Lajme nga vendi
Ministria e Arsimit në Maqedoni i ndërpret bursat për studentë jashtë vendit
Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH) ka shkurtuar afatin për një muaj për dhënien e bursave për studentët që arrijnë të regjistrohen në 100 universitetet më të mira të botës, sipas renditjes së Listës së Shangait. Gjithashtu, MASH-i nuk jep asnjë garanci që një masë e këtillë do të vazhdojë të aplikohet edhe viteve të ardhshme.
Në aktvendimin e publikuar nga MASH, afati për aplikim është shkurtuar deri 11 gusht, derisa afati i fundit sipas konkursit fillestar, ishte 15 shtatori. Nga MASH për gazetën KOHA kanë deklaruar se për të gjithë llojet e konkurseve dhe shpërndarjen e bursave nga ana e tyre publikohen në ueb-faqen zyrtare të MASH-it. “Nëse vitin e ardhshëm do të vazhdojë vendimi për rishpalljen e konkursit për studime jashtë vendit, publiku do të njoftohet me kohë”, thonë nga MASH-i.
Ndërkohë, për shkurtimin e afatit për konkurrim për bursë për studime jashtë vendit kanë reaguar nga partia opozitare OBRM-PDUKM. Nga atje thonë se Qeveria po dëmton intelektualët e rinj të vendit, duke hequr bursat që mbështesin studentët, të cilët regjistrohen në universitetet më të mira të botës.
Në OBRM-PDUKM thonë se MASH-i po anulon bursat për qytetarët e Maqedonisë që arrijnë të regjistrohen në studimet universitare, magjistraturë apo doktoraturë në një nga 100 universitetet më të mira botërore sipas listës së Shangait, ndërsa edhe atyre që kanë dashur të aplikojnë, me shkurtimin e afatit po u merr të drejtën e financave nga shteti.
“Një masë që u miratua që në vitin 2010 nga OBRM-PDUKM dhe ishte një mundësi e shkëlqyer e të rinjve nga vendi ynë për të marrë njohuri dhe përvojë nga profesorët më të mirë në botë dhe për t’i transferuar ato në vendin tonë – tash e tutje, për fat të keq, gjeneratat e reja nuk do ta kenë këtë mundësi dhe nuk është shpjeguar arsyeja e anulimit të tij. A është për shkak të kolapsit të buxhetit të shtetit si pasojë e keqmenaxhimit të tij”, pyesin nga OBRM-PDUKM.
Ata kanë pyetur se a është dëshira e Kovaçevskit dhe ekipit të tij, të cilët “gjithsesi po e shkatërrojnë sistemin arsimor në të gjitha segmentet e tij, duke ndjekur logjikën se sa më i paarsimuar të jetë populli, aq më lehtë është të sundosh vendin”. Ata thanë se çka do të bëhet me studentët të cilët janë pranuar në një nga universitetet më të mira të botës, apo edhe ata që akoma nuk kanë aplikuar e që shpresat e tyre i kanë pasur te ndihma qeveritare.
“Ka para për makina të reja për zyrtarët, për restorante, biftekë, për lugë e pirunë të artë e çfarë jo, dhe nuk ka para për të mbështetur të rinjtë që arrijnë të depërtojnë në botën e dijes akademike dhe shkencës. Ndjenjat tuaja për popullin dhe qytetarin e thjeshtë kanë humbur prej kohësh”, kanë përfunduar nga OBRM-PDUKM. Ndryshe, një masë e tillë aplikohet tani e 10 vite në vendin tonë dhe kryesisht çdo vit, rreth 100 studentë nga Maqedonia kanë mundur të marrin bursë shtetërore për të studiuar në njërin nga 100 universitetet më të mira të botës.
Shoqata Bjeshkatare “Bukuritë e Sharrit” nga Bogovina që numëron diku 120 anëtarë mbrëmë mbajti Kuvendin vjetor që kishte karakter llogaridhënëse.
Mbrëmë Shoqata bjeshkatare “Bukuritë e Sharrit” me seli në Bogovinë mbajti Kuvendin e rregullt vjetor që kishte karakter llogaridhënëse . Të pranishëm krahas kryesisë së Shoqatës të pranishëm ishin të gjithë anëtarët si dhe kryetari i Unionit të Shoqatave bjeshkatare në Maqedoni Fari Rexhepi. Qëllimi i Kuvendi ishte raporti të punës së Shoqatës për vitin 2025, raporti financiar ,plan programi i punës për vitin 2026 si dhe ndarja e mirënjohjeve për ata të cilët kanë përkrahë dhe kanë dhënë kontribut në afirmimin e kësaj shoqate . Kryetari i Shoqatës Bjeshkatare “Bukuritë e Sharrit” nga Bogovina , Nazmi Zeqiri për Kuvendin vjetor për TV Koha deklaroi
“Ne çdo fundvit mbajmë Kuvendin që të shpalosim programin tonë për punën e vitit të kaluar, raportin financiar dhe plan programin e punës për vitin 2026, ndërsa do të ndahen mirënjohje për aktivistët më të dalluar për vitin e kaluar” tha kryetari Nazmi Zeqiri
Për aktivitet që parashihen të realizohen në vitin 2026 kryetari Zeqir tha se në krahasim me vitin që e lëmë pas do jetë më i madh
“ Vjet kemi pasur diku 30 aktivitete, kurse vitin tjetër planifikojmë që të ritet numri i aktiviteteve. Kemi qenë mysafirë në Kosovë, në Shqipëri hapim miqësinë, hapim shoqërinë. Dhe me një fjalë bëjmë promovimin e bukurive të vendeve tona” tha kryetari Nazmi Zeqiri
Kuvendin e shoqatës Bjeshkatare e “Bukurit e Sharrit” e përshëndeti kryetari i Unionit të Shoqatave Bjeshkatare në Maqedoninë e Veriut, Fari Rexhepi duke i dëshiruar suksese edhe më të mëdha në vitin e ardhshëm kur parashihen aktivitet të shumta. Kuvendi përkrahu edhe propozimet për ëra ta të cilët e kanë përkrahur Shoqatën në mënyra të ndryshme, nëmesin e të propozuarve për mirënjohje është edhe Televizioni Koha.
Lajme nga vendi
12 foshnje nga nëna nën 15 vjeç në një vit: Shtatzënitë e hershme në RMV, mbi mesataren e BE-së
Shtatzënia tek adoleshentet është ende një dukuri e pranishme në Maqedoninë e Veriut, veçanërisht në kushte të përdorimit të ulët të kontracepsionit modern dhe qasjes së kufizuar në shërbime shëndetësore të hershme dhe të besueshme. Të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave tregojnë se, gjatë vitit 2024 nëna nën moshën 15 vjeç kanë realizuar 12 lindje në Maqedoninë e Veriut. Ndërkaq, sipas të dhënave të UNICEF-it, shkalla e lindjeve në moshën adoleshente u ul në 13.4 lindje për 1,000 gra të moshës 15-19 vjeçare në vitin 2023 nga 14 sa ishte në vitin 2022, gjegjësisht 16 në vitin 2018, mirëpo ende është shumë më e lartë se mesatarja e BE-së dhe pak më e lartë se mesatarja e Ballkanit Perëndimor. Sipas këtyre të dhënave zonat urbane përbëjnë 58.1 për qind të këtyre lindjeve, shkruan Mollëkuqja.mk.
Udhëheqësja e Programit të Kujdesit Seksual dhe Riprodhues në organizatën HERA, Olivera Stojkovska tha se, shtatzënitë tek adoleshentët në Maqedoninë e Veriut mbetet një problem serioz, edhe pse vitet e fundit ka disa përmirësime. Ajo tha se, shumë prej këtyre shtatzënive ndodhin në heshtje, të shoqëruara me ndjenjë turpi dhe frikë nga paragjykimi, gjë që e bën më të vështirë marrjen e ndihmës në kohën e duhur.
“Shtatzënia e hershme është më së shpeshti rezultat i ndërthurjes së disa faktorëve, ndër të cilët dominon mungesa e programeve adekuate mësimore në shkolla, si edukimi gjithëpërfshirës seksual. Të rinjtë shpesh hyjnë në marrëdhënie seksuale pa njohuri të mjaftueshme për trupin e tyre, për metodat e mbrojtjes dhe për pasojat e seksit të pambrojtur, ndërsa informacionin e marrin nga burime joformale dhe shpesh të pasakta. Për më tepër, qasja e kufizuar në kontracepsion—qoftë për arsye financiare, qoftë për shkak të frikës nga stigmatizimi gjatë kërkimit të një shërbimi shëndetësor—rrit ndjeshëm rrezikun e shtatzënisë së paplanifikuar. Kushtet sociale dhe ekonomike, si varfëria, niveli i ulët i arsimit dhe braktisja e hershme e shkollës, gjithashtu luajnë një rol të rëndësishëm, veçanërisht te vajzat që jetojnë në mjedise ku rolet gjinore janë të përcaktuara rreptësishtë dhe amësia e hershme konsiderohet si një “rrugë normale” jetësore”, thotë Stojkovska.
Sipas saj, situata dallon mes mjediseve urbane dhe rurale, si dhe mes komuniteteve të ndryshme, duke theksuar se, në zonat urbane, të rinjtë kanë qasje më të mirë në informacione dhe shërbime për shëndetin seksual dhe riprodhues, gjë që ndihmon në parandalimin e shtatzënive të hershme. Ndërkaq, në mjediset rurale dhe vendbanimet më të vogla, shërbimet janë të kufizuara ose mungojnë, ndërsa temat e seksualitetit mbeten tabu, duke rritur rrezikun e shtatzënive të paplanifikuara.
“Për më tepër, ekzistojnë dallime të rëndësishme edhe mes komuniteteve të ndryshme. Në një pjesë të komunitetit rom, për shembull, martesat e mitura dhe shtatzënitë e hershme janë ende të pranishme dhe shpesh lidhen me varfërinë, përjashtimin social dhe braktisjen e hershme të arsimit. Në këto kushte, shtatzënia e hershme nuk është një rast i izoluar individual, por pjesë e një rrethi më të gjerë pabarazish strukturore dhe zgjedhjesh të kufizuara jetësore”, tha ajo.
E përpos mungesës së informimit të rinjtë shpesh herë përballen edhe me pengesa, siç është edhe stigma e lidhur me shëndetin seksual dhe riprodhues, e cila i dekurajon ata të kërkojnë informacion ose ndihmë në kohë. Frika nga gjykimi nga familja, punonjësit shëndetësorë ose komuniteti shpesh rezulton me prolongim ose shmangie të plotë të shërbimeve shëndetësore.
“Për më tepër, kostot e kontracepsionit dhe mungesa e shërbimeve falas dhe konfidenciale përbëjnë një pengesë reale, veçanërisht për të rinjtë nga familje me të ardhura të ulëta. Sipas përvojave nga terreni, një problem i rëndësishëm është edhe mungesa e informacionit të saktë dhe të kuptueshëm, pasi arsimi formal pothuajse nuk ofron njohuri sistematike dhe gjithëpërfshirëse për këto tema. Të gjitha këto pengesa së bashku krijojnë një mjedis në të cilin të rinjtë mbeten të vetëm për t’u përballur me pasojat e mungesës së mbështetjes”, deklaroi Stojkovska.
Sipas ekspertëve, shtatzënia e hershme ka pasoja të thella dhe afatgjata në arsimimin dhe mirëqenien e përgjithshme të vajzave të reja. Në shumë raste, shtatzënia çon në ndërprerje ose braktisje të plotë të procesit arsimor, duke ulur ndjeshëm mundësitë për arsimim të mëtejshëm dhe punësim. Kjo, nga ana tjetër, rrit gjasat për varësi ekonomike dhe varfëri gjatë gjithë jetës. Krahas pasojave arsimore, shtatzënia e hershme sjell edhe rreziqe të shtuara shëndetësore, si për nënën e re ashtu edhe për fëmijën, veçanërisht kur shtatzënia nuk ndiqet me kujdes shëndetësor të përshtatshëm. Barra psikologjike, ndjenja e izolimit dhe stigmatizimi social e dëmtojnë më tej mirëqenien emocionale të vajzave, duke lënë gjurmë që shpesh ndihen edhe shumë vite më vonë.
Lajme nga vendi
E enjtja ditë pushimi për të gjithë, këto janë ditët e jopunës në vitin 2026 në Maqedoninë e Veriut
Viti 2026 që vjen do të na sjellë më shumë fundjava të gjata sesa viti që do të lëmë pas. E enjte, 1 janar, do të jetë ditë pushimi për të gjithë qytetarët.
Në vitin 2026 ditë jopune janë:
Për të gjithë qytetarët e Republikës së Maqedonisë
• 1 Janar (e Enjte), Dita e Vitit të Ri,
• 7 Janar (e Mërkurë), Krishtlindjet, dita e parë e Krishtlindjeve sipas kalendarit ortodoks,
• 20 Mars (e Premte), Bajrami i Ramazanit, dita e parë e Bajramit të Ramazanit
• 13 Prill (e Hënë), Pashkët, dita e dytë e Pashkëve sipas kalendarit ortodoks,
• 1 Maj (e Premte), Dita e Punës
• 24 Maj (e Diel) “Shën Kirili dhe Metodi” – Dita e Iluministëve Pansllavë, d.m.th. 25 Maji (e Hënë) është ditë jo pune,
• 2 Gusht (e Diel), Dita e Republikës, d.m.th. 3 Gushti (e Hënë) është ditë jo pune,
• 8 Shtator (e Martë), Dita e Pavarësisë,
• 11 Tetor (e Diel), Dita e Kryengritjes Popullore, d.m.th. 12 Tetor (e Hënë) është ditë jo pune,
• 23 Tetor (e Premte), Dita e Luftës Revolucionare Maqedonase,
• 8 dhjetor (e martë), “Shën Kliment Ohrit”.
Për qytetarët e besimit ortodoks
• 6 janar (e martë), Nata e Krishtlindjeve, një ditë para Krishtlindjeve,
• 19 janar (e hënë), Epifania (Voditsi),
• 10 prill (e premte), E premtja e Madhe, e premtja para Pashkëve,
• 29 maj (e premte), Pentekosti, e premtja para Pentekostit,
• 28 gusht (e premte), Ngritja në qiell e Virgjëreshës së Bekuar Mari (Nëna e Madhe e Zotit).
Për qytetarët e besimit katolik
• 6 prill (e hënë), Pashkë, dita e dytë e Pashkëve,
• 1 nëntor (e diel), Dita e Gjithë Shenjtorëve,
• 25 dhjetor (e premte), dita e parë e Krishtlindjeve.
Për qytetarët e besimit mysliman
• 27 maj (e mërkurë), Kurban Bajrami, dita e parë e Kurban Bajramit
Për qytetarët që i përkasin komunitetit shqiptar në Republikën e Maqedonisë
• 22 nëntor (e diel), Dita e Alfabetit Shqip
Për qytetarët që i përkasin komunitetit serb në Republikën e Maqedonisë
• 27 janar (e martë), Shën Sava
Për qytetarët që i përkasin komunitetit rom në Republikën e Maqedonisë
• 8 Prill (e Mërkurë), Dita Ndërkombëtare e Romëve
Për qytetarët që i përkasin komunitetit vllah në Republikën e Maqedonisë
• 23 maj (e shtunë), Dita Kombëtare e Vllahëve
Për qytetarët që janë anëtarë të bashkësisë hebraike në Republikën e Maqedonisë
• 21 shtator (e hënë), Yom Kippur, dita e parë e Yom Kippur
Për qytetarët që janë anëtarë të komunitetit boshnjak në Republikën e Maqedonisë
• 28 shtator (e hënë), Dita Ndërkombëtare e Boshnjakëve
Për qytetarët që i përkasin komunitetit turk në Republikën e Maqedonisë
• 21 dhjetor (e hënë), Dita e Mësimit të Gjuhës Turke
SHOQATA BJESHKATARE “BUKURITË E SHARIT” MBAJTI KUVENDIN VJETOR
12 foshnje nga nëna nën 15 vjeç në një vit: Shtatzënitë e hershme në RMV, mbi mesataren e BE-së
E enjtja ditë pushimi për të gjithë, këto janë ditët e jopunës në vitin 2026 në Maqedoninë e Veriut
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
You must be logged in to post a comment Login