.
Autoritetet australiane kanë paralajmëruar reformë urgjente të ligjeve për armët pas zbulimit tronditës se Sajid Akram (50), autori i sulmit në plazhin Bondi, ishte pronar i ligjshëm i plot gjashtë armëve të zjarrit. Akram dhe djali i tij Navid (24) akuzohen për sulm terrorist ndaj komunitetit hebre, i cili dje po festonte Hanukën, ku humbën jetën 16 persona dhe dhjetëra të tjerë u plagosën.
Swiss Residence
Sulmuesi ishte anëtar i një klubi gjuetie
Komisioneri i policisë në Uellsin e Ri Jugor, Mal Lejnion, konfirmoi se sulmuesi kishte leje për armë që nga viti 2015. “Babai kishte leje për armë që nga viti 2015”, deklaroi Lejnion, duke shtuar se Akram zotëronte gjashtë armë legale, të cilat tashmë janë konfiskuar.
“Ai ishte anëtar i një klubi gjuetie”, tha Lejnion. Më vonë u konstatua se Akram ishte anëtar i klubit të gjuetisë “Zastava”, me seli në Bonerig, më pak se dy kilometra nga shtëpia e tij. Klubin e gjuetisë “Zastava” në Sidnei e drejtojnë anëtarë të komunitetit serb.
Hetuesit zbuluan se babai dhe djali kishin ushtruar qitje në poligonin e Cecil Park. Hetimet balistike dhe forenzike duhet të përcaktojnë nëse armët e konfiskuara janë të njëjtat për të cilat Akram kishte leje. Në portofolin e djalit 24-vjeçar u gjet një kartë anëtarësimi e klubit, por ende nuk është konfirmuar zyrtarisht nëse edhe ai ishte anëtar.
Më shumë armë se para masakrës në Port Arthur
Në Uellsin e Ri Jugor janë të regjistruara mbi 1.1 milion armë zjarri, nga të cilat një e treta ndodhen në periferi të Sidneit. Shqetësues është fakti se sot në Australi ka më shumë armë sesa para masakrës në Port Arthur në vitin 1996, kur u vranë 35 persona.
Ky ngjarje e nxiti qeverinë e asaj kohe të miratonte Marrëveshjen Kombëtare për Armët e Zjarrit dhe të nisë një program masiv të riblerjes, përmes të cilit u tërhoqën nga përdorimi 650.000 armë. Megjithatë, të dhënat e Australia Institute nga maji i këtij viti tregojnë se sot në Australi ka mbi katër milionë armë private të regjistruara — rreth 800.000 më shumë sesa para programit të riblerjes.
Lajme nga bota
Transmetuesit kombëtarë e shqyrtojnë pjesëmarrjen e Izraelit në Eurovision mes kërcënimeve për bojkot
Organizatorët e garës vjetore të këngës, Eurovision, do të mblidhen sot për të biseduar dhe mbase për të votuar nëse Izraeli mund të marrë pjesë vitin e ardhshëm, pasi disa vende kanë kërcënuar se do të tërhiqen nëse ai nuk përjashtohet për shkak të luftës në Rripin e Gazës.
Në takimin në selinë e Unionit Evropian të Transmetuesve (EBU) në Gjenevë do të shqyrtohen rregulla të reja, synimi i të cila është t’i dekurajojnë qeveritë dhe palët e treta nga promovimi i tepruar i këngëve për të ndikuar te votuesit, pas akuzave se Izraeli e ka fryrë padrejtësisht këngën e tij pjesëmarrëse këtë vit.
Izraeli – i cili doli i dyti në garën e vitit 2025 – nuk u është përgjigjur këtyre akuzave, por shpesh argumenton se është përballur me një fushatë shpifjesh globale.
Festivali po përballet me një “moment vendimtar”, tha eksperti i Eurovisionit, Paul Jordan.
Transmetues kombëtarë nga Sllovenia, Irlanda, Spanja dhe Holanda kanë kërcënuar se do ta bojkotojnë festivalin, i cili mbahet në maj të vitit 2026 në Austri, nëse Izraeli lejohet të marrë pjesë.
Kundërshtarët e pjesëmarrjes së Izraelit përmendin shqetësimet për numrin e palestinezë të vrarëve në Gazë, që ka tejkaluar shifrën prej 70.000, sipas autoriteteve shëndetësore të Gazës.
Lufta në Gazë u shkaktua nga sulmi i 7 tetorit 2023 nga grupi militant palestinez Hamas në Izrael, ku u vranë 1.200 njerëz dhe u rrëmbyen 251 të tjerë. Hamasi është i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe fuqi të tjera.
Nëse anëtarët nuk bindën se rregullat e reja – të cilat synojnë ta mbrojnë neutralitetin dhe paanshmërinë e garës – janë të mjaftueshme, atëherë do të ketë votim për pjesëmarrjen e Izraelit, tha EBU-ja.
Ministri i Shtetit për Kulturën, Wolfram Weimer, i tha Reutersit se Gjermania nuk duhet të marrë pjesë në Eurovision nëse Izraeli përjashtohet.
“Izraeli e ka vendin në Festivalin Evropian të Këngës (ESC)”, tha ai.
“Nuk duhet të ketë ESC pa Izraelin”, shtoi ai.
Transmetuesi gjerman ARD nuk ka komentuar, ndërsa transmetuesi austriak, ORF, dëshiron që Izraeli të marrë pjesë.
Transmetuesi publik izraelit KAN tha se po përgatitet për garën e vitit të ardhshëm dhe se së shpejti do t’i publikojë ndryshimet në procesin e përzgjedhjes së këngës që do ta përfaqësojë Izraelin.
KAN tha se do të paraqesë qëndrimin e tij në rast të përjashtimit të mundshëm në takim.
Eurovision është garë në të cilën këngëtarë nga vende të ndryshme të Evropës, dhe disa përtej saj, garojnë nën flamurin kombëtar me synimin për t’u shpallur kampionë të kontinentit, një lloj Olimpiade e muzikës pop.
Është gjithashtu një arenë ku shpesh pasqyrohen politika dhe rivalitete rajonale. Rusia u përjashtua nga Eurovisioni pasi e nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në vitin 2022./evropaelire./
S’ka paqe për Australinë! Sulm vandal në varrezat myslimane, gjenden koka të prera…
Sulmuesi nga Sidney është pjesë e klubit serb të gjuetisë “Zastava”
Jozyrtarisht ky është draft-ligji për përfaqësim të drejtë, vlerësuar pozitivisht nga Venecia (DOKUMENT)
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
Shkup, panairi i patundshmërive të Dubait! Citi Casa rikthehet në hapësirat e COWORK21 më 31 maj dhe 1 qershor
-
Lajme nga vendi2 months agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga vendi1 month agoUniversiteti i Tetovës shpreh ngushëllime për vdekjen e studentes Daorsa Spahija
-
Lajme nga vendi2 months agoEdhe LSDM del me vlerësimet e saj: Me këtë rezultat, VMRO-DPMNE do të kishte 52 deputetë, kurse ne 21