Lajme nga vendi
Liria e mediave, RMV lider në Ballkaninë Perëndimor

Maqedonia e Veriut është në vendin e 38-të nga gjithsej 180 shtete në botë sipas Indeksit Global të Lirisë së mediave të “Reporterëve pa kufij”. Vendi shënon një kërcim prej 19 vendesh në krahasim me vitin 2022 dhe është pozicionuar më së miri në rajonin e Ballkanit Perëndimor, përpara Malit të Zi (39), Kroacisë (42), Kosovës (56), Bosnjë e Hercegovinës (64) dhe Serbisë (91) dhe Shqipërisë (96).
“Reporterët pa kufij” në raportin për Maqedoninë e Veriut, theksojnë se edhe pse gazetarët nuk punojnë në një mjedis armiqësor, keqinformimi i përhapur dhe mungesa e profesionalizmit kontribuojnë në rënien e besimit të shoqërisë në media, e cila i ekspozon mediat e pavarura ndaj kërcënimeve dhe sulmeve. Vazhdon edhe tendenca që zyrtarët e qeverisë të kenë qëndrime të këqija dhe poshtëruese ndaj gazetarëve.
Megjithëse televizioni është burim dominues i informacioneve, mediat onlajn luajnë një rol të rëndësishëm. Megjithatë, duhet bërë një dallim midis redaksive onlajn profesionale të cilat punësojnë gazetarë profesionistë dhe publikojnë përmbajtje origjinale dhe portaleve individuale të cilët kryejnë plagjiaturë dhe kopjojnë përmbajtjen e njerëzve të tjerë. Ekziston gjithashtu një hendek i madh midis shikueshmërisë dhe besimit: TV stacionet më të ndjekura kanë një indeks të ulët besueshmërie.
Konteksti politik
Mjedisi i përgjithshëm mbetet i favorshëm për lirinë e mediave dhe lejon raportim kritik, megjithëse transparenca e institucioneve është mjaft e dobët. Për shkak të polarizimit të fortë politik, media mund t’i nënshtrohet presionit nga pushteti, politikanët dhe biznesmenët. Dy partitë më të mëdha (në pushtet dhe në opozitë) kanë krijuar sisteme mediatike paralele mbi të cilat ushtrojnë ndikimin e tyre politik dhe ekonomik. Shërbimi i transmetimit publik nuk ka pavarësi editoriale dhe financiare.
Korniza ligjore
Përderisa Kushtetuta garanton lirinë e fjalës dhe ndalon censurën, vendi mbetet prapa në harmonizimin e legjislacionit të medias me standardet e Bashkimit Evropian, të cilit synon t’i bashkohet. Abuzimi gjyqësor i Ligjit për përgjegjësi civile për shpifje inkurajon autocensurën në media. Paditë përdoren si një mjet për të frikësuar dhe presion mbi mediat e pavarura. Një projekt-ligj për të riautorizuar qeverinë për të reklamuar në media private ka ngritur shqetësime për ndikimin e mundshëm politik.
Konteksti ekonomike
Edhe pse disa lloje të përqendrimit mediatik janë të ndaluara me ligj, redaksia e disa prej kanaleve kryesore televizive janë të ekspozuara ndaj presioneve ekonomike nga pronarët e tyre. Financimi shtetëror është i kufizuar dhe jo transparent dhe media e pavarur mbështetet shumë te donatorët. Grantet e huaja të bazuara në projekte kontribuojnë vetëm për mbijetesën, por jo për zhvillimin e mëtejshëm. Ekziston një tregti e ndikimit midis agjencive të marketingut dhe shtëpive të caktuara mediatike.
Konteksti sociokulturor
Megjithëse nuk ka kufizime të qarta në mjedisin social dhe kulturor që ndikojnë në gazetarinë e lirë, rrjetet sociale dhe sfera digjitale në përgjithësi favorizojnë përhapjen e dezinformatave dhe kërcënimeve kibernetike. Të kombinuara me standarde të ulëta profesionale, ato kontribuojnë në rënien e besimit të publikut në media dhe hapin rrugën për sulme ndaj gazetarëve bazuar në kritere gjinore, etnike ose fetare.
Siguria
Gazetarët janë rregullisht objektiv i sulmeve verbale. Me pretekstin e mbrojtjes së sekreteve shtetërore dhe të të dhënave personale, ata mund të ekspozohen ndaj presionit ligjor dhe ndjekjes penale abuzive (procedurat e zvarritjes ose SLAPP). Megjithatë, gjykatat priren të mbështesin lirinë e shtypit dhe të mbrojnë gazetarët. Është caktuar një prokuror special për të trajtuar rastet e sulmeve ndaj gazetarëve, ndërsa po shqyrtohet hapja e zyrave të ngjashme në të gjithë vendin.
Mediat më të lira në vendet nordike
Në përgjithësi, vendet nordike renditen më së miri – Norvegjia, Danimarka, Suedia, Irlanda, Finlanda, ndërsa vendet aziatike renditen më keq – Turkmenistani, Irani, Vietnami, Kina dhe Koreja e Veriut. Sipas raportit mbi Indeksin Global të Lirisë së Medias, i cili vlerëson mjedisin në të cilin punojnë gazetarët në 180 vende dhe territore, ndërsa i cili u publikua në Ditën Botërore të Lirisë së mediave, situata është “shumë e keqe” në 31 vende, “e keqe” në 42, “problematike” në 55, “mirë” ose “mjaftueshëm mirë” në 52 vende. Me fjalë të tjera, mjedisi në të cilin punojnë gazetarët është i keq për shtatë nga 10 vende, ndërsa i kënaqshëm për një në tre vende, theksohet në raportin e “Reporterëve pa kufij”.
Në raportin vjetor theksohet se gazetaria në vitin 2023 kërcënohet nga industria e përmbajtjes së rreme dhe se përmbajtja e rreme ka një ndikim të fortë në media. Në rreth 118 vende, të anketuarit deklaruan se aktorët politikë janë të përfshirë sistematikisht në dezinformim masiv ose në fushata propagandistike. Zhvillimi i madh i inteligjencës artificiale po shkakton probleme edhe në botën mediatike.
Lajme nga vendi
Zherovjan, asfaltohet rruga në hyrje të fshatit nga bizneset lokale (VIDEO)

Në mungesë të investimeve nga institucionet lokale dhe qendrore, banorët e fshatit Zherovjan të komunës së Bogovinës, me ndihmën e afaristëve kanë asfaltuar vet rrugën në hyrje të fshatit. Hyrja në këtë fshat ishte lënë pasdore dhe ishte dëmtuar shumë ndër vite dhe kjo detyroi që banorët të vet organizohen dhe afaristët e fshatit kontribuan me rreth gjashtë mijë euro duke asfaltuar këtë pjesë të rrugës në hyrje të fshatit Zherovjan.
“ Ishte një iniciativë e shumë bizneseve që kanë kontribuar në bashkëpunim me Bashkësisë Lokale për ta rregulluar këtë rrugë, ose me mirë të themi një plagë që me vite qëndron e hapur këtu dhe është një rrugë që lidh dy regjione, pra pjesën e fshatrave rrëzë Malit Sharr dhe pjesën e fshatrave rreth Malit të Thatë, ose konkretisht I lidh dy komuna, atë të Bogovinës dhe Bërvenicës dhe është një nyje që lidhet me autostradën Tetovë-Gostivar. Ishte kjo një iniciativë e Bashkësisë Lokale, bizneseve dhe njerëzve të vullnetit të mirë, të cilët kanë financiuar asfaltimin e rrugës dhe uroj ta shfrytëzojnë të gjithë banorët e këtij rajoni dhe jo vetëm banorët e fshatit Zherovjan”, deklaroi Ismail Ferati, Kryetar i Bashkësisë Lokale të fshatit Zherovjan.
Por, infrastruktura në këtë fshat ka nevojë për ndërhyrje tjera. Nënkalimi për hyrje në fshatit Zherovjan është vetëm për një veturë. Kjo krijon kaos të vërtetë gjatë tërë kohës pasi që vozitësit janë të detyruar të presin derisa të lirohet nënkalimi dhe më pas të hyjnë ose dalin prej fshati. Situata paraqitet edhe më e rëndë gjatë muajve të verës, kur kolonat e veturave janë të gjata në këtë pritje për të kaluar nënkalimin.
“Është këtu një rrugë njëkahshe, ku sipër nënkalimit është hekurudha. Është ndërtuar në vitet e 50 ndoshta dhe tash nuk I përshtat aspak zhvillimit të fshatit apo rajonit dhe kështu me rradhë. Kemi pasur disa kërkesa deri tek Ministria e Transportit dhe drejtoritë përkatëse, do t`i drejtohemi edhe kompanisë e cila aktualisht punon në Korridorin 8 në segmentin e autostradës Tetoë-Gostivar të gjejnë një zgjidhje. Këtu gjatë verës bëhet një kaos i vërtetë. Nëse eventualisht ndërtohet edhe një nyje tjetër afër këtu, kjo do ta rëndojë edhe më shumë kaosin në hyrje të fshatit” deklaroi Ferati.
Banorët shpresojnë se do të hasin në mirëkuptim nga institucionet sepse ky nënkalim njëkahësh shkakton probleme për shumë fshatra, duke përfshirë fshatin Bogovinë, Zherovjan, Radiofcë, Tenovë, fshatra që lidhen përmes një rruge të vetme por që detyrimisht duhet të kalojnë përmes këtij nënkalimi. Nuk përjashtohet mundësia që në të ardhmen të organizohen edhe protesta nga banorët për të gjetur zgjidhje për këtë nënkalim problematik.
Lajme nga vendi
Në gjimnazin “7 Marsi” në Tetovë është regjistruar vetëm një nxënës

Në gjimnazin “7 Marsi” në Tetovë është regjistruar vetëm një nxënës. Udhëheqësia e shkollës pret që me uljen e kritereve në afatet tjera, të shtohet numri i nxënësve. Por, edhe pse është një ndër shkollat më të bukura dhe më të pajisura nga të tjerat, si me kabinete, amfiteatro dhe kushte moderne, megjithatë në gjimnazin “7 Marsi”, interesimi i nxënësve për t’u regjistruar është tejet i dobët. Arsye për mos interesimin e nxënësve është distanca dhe vendndodhja e kësaj shkolle. Drejtori thotë se vitin e ardhshëm do të ndërtohet objekt i ri në lokacion tjetër. Ismail Vllashi beson se në afatet tjera do të ulen kriteret dhe do të rritet numri i nxënësve.
“Në fillim patëm 14 nxënës që u paraqitën dhe vetëm njëri ka plotësuar kushtet për tu pranuar në shkollën tonë pra kishte mbi 60 pikë, dhe në aplikimin e dytë ka më tepër pak të interesuar. Gjithsej kemi paraparë 242 nxënës që kemi paraparë për tetë paralele, ndërsa e dini vetëm një nxënës është pranuar deri tani”, tha Ismail Vllashi, drejtor i gjimnazit “7 Marsi”.
Ndryshe nga gjimnazi “7 Marsi”, në shkollën e mesme të mjekësisë, interesimin është tejet i madh.
“Interesimi është shumë i madh, në afatin e parë kemi pranuar 403 nxënës. Drejtimi për motër infermiere është mbyllur më aplikimi si dhe kozmetika. Vende të lira ka në teknik, farmacie, fizioterapi, teknik dhëmbësh asistent dentar dhe laborant”, tha Malësore Ramadani, drejtoreshë e SH.M.M “Nikolla Shtejn”.
Ndryshe, në gjitha shkollat e mesme të Tetovës kanë mbetur edhe rreth 730 vende të lira për regjistrimin e nxënësve, shumica prej tyre në “7 Marsi” dhe shkollat profesionale.
Lajme nga vendi
Nga viti i ardhshëm, dëftesat shkollore do të shpërndahen vetëm në mënyrë elektronike

Nga viti shkollor 2025/2026, dëftesat për arsimin fillor nuk do të jenë më të shtypura, por do të lëshohen në formë elektronike. Ato do të jenë të qasshme në mënyrë digjitale për shkollat e mesme, kur nxënësit do të aplikojnë për regjistrim. Lajmin e bëri të ditur ministrja e Arsimit, Vesna Janevska, e cila tha se sistemi për lëshimin e dëftesave elektronike është tashmë funksional përmes ditarit elektronik, por zbatimi i plotë do të nisë nga viti i ardhshëm për të lejuar kohë informimi dhe përgatitjeje për prindërit dhe nxënësit.
“Fëmijët dhe prindërit realisht nuk kanë nevojë ta kenë dëftesën në dorë – është më shumë një dokument simbolik për të festuar ose për të reflektuar. Nuk po e zbatojmë këtë vit jo sepse nuk mundemi, por sepse shumë prindër dhe nxënës, sidomos në zonat rurale, nuk kanë pajisje ose qasje në internet. Njohuritë digjitale duhet të përmirësohen. Besoj se vitin e ardhshëm mbi 90% do të jenë në gjendje ta përfundojnë këtë proces në mënyrë elektronike”, deklaroi Janevska.
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve