Connect with us

Lajme nga vendi

Maqedonia dhe Hungaria “kampione” sipas inflacionit në rajon

Published

on

Viti i fundit ekonomik, krahas rrethanave të shumta, të paktën të pafavorshme, ishte ndoshta më i shënuar nga rikthimi i inflacionit.

Lufta në Ukrainë, thatësira, rritja globale e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve e kanë kthyer botën në vitet 1970, një kohë e inflacionit dyshifror dhe rritjes së dobët ekonomike.

Në Shtetet e Bashkuara, Gjermani dhe Britaninë e Madhe, inflacioni vitin e kaluar arriti në nivelet më të larta në dyzet vitet e fundit.

Në Amerikë në nëntor ishte 7.3 për qind dhe në Eurozonë ishte 10 për qind.

Është interesante se inflacioni në Japoni është më i larti që nga viti 1991 dhe është 3.8 për qind.

Advertisement

Duhet thënë gjithashtu se në Kinë rritja e çmimeve të konsumit ishte vetëm 1.6 për qind.

Në Serbi, inflacioni vjetor në nëntor arriti në 15.1 për qind dhe po të shkosh sipas statistikave të Bankës Popullore të Serbisë. Që nga viti 2007 inflacioni vjetor nuk ka arritur në 15 për qind (në qershor 2011 ishte afër 14.9 për qind). .

Disa vende në Evropë, veçanërisht në Evropën Qendrore dhe Lindore, kanë rritje më të lartë të çmimeve të konsumit. Për shembull, inflacioni vjetor në Lituani arriti në 22.9 për qind në nëntor dhe 21.8 për qind në Letoni.

Hungarezët patën një inflacion prej 22.5 për qind në nëntor, me një rritje të çmimeve të ushqimeve deri në 43.8 për qind krahasuar me nëntorin 2021.

Megjithatë, rekordmen në Evropë është Turqia me inflacion prej 84.4 për qind dhe në kuadër të saj, një rritje e çmimeve të ushqimeve prej 102.6 për qind për vitin që përfundon në nëntor.

Advertisement

Pas Hungarisë, Maqedonia ka inflacionin më të lartë me 19,5 për qind, e ndjekur nga Mali i Zi me 17,5 për qind dhe rritje e lartë e çmimeve të ushqimeve prej 30 për qind.

Inflacioni i nëntorit në BiH është 16.3 për qind, në Kroaci 13.5 për qind, ndërsa Shqipëria ka një nga normat më të ulëta të inflacionit në Evropë, vetëm 7.9 për qind.

Duhet thënë se një nga arsyet e diferencës së inflacionit midis vendeve është shkalla në të cilën vendet kanë ndërhyrë për të mbrojtur popullsinë nga rritja e çmimeve.

Kështu, në Eurozonë rritja e çmimit të energjisë është 34.9 për qind, ndërsa në vende si Serbia dhe veçanërisht Shqipëria, një pjesë të mirë të rritjes së çmimit e mori shteti duke ngrirë apo kufizuar rritjen e çmimit të energjisë elektrike dhe gaz për familjet.

Nëse ka diçka pozitive në lidhje me këto rritje masive të çmimeve, është se rritja e inflacionit duket se ka arritur kulmin në shumë vende dhe tani ka filluar të bjerë.

Advertisement

Çmimet e ushqimeve dhe të energjisë duket se janë kontribuuesit më të mëdhenj në këtë, të cilat kontribuan më së shumti në rritjen e shpejtë të çmimeve.

Sipas indeksit të çmimeve të ushqimeve të FAO-s, çmimet globale në nëntor të këtij viti ishin vetëm 0.3 për qind më të larta se çmimet në të njëjtin muaj të vitit të kaluar.

Çmimet e drithërave ranë me 1.3 për qind krahasuar me muajin tetor, por janë ende 6.3 për qind mbi nivelin e vitit të kaluar.

Çmimet e qumështit kanë rënë në pesë muajt e fundit, por janë ende 9.2 për qind mbi ato të nëntorit të vitit të kaluar. E njëjta gjë është edhe me mishin, i cili është ende 4.1 për qind më i shtrenjtë se një vit më parë.

Vetëm sheqeri është 4.9 për qind më i lirë se vitin e kaluar.
Dhe gjendja e tregut të energjisë është stabilizuar. Çmimi i gazit në Evropë (çmimi holandez TTF) është rikthyer në nivelin e fundit të shkurtit 2022, para luftës në Ukrainë.

Advertisement

Çmimi i një megavat-orë gazi një ditë më parë ishte 76.3 euro. Çmimi maksimal arriti në 342.8 euro për megavat orë.

Megjithatë, është ende larg çmimeve të benzinës në gjysmën e parë të vitit të kaluar, të cilat ishin rreth 18 euro për megavat orë.

Në stabilizimin e çmimit të benzinës ka ndikuar mbushja maksimale e depozitave evropiane të gazit, por kjo nuk është garanci që vitin e ardhshëm, kur të vijë koha e mbushjes së magazinave për dimrin e ardhshëm, çmimet nuk do të fillojnë të kërcejnë më.

Dhe çmimi me shumicë i energjisë elektrike ra në një nivel prej rreth 140 euro për megavat orë dhe në vjeshtë për pak ditë arriti në nivele të pabesueshme rreth 1000 euro për megavat orë.

Advertisement
Advertisement

Lajme nga vendi

Tetovë: VLEN dhe AKI pro ndryshimit të emrave të rrugëve

Published

on

Në Tetovë procesi i emërimit dhe ri-emërimit të rrugëve, urave dhe objekteve tjera ngeli pezull shkaku i zgjedhjeve lokale. Komisioni komunal në atë kohë përfundoi procesin e debateve publike dhe këshilltarët propozuan mbi 500 emra rrugësh dhe objekteve tjera. Por nga komuna e Tetovës thonë se procesi do të fillojë aty ku ka ngelur para zgjedhjeve.

Këshilltarët e AKI-së thonë se do të përkrahin procesin që qytetarët të mos ngelin pa emra të rrugëve, por pyesin nëse Kasami do të ketë fuqi politike të ndryshojë emrat e rrugëve të ish-sistem komunist.

VMRO-DPMNE thotë se ata kanë një marrëveshje dhe presin që ajo marrëveshje të implementohet duke mos prekur emrat e rrugëve ekzistuese.

Ndërsa nga LSDM janë kategorikisht kundër ndryshimit të emrave të rrugëve.

Qëndrimi i Bilall Kasamit është se në Tetovë edhe emrat e rrugëve duhet të tregojnë realitetin etnik, duke thënë se shumë rrugë në Tetovë kanë emra të sistemit komunist, si Lenin, Kaukazi dhe heronj jugosllavë që asnjë komunitet nuk i njeh. Ndërsa, në bazë të regjistrimit të fundit në Tetovë, nuk nevojitet bandë në këshillin komunal.

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Andonovski: Me internet falas dhe vauçerët për pajisje elektronike ulim hendekun digjital midis studentëve

Published

on

Në Fakultetin e Filozofisë – Shkup pranë Universitetit “Shën Cirili dhe Metodi” sot është lëshuar zona Wi-Fi falas, e para në kuadër të projektit për internet falas të Ministrisë për Transformim Digjital (MTD). Me këtë internet janë përfshirë hapësirat administrative, auditoriumi i fakultetit dhe të gjitha amfiteatret, ndërsa në të ardhmen do të përfshihen dhe sallat e leksioneve dhe kabinetet.

Ministri, Stefan Andonovski dhe dekani i këtij Fakulteti, Oliver Bakrevski definoi projektet e bashkëpunit me nënshkrimin e një Memorandumi. Presin që internet falas ta bëjë më të lehtë për studentët qasjen deri te informacioni.

Andonovski paralajmëroi se me mjetet e MTD-së zona interneti falas do të vendosen dhe në lokacione tjera në konviktet studentore dhe në fakultetet ku ka frekuencë më të lartë të mësimdhënësve dhe studentëve.

“Shpresoj që në këtë mënyrë së bashku me projektin për vauçerët për pajisje elektronike për studentët, do të ulim hendekun digjital midis studentëve, me qëllim të mundësive të barabarta për studim. Shpresoj që interneti falas do t’i ndihmojë ata të mësojnë më lehtë dhe të kenë më lehtë qasje der te informacioni që u nevojitet. Pajisjet janë të cilësisë së lartë dhe nuk pres ndonjë problem në përdorim. Do të zgjerohen edhe në hapësira të tjera të fakultetit”, tha Anodnovski.

Interneti falas në Fakultetin e Filozofisë, shpjegoi, është fillimi i një iniciative më të madhe dhe për këtë qëllim janë realituar dy furnizime prej 10 milionë denarë.

Advertisement

“Bëjmë një analizë, kishim ide të fillonim me konviktet më të mëdha studentore në Shkup, por ato tashmë janë siguruar me internet me kapacitete të caktuara. Prandaj tani do të fokusohemi në mjediset të cilat nuk kanë mundësi të tilla, siç janë Ohri dhe Manastiri. Pajisjet janë furnizuar në përputhje me nevojat. Sigurimi i internetit është detyrë e konvikteve studentore, fakulteteve dhe universiteteve, por ne jemi këtu për të ndihmuar”, deklaroi Andonovski.

Sipas dekanit Bakrevski, zona e re Wi-fi bazohet në tekonoligjinë moderne të rrjetit dhe do të kontribuojë në cilësi shtesë në arsim.

“Kjo veçanërisht është domethënëse gjatë periudhës kur shënojmë 105 vjetorin e Fakultetit të Filozofisë në Shkup dhe është një nxitje shtesë si për mësimdhënësit ashtu edhe për studentët. Kjo konfirmon se institucionet tona kanë ndjeshmërinë e nevojshme dhe kanë një qëndrim të qartë se të gjitha çështjet me interes të përbashkët dhe të cilat lidhen me bashkësinë akademike duhet të adresohen, sepse ato në një farë mënyre përcaktojnë situatën e përgjithshme. Ky është një lloj udhërrëfyesi që vetëm një transformim i tillë shoqëror do të sigurojë akumulimin e kapitalit shtesë shkencor dhe arsimor”, dekëaroi Bakrevski.

Siç kumtoi ministri Andonovski, përmes MTD-së deri më tani janë lëshuar përafërsisht 40.000 vauçerë për furnizimin e pajisjeve elektronike, ndërsa më shumë se gjysma e tyre, 21.000, tashmë janë përdorur. Pritet që deri në fund të thirrjes publike, më 20 dhjetor, pjesa më e madhe e studentëve të kenë marrë vauçerët dhe deri më 1 janar të furnizohen me pajisje

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Inspektorati Shtetëror i Tregut me kontrolle të përforcuara në objektet hotelierike para festave

Published

on

Inspektorati Shtetëror i Tregut (ISHT) paralajmëroi se në prag të festave dhe organizimit të madh të ahengjeve, do të ndërmerr aksione të përforcuara mbykëqyrje inspektorale në objektet hotelierike. Qëllimi është të parandalohen parregullsitë gjatë kryerjes së kësaj veprimtarie dhe të sigurohet mbrojtja e mysafirëve.

Nga Inspektoriati apelojnë deri tek hoteleritë të veprojnë me ndërgjegje dhe të respektojnë dispozitat ligjore të cilat i referohen punës së tyre veçanërisht në pjesën e numrit të lejuar të mysafirëve, orarin e punës, Ligjin për mbrojtje nga duhani dhe të gjitha dispozitat e tjera.

Inspektorati Shtetëror i Tregut paralajmëroi se do të reagojë në mënyrë të përshtatshme për mosrespektimin e detyrimeve ligjore dhe do të marrë masa dhe sanksione në përputhje me ligjet.

ISHT-ja u bën thirrje qytetarëve që çdo parregullësi ta raportojnë në Inspektoriatin Shtetëror të Tregut në numrin 191 ose www.dpi.gov.mk.

Continue Reading

Më të lexuarat