Lajme nga vendi
Maqedonia e Veriut shpenzon 22 euro për banor gjatë vitit, më së shumti për shëndetësi dhe arsim
Për hulumtim dhe zhvillim në vend mesatarisht në vit shpenzohen rreth 22 euro për kokë banori. Më së shumti për kërkime në shëndetësi dhe arsim, ndërsa më pak për mbrojtje dhe energji.
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, në vitin 2020 për hulumtim dhe zhvillim në vend janë ndarë gjithsej 2.494.023.000 denarë ose 40.553.219 euro. Prej tyre, pjesa më e madhe – 63,5 për qind janë nga sektori i arsimit të lartë, pasuar nga sektori i biznesit – 25.6 për qind, sektori shtetëror – 9.6 për qind dhe vetëm 1.1 për qind në sektorin privat jofitimprurës.
Shumica e mjeteve financiare për kërkim dhe zhvillim në sektorin e arsimit të lartë ose gjysma janë nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH), ndërsa në sektorin e biznesit mbi 80 për qind janë nga fondet e veta. Mbi 98 përqind e mjeteve për hulumtim dhe zhvillim në sektorin privat jofitimprurës janë të ardhura nga jashtë.
Pjesa më e madhe e mjeteve për hulumtim dhe zhvillim në sektorin e arsimit të lartë ose gjysma janë nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH), ndërsa në sektorin afarist mbi 80 për qind janë nga fondet personale. Mbi 98 për qind e e mjeteve për hulumtim dhe zhvillim në sektorin privat jofitimprurës janë me të ardhura nga jashtë.
Është interesante, megjithëse vetëm një e katërta e shpenzimeve të përgjithshme për hulumtim dhe zhvillim janë në sektorin afarist, mbi 40 për qind e kërkimit ose 410 nga gjithsej 1.017 projekte kërkimore të përfunduara dhe të papërfunduara në vitin 2020 janë bërë këtu. Për krahasim, në sektorin e arsimit të lartë janë derdhur pothuajse dy të tretat e fondeve të përgjithshme, por janë vetëm 451 projekte, ose rreth 4 për qind më shumë projekte nga sektori i biznesit.
Më shumë para për hulumtim në shëndetësi – mbi 40 për qind, për bujqësi – 2,5 për qind, ndërsa për mbrojtje – 0,25 për qind
Shikuar nga aspekti socio-ekonomik dhe sektori i ekzekutimit, sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, pjesa më e madhe e mjeteve ose 42 për qind shkojnë për sektorin e shëndetësisë.
Për arsimin – 24 për qind, për avancimin e përgjithshëm të njohurive – 7,1 për qind, për prodhimin industrial dhe teknologjinë – 6,9 për qind, për kulturën dhe rekreacionin, religjioni dhe median – 4,1 për qind, për bujqësinë – 2,5 për qind, për sistemet politike dhe sociale, strukturat dhe proceset – 2,49 për qind.
Për mjedisin jetësor janë shpenzuar – 2,2 për qind, për transport, telekomunikacion dhe infrastruktura të tjera – 0,5 për qind, për mbrojtje – 0,25 për qind dhe për energji – 0,23 për qind.
Sektori i biznesit ka bërë më së shumti kërkime në sektorin e shëndetësisë – mbi 70 për qind të mjeteve të përgjithshme, ndërsa të gjitha mjetet nga sektori privat jofitimprurës janë ndarë në fushën e sistemeve, strukturave dhe proceseve politike dhe sociale.
Sektori qeveritar pjesën më të madhe të fondeve ose mbi 55 për qind i ka dedikuar për kërkime në fushën e avancimit të përgjithshëm të njohurive. Shumica e mjeteve për sektorin e arsimit të lartë – 36,5 për qind ishin në fushën e arsimit, ndërsa 31 për qind për shëndetësinë.
Në BE mesatarisht në hulumtimin dhe zhvillim, shtetet shpenzojnë nga 229 euro për kokë banori
Sipas të dhënave të Eurostat-it, planifikimet qeveritare buxhetore për kërkim dhe zhvillim në BE në vitin 2020 arrijnë në 0.77 për qind të BPV-së ose mesatarisht 229.8 euro për kok banori.
Në vitin 2020, planifikimet më të larta kishin Luksemburgu (608 euro për kokë banori), Danimarka (519 euro për person) dhe Gjermania (446.9 euro për kokë banori). Nga ana tjetër, më pak planifikime buxhetore për kërkim dhe zhvillim kanë Rumania (20.5 euro për kokë banori), Bullgaria (20.9 euro) dhe Letonia (41.5 euro për person).
Nga vendet e tjera të rajonit për të cilat Eurostat ka të dhëna, Serbia ka shpenzuar 31 euro për frymë për kërkim dhe zhvillim në vitin 2020, ndërsa në vitin 2021, 32.9 euro, Kroacia ka shpenzuar 96.9 euro në 2020, ndërsa në 2021, 103 euro për frymë për kërkim dhe zhvillimin. Sllovenia ka shpenzuar 116 euro për banor për kërkim dhe zhvillim në vitin 2020 dhe 127 euro në vitin 2021.
Ndarjet e Buxhetit të Qeverisë për hulumtim dhe zhvillimin, sipas metodologjisë së Eurostatit, mbulojnë jo vetëm kërkimin dhe zhvillimin e financuar nga qeveria të kryera në institucionet qeveritare, por edhe kërkimin dhe zhvillimin e financuar nga qeveria në tre sektorët e tjerë kombëtarë (ndërmarrjet e biznesit, jofitimprurëse private organizimi, arsimi i lartë), si dhe jashtë vendit. Të dhënat mblidhen nga autoritetet kombëtare duke përdorur të dhëna të mbledhura nga buxhetet publike
Nuk ka të dhëna të tilla për vendin tonë, por në pyetjen e MIA-s se sa shpenzon vendi për hulumtim dhe zhvillim, nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës janë përgjigjur se shpenzimet e përgjithshme në përqindje të BPV-së në vendin tonë në vitin 2020 kanë qenë 0.38 për qind.
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, bruto-prodhimi vendor në vitin 2020 ka qenë 655.931 milionë denarë, që do të thotë se shpenzimet e përgjithshme për hulumtim dhe zhvillim në vitin 2020 ishin 2.492 milionë denarë ose 40,4 milionë euro.
Nëse merren të dhënat e fundit nga Regjistrimi i vitit 2021 se popullsia rezidente në vend është 1.836.713 qytetarë, atëherë llogaritjet tregojnë se vendi shpenzon rreth 22 euro për kokë banori në vit për kërkime dhe zhvillim.
Në BE për hulumtim në industri dhe teknologji shpenzohen 10 për qind, në sektorin e shëndetësisë 7,8 për qind, ndërsa për kërkime në hapësirë – 5,6 për qind
Në vitin 2021, planifikimet e përgjithshme buxhetore të Qeverisë për kërkime dhe zhvillim në BE arrijnë në 109,350 milionë euro ose 0.75 për qind të BPV-së ose 244 euro për kokë banori, që është rritje prej 32.5 për qind krahasuar me vitin 2011 kur ka qenë 184 euro për banorë.
Planifikimet më të larta në 2021 ka në Luksemburg (689 euro për person), e përcjellë nga Danimarka (530 euro për person) dhe Gjermania (470.9 euro për person). Nga ana tjetër, vendet e BE-së me planifikimet më të ulëta buxhetore për kërkim dhe zhvillim për person janë Rumania (19 euro për person), Bullgaria (24.1 euro për person), Letonia (44.6 euro për person) dhe Hungaria (59, 8 euro për person).
Të ndara sipas sektorëve, pjesa më e madhe e planifikimeve buxhetore ose mbi gjysma në vitin 2021 në BE janë për avancimin e përgjithshëm të njohurive, nga të cilat 35.9 për qind janë për kërkimin dhe zhvillimin e financuar nga fondet e përgjithshme universitare dhe 17 për qind për avancimin e përgjithshëm të njohurive të financuara nga burime të tjera përveç fondeve universitare.
Vetëm 10.1 për qind e ndarjeve buxhetore për hulumtim dhe zhvillim janë në fushën e prodhimit industrial dhe teknologjisë, 7.8 për qind në sektorin e shëndetësisë dhe 5.6 për qind për kërkim në hapësirë.
Për hulumtim dhe zhvillim në fushën e energjisë janë rreth 4.7 për qind e mjeteve buxhetore të planifikuara për kërkim dhe shkencë në BE, pastaj 3.8 për qind janë në fushën e mbrojtjes, 3.2 për qind për transport dhe telekomunikacion, 3 për qind për bujqësi, 2.6 për qind për mjedisin, 1,9 për qind për sistemet dhe proceset politike dhe sociologjike, 1,8 për qind për kërkimin në vend, 1.5 për qind për arsimin dhe 1.2 për qind për kulturën, rekreacionin, religjion dhe mediat masive.
Lajme nga vendi
Policia e Maqedonisë hap poligon të ri balistik, për ekspertiza më të sigurta forenzike
Sot në Ministrinë e Punëve të Brendshme u hap poligon i ri balistik, që pritet të sigurojë të dhëna më të mira për të gjitha ekzaminimet forenzike të provave balistike që kanë të bëjnë me armë të vogla dhe të lehta. Nga MPB thonë se ekspertiza tani do të kryhet në një mjedis të sigurt dhe të mbrojtur, në përputhje me standardet ndërkombëtare.
“Saktësia e rezultateve rrit besueshmërinë në hetime dhe siguron prova më të forta para organeve gjyqësore, prandaj një poligon i tillë shërben edhe si qendër trajnimi, ku stafi profesional mund të përmirësojë aftësitë dhe metodat e tij. Në këtë mënyrë, policia e Maqedonisë jo vetëm që përmirëson punën operative, por edhe ngrit nivelin profesional të përgjithshëm. Me vendosjen e një kapaciteti modern të tillë, policia fiton një mjet të fuqishëm për zgjidhje më të shpejta, më të thella dhe më objektive të rasteve,” shtoi Toshkovski.
https://www.facebook.com/watch/?v=1204069561680392
Fatkeqësisht, posedimi, keqpërdorimi dhe tregtimi i armëve të vogla dhe të lehta vazhdojnë të përbëjnë një kërcënim për sigurinë e qytetarëve, dhe prej këtu vjen nevoja për punë të vazhdueshme në këtë fushë, theksoi Përfaqësuesi i Përhershëm i Programit të Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara (UNDP), Armen Grigorian.
“UNDP, së bashku me donatorët e projektit, mbetet i përkushtuar për mbështetjen e Ministrisë së Punëve të Brendshme në trajtimin e armëve të vogla dhe të lehta. Iniciativa të tilla janë thelbësore për ndërtimin e paqes, drejtësisë dhe institucioneve të forta, si një nga qëllimet e Agjendës 2030, duke pasur ndikim pozitiv në shumë fusha të tjera të zhvillimit të qëndrueshëm,” deklaroi Grigorian.
Laboratori modern balistik mundëson analiza të avancuara të trajektores, shenjave të brendshme të armës dhe gjurmëve mikroskopike të tjera, të cilat janë kyçe për zbardhjen e veprave penale, duke lejuar policinë të identifikojë shpejt nëse një armë e caktuar është përdorur në një ngjarje specifike.
Investimi në poligon është rreth 200,000 dollarë amerikanë dhe është realizuar me ndihmën e UNDP-së. Donator i projektit është Fondi Multilateral i Besueshëm i Kombeve të Bashkuara për armë të vogla dhe të lehta në Ballkanin Perëndimor, i përbërë nga Gjermania, Holanda, Suedia, Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Norvegjia, me mbështetjen e Bashkimit Evropian.
Në një konferencë për shtyp të mbajtur sot, kryetari i komunés sē Strugës, Mendi Qyra deklaroi se AKI, Lista e Merkos dhe LSDM kanë krijuar një koalicion të fshehtë me qëllim bllokimin e seancave të Këshillit Komunal dhe paralizimin e funksionimit të institucioneve komunale.
Sipas Qyrës, këto veprime po dëmtojnë drejtpërdrejt interesin e qytetarëve dhe po pengojnë realizimin e projekteve të rëndësishme në nivel lokal. Ai theksoi se, pavarësisht bllokadave, ekziston një zgjidhje e qartë për tejkalimin e situatës.
“Nëse vazhdohet me këto bllokada dhe pengesa të qëllimshme, përgjigjja do të vijë nga qytetarët në zgjedhjet e parakohshme për Këshillin Komunal,” u shpreh Qyra.
Ai bëri thirrje për përgjegjësi politike dhe funksionim normal të institucioneve, duke theksuar se vullneti i qytetarëve do të jetë vendimtar për të ardhmen e qeverisjes lokale.
Lajme nga vendi
VLEN: Gostivari ka nevojë për rikthimin e punës, Vrapçishti për bashkim dhe zhvillim
Komunat nuk janë strehë për mbijetesë politike, por përgjegjësi për punë, zhvillim dhe shërbim ndaj qytetarëve. Në këtë frymë, VLEN po vijon konsolidimin e strukturave zgjedhore në prag të zgjedhjeve lokale të 11 janarit.
Në Gostivar, qytetarët e dinë mirë se hera e fundit kur është punuar seriozisht ka qenë gjatë udhëheqjes së Nevzat Bejtës. Sot është koha që qyteti të rikthehet te puna dhe të rregullojë dëmet e improvizimeve. Në këtë drejtim po forcohet edhe organizimi zgjedhor, me Bahar Shabanin që merr përgjegjësinë e drejtimit të shtabit zgjedhor.
Në Vrapçisht, nevoja për vëmendje, zhvillim dhe mirëqenie është e qartë. Zulhajrat Demiri, kandidat i pavarur i mbështetur nga VLEN-i, është figura unifikuese e kësaj komune, me përkrahje të gjerë qytetare. Ky besim po reflektohet edhe në organizimin e fushatës, ku Bunjamin Kadriu është zgjedhur të udhëheqë shtabin zgjedhor.
FFM: SEDLOSKI ZYRTARISHT U PROMOVUA SELEKTOR I REPREZENTACIONIT
Policia e Maqedonisë hap poligon të ri balistik, për ekspertiza më të sigurta forenzike
Struga drejt zgjedhjeve të parakohshme për Këshillin Komunal
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
Shkup, panairi i patundshmërive të Dubait! Citi Casa rikthehet në hapësirat e COWORK21 më 31 maj dhe 1 qershor
-
Lajme nga vendi2 months agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga vendi2 months agoUniversiteti i Tetovës shpreh ngushëllime për vdekjen e studentes Daorsa Spahija
-
Lajme nga vendi2 months agoDogana konfiskoi 130 kilogramë mariuhanë
You must be logged in to post a comment Login