Lajme nga vendi
Investimet në panele diellore ulin importin e rrymës në Maqedoninë e Veriut

Komisioni Rregullator për Energjetikë ka bërë të ditur se gjatë verës amvisëritë në Maqedoninë e Veriut do të furnizohen me rrymë më të lirë dhe gjatë ditës do të kenë plus një orë rrymë me tarifë të ulët.
Kjo vjen si rrjedhojë e prodhimit të rrymës nga investimet nga centralet diellore – panelet fotovoltaike që ka ulur dhe importin e rrymës nga jashtë.
Komisioni Rregullator për Energjetikë në Maqedoninë e Veriut ka bërë të ditur se importi i rrymës gjatë vitit të kaluar (2023), ka shënuar nivelin më të ulët, me vetëm 2.74 për qind nga konsumi i përgjithshëm për dallim nga vitet e mëparshme ka qenë rreth 30 për qind.
Nga ky institucion kanë bërë të ditur se prodhimi i rrymës nga centralet diellore përmes paneleve fotovoltaike brenda një viti është rritur për 300 për qind.
Kryetari i Komisionit Rregullator për Energjetikë, Marko Bislimovski, tha për Radion Evropa e Lirë (REL), se po shqyrtohet mundësia që për amvisëritë brenda ditës të ketë edhe një orë shtesë të furnizimit me tarifën e lirë të energjisë elektrike.
Aktualisht, brenda ditës amvisëritë me tarifën e lirë të rrymës furnizohen nga ora 13 deri në 15, ndërkohë komisioni po shqyrton mundësinë që ky orar të zgjatet deri në orën 16, si dhe uljen e çmimit të rrymës, në përgjithësi.
“Besoj se importi i energjisë elektrike edhe gjatë vitit 2024 do të jetë shumë i ulët gjë që është në të mirë të shtetit, për faktin se energjinë elektrike arrijmë ta sigurojmë vetë dhe nuk jemi të detyruar të furnizohemi me rrymë nga jashtë vendit. Kjo me gjasë do ta ulë dhe çmimin e energjisë elektrike”, tha për REL-in Bislimovski.
Prodhuesit e rrymës nga panelet fotovoltaike thonë se është shumë e komplikuar mbledhja e dokumentacionit për të marrë leje për ndërtimin e centraleve nga burimet e ripërtërishme krahas investimeve të mëdha.
Goran M. i cili ka një central të fotovoltaikëve në rrethinën e Shkupit, thotë se i është dashur të sigurojë 40 dokumente nga institucionet e ndryshme të vendit për sigurimin e lejeve për ndërtimin e tij. Ai thotë se krahas shpenzimeve financiare, kjo i ka marrë edhe shumë kohë dhe energji.
Procedura, sipas tij, komplikohet për shkak të mungesës së kuadrit profesional për energjetikë në institucionet e vendit, po edhe për shkak të mbingarkesës:
“Investimi humb kuptimin për shkak të periudhës së gjatë kohore nga fillimi i punimeve në terren deri te prodhimi i rrymës, përkatësisht fillimi i kthimit të investimit. E gjithë kjo ndodh pasi mbledhja e dokumentacionit përkatës zgjat 2 deri në 3 vjet”, thotë ai për REL-in.
Pasi këto investime mbështeten kryesisht nga kreditë bankare, zvarritja e realizimit të projekteve që kanë të bëjnë me centralet diellore, i bën edhe më të komplikuara.
Ekspertët e energjetikës thonë se ulja e importit të rrymës nuk është dhe aq për duartrokitje pasi pjesa më e madhe investimeve në centralet diellore është kapital i huaj.
David Noshpall, magjistër teknologjisë elektronike dhe informatike, i cili ka dhe një kompani për mbarëvajtjen dhe realizimin e centraleve me panele fotovoltaike tha se përderisa pjesa më e madhe e centraleve diellore me panele fotovolatike është investim privat i kompanive të huaja dhe një pjesë e kompanive vendore dhe nuk është në pronësi të shtetit, nuk mund të llogaritet si prodhim vendor. Sipas tij, në këtë rast nuk mund të flitet për zhvillim ekonomik.
“Ajo që është e rëndësishme për shtetin dhe qytetarët, është rritja e prodhimit të energjisë elektrike përmes burimeve të ripërtërishme me kapital vendor, duke investuar në hidrocentrale dhe centralet diellore dhe të njëjtat të kenë mundësi të skladimit (mbledhjen deponimin) të rrymës të energjisë dhe shfrytëzimin e rrymës gjatë orëve të nevojshme”, thekson Noshpall.
Kriza e energjisë, pavarësisht se ka zbehur efektet e saj në bursa, vijon të mbetet shtysa kryesore për biznesin për investimet në burime alternative.
Për këtë arsye, Ministria e Ekonomisë në vazhdimësi fton qytetarët dhe ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme, të aplikojnë për subvencionim në sisteme diellore për prodhimin e energjisë elektrike për vetëkonsum, të financuar nga Komisioni Evropian.
Por, amvisëritë dhe bizneset e vogla thonë se shumë vështirë arrihet deri te këto ndihma për shkak të procedurës së koklavitur me shumë burokraci./REL/
Lajme nga vendi
Ministria e Ekonomisë dhe Punës ka shpallur katër thirrje publike për mbështetje financiare për subjektet afariste

Ministria e Ekonomisë dhe Punës ka shpallur katër thirrje publike për mbështetje financiare për subjektet afariste, me qëllim të nxitjes së sipërmarrësisë, rritjen e konkurrueshmërisë dhe avancimin e standardeve të cilësisë te ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme, si dhe te zejtarë.
Thirrjet janë pjesë e realizimit të Programit për zhvillimin e sipërmarrësisë dhe konkurrueshmërisë së ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme për vitin 2025, si dhe programit për mbështetjen e konkurrueshmërisë së industrisë përpunuese dhe përgjegjësisë shoqërore për vitin 2025.
Janë shpallur thirrjet si vijon:
1. Thirrje publike për kompensimin e një pjese të shpenzimeve të NVM-ve për certifikimin e sistemeve të cilësisë sipas standardeve ISO
Lëndë e thirrjes publike është bashkëfinancimi i 40% të shpenzimeve të dëshmuara, por jo më shumë se 150.000 denarë individualisht për secilin aplikant, për certifikimin e sistemeve të cilësisë sipas standardeve ISO
Gjithsej mjete të parashikuara: 1.500.000 denarë.
Shpenzimet duhet të jenë bërë në vitet 2024 dhe 2025.
Të drejtën e pjesëmarrjes e kanë ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme nga sektorët C/B – Industria Prodhuese (10-33.20), të cilat plotësojnë kriteret për aktivitetin, gjendjen financiare dhe harmonizimin ligjor.
Afati për aplikim: deri më 30.06.2025
Nëse ka më shumë kërkesa sesa mjetet në dispozicion, shumat do të zvogëlohen në mënyrë proporcionale.
2. Thirrje publike për kompensimin e një pjese të shpenzimeve të NVM-ve për certifikimin e sistemit HALLALL
Bashkëfinancim prej 40% të shpenzimeve për certifikimin e sistemit HALLALL, por jo më shumë se 150.000 denarë për aplikant.
Gjithsej mjete të parashikuara: 1.500.000 denarë
Mbulohen shpenzimet e bëra në vitet 2024 dhe 2025.
Të drejtën e pjesëmarrjes e kanë ndërmarrjet mikro, të vogla dhe të mesme nga sektori C/B – Industria Përpunuese (10-33.20), të cilat plotësojnë kushtet e përmendura në thirrje.
Afati për aplikim: deri më 30.06.2025
Nëse buxheti tejkalohet, zvogëlohen mjetet në mënyrë të barabartë.
3. Thirrje publike për subvencione për zejtarët për vitin 2025
Bashkëfinancim të 40% të shpenzimeve për blerjen e makinave, veglave dhe dizajnin e produktit të ri, por jo më shumë se 120.000 denarë për aplikant.
Gjithsej mjete të parashikuara: 3.000.000 denarë
Shpenzimet duhet të jenë bërë në vitin 2024 dhe 2025.
Të drejtën e pjesëmarrjes e kanë zejtarët dhe ushtruesit e veprimtarisë zejtare të regjistruar në përputhje me Ligjin për Zejtari, me rezultat pozitiv për vitin 2024 dhe të gjitha kushtet e tjera të përmbushura.
Nuk pranohen aplikimet nga paushallët.
Afati për aplikim: deri më 30.06.202 Rajonet me PBB më të ulët marrin mbështetje plotësuese.
4. Thirrje publike për kompensimin e një pjese të shpenzimeve të subjekteve afariste për zhvillimin e subjektit afarist, produktit dhe tregut
Bashkëfinancim prej 50% të shpenzimeve, por jo më shumë se 500.000 denarë për aplikant, për aktivitete që lidhen me:
-zhvillimin e subjektit afarist
-zhvillimin e produktit
-zhvillimin e tregut
Gjithsej mjete të parashikuara: 5.000.000 denarë
Mbulohen shpenzimet e bëra në vitet 2024 dhe 2025.
Të drejtën për pjesëmarrje e kanë ndërmarrjet nga industria përpunuese, me minimum 5 të punësuar me kohë të pacaktuar. Një kërkues mund të aplikojë për një aktivitet.
Afati për aplikim: 18.07.2025
Mjetet ndahen në bazë të parimit “i pari i ardhur, i pari i shërbyer” deri në shterimin e buxhetit.
Afatet për aplikim janë deri më 18.07. të vitit 2025, ose deri në shterimin e buxhetit (i pari i ardhur, i pari i shërbyer).
Më shumë informacione, kritere dhe dokumentacion i nevojshëm mund të gjeni në ueb-faqen e Ministrisë së Ekonomisë dhe Punës: www.economy.gov.mk
Me respekt,
Njësia e marrëdhënieve me publikun
Lajme nga vendi
QEVERIA I VLERËSOI 19 SPORTISTË PËR ARRITJE TË LARTA

Sipas ndryshimeve të fundit në Ligjin për Sport, mirwnjohje u jepet sportistwve të Maqedonisë që kanë fituar medalje ari ose kanw marrw vendet e para në një kampionat zyrtar evropian apo botërore të klubeve për të rritur në sportet olimpike ekipore, si dhe atyre që kanë vendosur rekorde evropiane ose botërore në garat zyrtare ndërkombëtare.
Në një ceremoni spektakolare të organizuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë, Kryeministri Hristijan Mickoski dhe Ministri i Sportit, Borko Ristovski, ndanë Mirënjohje Kombëtare për arritjet e larta në sport 19 sportistëve të shquar nga sportet ekipore, sukseset e të cilëve kanë lënë gjurmë të thella në historinë e sportit të Maqedonisë.
Sipas dispozitave ligjore, sportistit i cili ka arritur njohje sportive kombëtare i ndahet plaket dhe pension mujor i përhershëm, në shumën prej gjysmë deri në një e gjysmë nga paga mesatare mujore, e paguar në Maqedoni në vitin paraprak. Kryeministri Mickoski iu është përgjigjur edhe kritikave, se pse në mesin e sportistëve, nuk ka asnjë shqiptarë. Ai me këtë rast ka thënë se në sportet individuale, 20% e personave që gëzojnë këto privilegje, janë shqiptarë.
“Nuk ka emra të tjerë që kanë fituar nw Ligë të Kampionëve ose Euroligë. Për këtë dua të theksoj se në sportet individuale, rezultate të tilla të larta, nwse merret në përqindje, dhe që janë shpërblyer me lloj të këtillë të pensionit të përhershëm, 47% janë maqedonase, mbi 20% janë shqiptarë, dhe të tjerë.”
Ndryshe, me çmimin kombëtar për arritje të larta në sport sot u nderuan Goran Pandev, Darko Pançev, Ilija Najdovski në futboll. Petar Naumoski, Pero Antiç në basketboll. Kiril Lazarov, Stojançe Stoilov, Vlado Nedanovski, Petar Angelov, Marko Kiziç, Marko Mishevski, Martin Popovski, Valentina Radulloviç, Elena Gjorgjievska, Indira Kastratoviç, Gordana Naceva, Mirjana Çupiç, Mileva Velkova, Anxhela Platon, Larisa Kiseljova, Elena Zlatanovska Muratovska, Klara Boeva në hendboll.
Lajme nga vendi
Janevska shpalos shifra alarmante: Për 7 vjet, 17 mijë nxënës më pak

Në shtatë vitet e fundit, numri i nxënësve të shkollave fillore dhe atyre të mesme në Maqedoninë e Veriut është ulur për rreth 17 mijë. Këtë e bëri të ditur Ministrja e Arsimit dhe Shkencës, Vesna Janevska, duke u përgjigjur në pyetjen për Alsat. Sipas Janevskës, arsyet e uljes së numrit të nxënësve kanë qenë të ndryshme por kryesisht ka dominuar bashkimi familjar jashtë shtetit. Numri i nxënësve është ulur konstant gjatë gjithë vitit shkollor dhe jo vetëm në fillim të vitit shkollor.
“Në total mendoj se numri i nxënësve si në arsimin fillor ashtu edhe në atë të mesëm është ulur për rreth 17 mijë, më vjen keq që këtë e them. Numri i studentëve që studiojnë jashtë shtetit në disa vite është rreth 5 mijë ndërsa tjerët janë rreth 17 mijë nxënës. Arsyeja është ikja jashtë shtetit? Po, sepse kemi të dhëna se edhe gjatë vitit, jo vetëm në fillim, ndodhë largimi”, deklaroi Vesna Janevska, Ministre e Arsimit dhe Shkencës.
Ndërkohë sipas Ministres së Arsimit ankesa të shumta kanë arritur nga ana e prindërve lidhur me tekstet shkollore, duke theksuar se fëmijët e tyre janë pajisur me libra të grisur. Janevska kërkoi nga shkollat që në vend që nxënësve t’u shpërndajnë tekste të dëmtuara dhe të papërdorshme, të paraqesin kërkesa në MASH, për zëvendësimin me tekste të reja para fillimit të vitit të ri shkollor.
“Çdo shkollë sipas ligjit duhet të formoje komision e cila do t’i kontrolloje tekstet shkollore që nxënësit i kanë kthyer nga viti i kaluar dhe duhet të vazhdojnë me përdorimin nga nxënësit tjerë, ai komision i mbikëqyrur nga drejtori i shkollës duhet që tekstet shkollore të dëmtuara t’i ndajë anash dhe më pas nga MASH-i të kërkohet që këto tekste të jenë të përtërirë apo duhet të njoftohet Shërbimi Pedagogjik pranë Ministrisë dhe të plotësohet tirazhi i nevojshëm në sistemin elektronik që ne të mund të sjellim tekste të reja shkollore”, tha Vesna Janevska Ministre e Arsimit dhe Shkencës.
Sipas Janevskës, për prokurimin e teksteve shkollore, çdo vit, Ministria ndan rreth 660 milionë denarë dhe siç tha nuk ka nevojë që ti zhgënjejmë as nxënësit e as prindërit, të cilët me të drejtë reagojnë. /Alsat.mk
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve