Roni është doktorant në Universitetin e Lund-it, në Suedi, ndërsa fusha kryesore e studimit përfshinë bioinformatikën, evolucionin e proteinave, sistemet mbrojtëse bakteriale dhe studimi i proteinave virale. Horizonti shkencor i Ronit vjen nga shkollat nordike të kërkimit, ku rreptësia metodologjike bashkëjeton me një kulturë të hapur akademike. Në Lund, në një nga qendrat më të rëndësishme evropiane të biologjisë së avancuar, Roni ka formësuar profilin e tij të shkenctarit të ri, një ndërthurje midis biologjisë molekulare, bioinformatikës dhe shkencave të integruara mjekësore. Roni Odai mbetet një shembull suksesi shkencor. Ai ka rrënjë nga fshati Sllatinë i Tetovës, prej nga vjen babai i tij, i cili punon prej kohësh në Finlandë.

 Përgatiti: KDP

Në laboratorët e Universitetit të Lund-it, ku heshtja e instrumenteve shkencore ndërthuret me zhurmën e padukshme të jetës, vepron një profil i veçantë i shkencës bashkëkohore, Roni Odai. Ai i takon një brezi të ri studiuesish që nuk e shohin biologjinë si një mekanikë të thjeshtë të jetës, por si një hartë të thellë të hulumtimit shkencor.

Roni është doktorant në Universitetin e Lund-it, në Suedi, ndërsa fusha kryesore e studimit përfshinë bioinformatikën, evolucionin e proteinave, sistemet mbrojtëse bakteriale dhe studimi i proteinave virale.

Horizonti shkencor i Ronit vjen nga shkollat nordike të kërkimit, ku rreptësia metodologjike bashkëjeton me një kulturë të hapur akademike. Në Lund, në një nga qendrat më të rëndësishme evropiane të biologjisë së avancuar, Roni ka formësuar profilin e tij të shkenctarit të ri, një ndërthurje midis biologjisë molekulare, bioinformatikës dhe shkencave të integruara mjekësore.

Advertisement

Roni Odai ka ndjekur studime të avancuara në bioinformatikë dhe biologji molekulare. Ai është i përfshirë në hulumtime të thella mbi evoluimin e proteinave dhe përdorimin e mjeteve kompjuterike për të modeluar strukturën e proteinave, duke përfshirë edhe përdorimin e AlphaFold, një sistem i avancuar për parashikimin e fold-eve të proteinave.

Aktualisht, ai është pjesë e Atkinson Lab në Universitetin e Lund-it, ku mbetet i fokusuar tek sistemet mbrojtëse bakteriale, veçanërisht ato që lidhen me toxin-antitoxin dhe sistemet mbrojtëse kundër fageve (virus që infektojnë bakteret). Këto hulumtime kanë rëndësi të madhe për kuptimin e mënyrës se si bakteret mbrohen nga infeksionet virale dhe për zhvillimin e metodave të reja në bioinformatikë dhe biologji molekulare.

Kontributet shkencore

Roni Odai ka kontribuar në disa publikime të rëndësishme ndërkombëtare:

• Science Advances (2023): Ka marrë pjesë në krijimin e Viral AlphaFold Database (VAD), një bazë të madhe të strukturave të proteinave virale, duke përfshirë monomere dhe homodimere. Ky projekt ka ndihmuar shkencëtarët të kuptojnë më mirë fold-et e proteinave virale dhe evolucionin e tyre në bakteret, arkea dhe organizmat eukaristë.
• Cell Host & Microbe: Ka kontribuar në studime mbi mekanizmat me të cilët sistemet toxin-antitoxin-chaperone njohin dhe reagojnë ndaj fageve, duke ofruar njohuri të rëndësishme mbi mbrojtjen bakteriale dhe evolucionin e proteinave mbrojtëse.

Publikimi i tij i fundit në “Science Advances”, i realizuar së bashku me Gemma Atkinson dhe Vasili Hauryliuk, shpalos një fushë që pak kush arrin ta ndriçojë. Ky publikim përshkon identifikimin e formave të ruajtura të proteinave në viruset që prekin bakteret, arkebakteret dhe organizmat eukariotë.

Ky është një kontribut që nuk qëndron vetëm në nivelin e të dhënave shkencore, por hap horizonte të reja mbi substancën dhe misteret e jetës.

Advertisement

Profili shkencor i Roni Odait i tejkalon kufirin e ngushtë të teknicitetit shkencor. Në analizat e tij, ai shpesh shfaq një vizion që risjell qasjen që nënkupton se shkenca nuk është vetëm përshkrim, por edhe interpretim i bazuar në dije paraprake dhe kreativitet njerëzor.

Roni Odai është një studiues i përkushtuar dhe i njohur në fushën e bioinformatikës dhe biologjisë molekulare. Ai ka kontribuar në projekte që kanë rëndësi globale për kuptimin e strukturës së proteinave virale dhe mbrojtjen bakteriale kundër fageve. Me aftësitë e tij në modelimin kompjuterik dhe studimin e proteinave, ai ndihmon në zbulimin e mekanizmave komplekse që rregullojnë jetën mikrobiale dhe evolucionin e proteinave.

I përkushtuar, i heshtur, i saktë, Roni vjen si një shkencëtar modern që ndjek ritmin e të menduarit të thellë, me durimin e atij që e di se çdo zbulim është fillimi i një zbulimi tjetër.

Profili i Ronit është një shembull i asaj gjenerate të re shkencëtarësh që shkencën e kuptojnë si një akt leximi të pandërprerë të botës.

Roni Odai mbetet një shembull suksesi shkencor. Ai ka rrënjë nga fshati Sllatinë i Tetovës, prej nga vjen babai i tij, i cili punon prej kohësh në Finlandë.

Advertisement

Asnjë student shqiptar nuk është në mesin e njëzetë studentëve që fituan bursën studentore “Boris Trajkovski” nga ana e presidentes Gordana Siljanovska Dafkova. E, në fjalimin e saj, presidentja foli për faktin se shumica e të rinjëve që largohen nga vendi, largohen për faktin se atyre nuk u jepet mundësia e drejt për avancim, sipas saj, çmimin më të madh për këtë gjë e paguan shteti dhe vet qytetarët.

GORDANA SILJANOVSKA DAFKOVA, PRESIDENTE 

“E dijmë se njëra prej arsyeve kryesore për migrimin e të rinjëve më të talentuar është pikërisht nevoja e tyre për të krjuar vlera, të avancojnë jo në bazë të lidhjeve dhe privilegjeve, por vetëm në bazë të njohurive të fituara  dhe kualitetit që ata e posedojnë.  Të dashur studentë, jeni pjesë e një grupi të vogël të rinjësh që ne, nuk guxojmë t’i humbim”

Ndërkaq, Ministrja e Arsimit dhe Shkencës, Vesna Janevska studentëve që fituan bursën shtetërore u bëri me dije që prej tyre pritet forcimi i kapaciteteve institucionale dhe zhvillimit të vet shtetit.  Ajo kërkoi nga ata që të mos harrojnë se nga vijnë në momentin kur të përfundojnë me sukses këto studime.

VESNA JANEVSKA – MINISTRE E ARSIMIT

Advertisement

“Është një inkurajim për të vazhduar të ecni përpara me guxim, për të eksploruar, për të krijuar, për të mësuar dhe për të kaluar kufijtë e të mundshmes. Tani kur jeni bursist dua të ju këshilloj diçka ndonëse edhe nuk më pyesni, kur ti merrni diplomat, kur t’i hedhni kapelet lartë, kthejeni në mendjen tuaj se prej nga vini dhe kush ju mbështeti në rrugën tuaj drejtë suksesit”

Përndryshe, bursa studentore për studentët e dalluar “Boris Trajkovski” është bursë financiare që kap shumën afërsisht 15 mijë euro. Gjysmat e mjeteve sigurohen nga shteti ndërkaq 50 përqindëshi tjetër i shumës sigurohet nga kolegji “City” nga Selaniku. Si iniciativë është nisur nga koha kur tashmë presidenti i ndjerë, Boris Trajkovski ishte në detyrë.

Partia e Pensionistëve edhe një herë thekson dhe kërkon që Qeveria e Maqedonisë së Veriut, urgjentisht të rrisë limitin për trajtim spitalor falas për pensionistët me pensione të ulëta, thuhet në deklaratën e tyre.

Kjo është se, nga marsi i vitit 2025, me një rritje të pensioneve me 2500 denarë, pensioni minimal ka arritur në pragun prej 18,292 denarësh, ndërsa limiti për trajtim spitalor falas është ende 18,000 denarë.

Me këtë fakt, për një periudhë të gjatë kohore, asnjë pensionist në vend nuk është përjashtuar nga bashkëpagesa për trajtim spitalor, gjë që prek më së shumti pensionistët me pensionet më të ulëta dhe familjet e tyre.

“Duhet theksuar se ky problem është edhe më kompleks, sepse në të njëjtën kohë kemi edhe çmimet më të larta për ilaçet në rajon, Partia e Pensionistëve kërkon që limiti deri në të cilin pensionistët nuk do të paguajnë bashkëpagesë për trajtim spitalor nga janari i vitit 2026 të jetë 25,000 denarë, dhe në të ardhmen, ai të lidhet vazhdimisht me shumën e pagës minimale”, thonë nga PP.