Lajme nga rajoni
Pas planit evropian, 5 shtetet e BE do të njohin Kosovën, ndërkombëtarët japin lajmin e madh për Prishtinën, ja çfarë shkruajnë mediat gjermane
Pas planit “franko-gjerman” pritet një lajm i madh për Prishtinë. Për raportuesen për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, kjo marrëveshje i hap rrugë 5 shteteve të Bashkimit Evropian të njohin pavarësinë e Kosovës. Eurodeputetja gjermane është shprehur e bindur ditën e djeshme se marrëveshja në fjalë mund të bindë Greqinë, Spanjën, Qipron Rumaninë dhe Sllovakinë që ta njohin Kosovën dhe se Prishtina formalisht shkon drejt BE-së. “Edhe pse ende mungon nënshkrimi final, kjo përbën një sukses të madh politik për Bashkimin Evropian por edhe për tërë rajonin”,ka thënë Viola von Cramon për Deutsche Welle në gjuhën serbe, duke i rikujtuar tensionet e muajve të fundit në pjesën veriore të Kosovës.
Çfarë shkruajnë mediat e huaja?
Shtypi në gjuhën gjermane përgjithësisht e sheh marrëveshjen në parim ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës si një njohje de facto e pavarësisë së Kosovës. Serbia dhe Kosova kanë arritur një moment historik të rëndësishëm në rrugën e gjatë drejt normalizimit të marrëdhënieve të tyre. “Por ende nuk e kanë arritur”, vlerëson media Noje Zircher Zeitung rezultatin e takimit në Bruksel. Gazeta shkruan se marrëveshja verbale për kornizën e bisedimeve nuk e përmend drejtpërdrejt “çështjen e ndërlikuar” të statusit të Kosovës, por shkon në “njohjen de facto të Kosovës nga Serbia”. “Kurti është në një pozicion më komod. Edhe pse koncesionet ndaj Beogradit janë të papëlqyeshme në vendin e tij, çdo përparim në vendosjen e Kosovës si një anëtare normale e bashkësisë ndërkombëtare është një sukses”, shkruan Noje Zircher Zeitung. “Përkundrazi, për Vuçiçin, njohja faktike e pavarësisë së Kosovës paraqet një kthesë drastike, pas viteve të korrjes së fryteve politike të kësaj teme. “Deklarata e Kurtit nga e hëna, se ishte gati të nënshkruante marrëveshjen, por pala tjetër jo”, shton shkrimi.
Njohja e Kosovës nga 5 shtetet e BE
Gazeta e Cyrihut përfundon: “Edhe pse nuk pati ndonjë përparim të madh, takimi i së hënës është të paktën një sukses i pjesshëm i politikës ballkanike të Perëndimit, së cilës i është dhënë jetë e re”. Mbetet për t’u parë nëse ky moment do të zgjasë. Sinjali i parë pozitiv për Prishtinën do të ishte nëse një ose disa nga pesë shtetet e BE-së që nuk e kanë njohur Kosovën deri më tani, do ta kompensonin përfundimisht.
Njohja “de jure”
Noje Zircher Zeitung sjell edhe një koment nga Andreas Ernst, më parë korrespondent prej kohësh nga Beogradi: “Edhe pse presidenti serb dhe mediat e tij të bindura të bulevardit e shtyjnë atë nën tapet, është e qartë se Beogradi po pajtohet me faktin se është në territorin e saj pas luftës së viteve 1998/99 u krijua një shtet i ri. Është e vështirë të imagjinohet që, pas njohjes faktike të këtij fakti, njohja ligjore nuk do të pasojë një ditë”. “Kosova do të duhet të përballet me faktin se nuk mjafton të deklarohet si shtet multietnik, siç bën kryeministri Kurti. Nëse për Prishtinën është e rëndësishme ekzistenca e komunitetit serb në vend (për të cilën nuk ka prova vendimtare), atëherë ajo nuk duhet të vendosë pengesa në rrugën e vetëqeverisjes së saj. Megjithatë, është e diskutueshme nëse enklavat serbe në jug kanë një të ardhme ekonomike. Është shumë e mundur që pas nja dy dekadash vetëm prona kishtare të mbetet dëshmitare e Kosovës serbe”, shkruan Ernst. Gazetari shton se agresioni i Putinit është për të falënderuar për faktin se Perëndimi kishte frikë nga një krah i hapur në Ballkan dhe nxitoi të kompensonte brenda pak muajsh gjithçka që humbi gjatë dhjetë viteve të negociatave të ngadalta midis Beogradit dhe Prishtinës. Sipas Ernst, plani i paraqitur është kryesisht një kompromis, por: “E meta e saj më e madhe është se nuk është negociuar nga palët ndërluftuese, por vjen tërësisht nga jashtë”. Zgjidhjet e imponuara rrallë vazhduan në Ballkan. Propozimi ishte detyrë e Serbisë, por nuk thotë se si duhet të duket zgjidhja. Ajo thjesht po përsërit atë që nuk duhet të duket. Tani të tjerët kanë bërë një lëvizje. “BE ka humbur kohën e saj në këtë rajon për një kohë të gjatë,” përfundon Ernst në komentin e tij në Neue Zircher Zeitung.
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar Ligjin për politikën e mbrojtjes prej gati 1 trilion dollarësh, pavarësisht dispozitave të futura nga Kongresi që ofrojnë ndihmë të re për Ukrainën dhe frenojnë aftësinë e tij për të ulur përfshirjen e SHBA-së në mbrojtjen e Evropës.
Akti i Autorizimit të Mbrojtjes Kombëtare 2026 autorizon një rekord prej 901 miliardë dollarësh në shpenzimet ushtarake vjetore, 8 miliardë dollarë më shumë sesa kërkoi Trumpi.
Në të përfshihet edhe Kosova. Dokumenti thekson rëndësinë strategjike të Kosovës si pjesë e Ballkanit Perëndimor dhe riafirmon angazhimin e SHBA-së për paqe, stabilitet, demokraci dhe zhvillim ekonomik në rajon. Kosova përmendet si një nga gjashtë shtetet kyç të Ballkanit Perëndimor, ku stabiliteti i saj lidhet drejtpërdrejt me sigurinë evropiane dhe interesat strategjike të SHBA-së.
“Paqja e vazhdueshme, stabiliteti dhe prosperiteti në Ballkanin Perëndimor është direkt i lidhur me mundësitë për përparim demokratik dhe ekonomik që u ofrohen qytetarëve të këtyre gjashte shteteve”, thuhet në dokument.
Në një nga pikat e rëndësishme të dokumentit është qëndrimi zyrtar i Kongresit amerikan për dialogun Kosovë-Serbi. Aty Marrëveshja e 2023-tës për normalizimin e marrëdhënieve konsiderohet hap pozitiv, ndërsa kërkohet përparim i menjëhershëm në Aneksin e zbatimit. Riafirmon se zgjidhja përfundimtare duhet të bazohet në njohje reciproke dhe kundërshton qartë çdo ide për ndarje territoriale, shkëmbime apo rishikim kufijsh mbi baza etnike.
Mbështet gjithashtu zgjerimin e NATO-s në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë edhe perspektivën e anëtarësimit të Kosovës në Aleancë, si dhe anëtarësimin në BE.
Në Ligj parashikohet mbështetje e vazhdueshme për reformat demokratike dhe sundimin e ligjit në Ballkanin Perëndimor, zhvillimin ekonomik, rritjen e investimeve dhe forcimin e institucioneve. Kosova po ashtu përfshihet në kuadrin rajonal të masave për monitorimin dhe kundërshtimin e ndikimit malinj rus dhe kinez në Ballkanin Perëndimor. Ligji mbështet rritjen e ndihmës amerikane për sigurinë kibernetike, nga e cila përfiton edhe Kosova.
Legjislacioni gjithëpërfshirës përcakton gjithçka, nga sa anije, avionë dhe sisteme raketash blihen nga SHBA-ja, te një rritje pagash për trupat, e deri te mënyra e adresimit të kërcënimeve gjeopolitike. Ai është një kompromis, që kombinon masa të veçanta të miratuara nga Dhoma e Përfaqësuesve dhe Senati, të dyja nën kontrollin e republikanëve.
Ligji përfshin po ashtu disa dispozita për të rritur sigurinë në Evropë.
Trumpi ka qenë kritik ndaj forcimit të sigurisë evropiane, duke argumentuar se aleatët duhet të paguajnë vetë. Strategjia e tij e sigurisë kombëtare, e publikuar së fundmi, shihet si miqësore ndaj Rusisë, armiqësore ndaj Bashkimit Evropian dhe një rivlerësim i marrëdhënies së SHBA-së me kontinentin.
Sipas ligjit, ofrohen 800 milionë dollarë për Ukrainën – 400 milionë dollarë në secilin prej dy viteve të ardhshme – si pjesë e iniciativës së ndihmës për sigurinë e Ukrainës, e cila paguan kompanitë amerikane për armë për ushtrinë e Ukrainës.
Ligji i mbrojtjes gjithashtu autorizon iniciativën e sigurisë së vendeve baltike dhe ofron 175 milionë dollarë për të mbështetur mbrojtjen e Letonisë, Lituanisë dhe Estonisë. Si dhe kufizon aftësinë e Departamentit të Mbrojtjes për të ulur numrin e forcave amerikane në Evropë në më pak se 76,000 dhe i ndalon komandantit evropian të SHBA-së të heqë dorë nga titulli i komandantit suprem të NATO-s.
Lajme nga rajoni
Vuçiq akuzon Kroacinë: Është bërë bashkë me Kosovën e Shqipërinë për ta penguar Serbinë
Presidenti serb, Aleksandar Vuçiq foli përsëri për marrëdhëniet me Kroacinë në një paraqitje televizive duke akuzuar se Zagrebi, siç u tha Vuçiq, po bllokon rrugën evropiane të Serbisë.
Vuçiq pretendon se “ngritja e Serbisë”, siç tha ai, si “një feniks”, ka bërë Kracia të bëhet bashkë me Kosovën, Shqipërinë, e të tjerët për ta penguar Beogradin. Ai këtu përmendi edhe aleancën ushtarake mes Kroacisë, Shqipërisë e Kosovës.
“Pse fqinjët tanë nuk duan që ne të jemi në BE? Arsyeja është e thjeshtë. Ata menduan se në momentin që u bashkuan me BE-në dhe NATO-n dhe kur ata që ishin në pushtet në Serbi ishin në pushtet dhe nuk e trajtonin vendin e tyre, le të themi, brenda vendit, gjithçka kishte mbaruar dhe se po bëheshin një forcë dominuese nga Triglav në Stamboll në mënyra të ndryshme, dhe sigurisht në zonën deri në Bullgari dhe Greqi”, tha Vuçiq.
“Që kur Serbia është ngritur, që kur Serbia, fjalë për fjalë është ngritur si një feniks nga hiri, është zgjuar dhe është bërë më e fortë, ata duan të frenojnë forcën e Serbisë. Dhe nuk ka ndonjë filozofi të madhe. Kjo është arsyeja pse ata janë të bashkuar me Prishtinën, Tiranën dhe të gjithë të tjerët”, përfundoi Vuçiq, siç raportohet nga mediat në Serbi.
Lajme nga rajoni
Shqipëria ndaloi 51 ton misër nga Serbia, konstatohet prani e substancave kancerogjene
Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AUK) në Shqipëri ka konfirmuar të enjten në mbrëmje praninë e aflatoksinës B1 në dy ngarkesa me misër, të importuara nga Serbia, që përbëjnë një total prej 51 tonësh.
Ato ishin të porositura si ushqim për kafshët, ndërsa sipas njoftimit zyrtar, një nga ngarkesat është kthyer në vendin e origjinës, ndërsa tjetra është bllokuar për asgjësim.
“AKU kreu në Pikën e Inspektimit Kufitar të Hanit të Hotit mostrimin e dy ngarkesave me misër, ushqim për kafshë, origjina Serbi, të cilat pas kryerjes së analizimit laboratorik, janë konfirmuar me prani të Aflatoksinës B1. Informojmë se njëra nga ngarkesat është kthyer në vendin e origjinës, ndërsa ngarkesa tjetër është bllokuar në ambientet e subjektit me destinacion asgjësimin”, thuhet në njoftim.
Ekspertët e cilësojnë aflatoksinën si një nga toksinat më të rrezikshme për shëndetin e njeriut.
Konsumimi i misrit të kontaminuar nga kafshët mund të ndikojë edhe në qumështin që ato prodhojnë, pasi toksina nuk shkatërrohet gjatë procesit të përpunimit. Sipas OBSH-së, ekspozimi ndaj aflatoksinës mund të shkaktojë sëmundje kancerogjene./TopChanel
BASKETBOLL: HAPOEL TEL AVIVI PRINË TABELS NË EUROLIGË
Deri më 30 nëntor të këtij viti, nga tatimet dhe kontributet janë mbledhur 3,97 miliardë euro
Gashi: Në janar do të miratojmë kalendar pune, duhet të ndërpritet qasja se Kuvendi është makineri votimi për ligje
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
