Lajme nga vendi
Editorial / Varfëria është futur në çdo pore të jetës
Inflacioni i lartë, ndryshimet e çmimeve dhe pamundësia e qeverisë për t’i bërë ballë këtij presioni, ka bërë që qytetarët e Maqedonisë së Veriut të jetojnë në një shtet të varfër me të ardhura tepër të ulëta. Sipas Bankës Botërore, 16.4 % e popullatës në Maqedoninë e Veriut jeton në varfëri ekstreme, ose që kanë të ardhura 5.5 dollarë më pakë në ditë. Më keq se Maqedonia e Veriut janë Shqipëria dhe Kosova me 17.6%, Mali i Zi me 15.6%. dhe Serbia ka një nivel nën 10%. Sipas Bankës Botërore, rritja e çmimeve dhe niveli i lartë i inflacionit mund të rrisin varfërinë në rajonin e Ballkanit, kur shumica e buxhetit të familjeve shkojnë për ushqime.
Kriza dhe varfëria ndjehen çdo ditë e më shumë
Qytetarët e Maqedonisë së Veriut thotë se çdo ditë e ndiejnë koston e lartë të jetesës. Me pagat që marrin apo edhe me pensionet, mezi arrijnë të mbulojnë shpenzimet personale dhe të familjes apo të paguajnë faturat e rrymës. Qytetarët me një rrogë minimale mezi arrijnë të mbijetojnë, duke pasur parasysh se ushqimi është bërë shumë i shtrenjtë, ndërsa pensionistët me pensionin që marrin mezi arrijnë të paguajnë faturat e energjisë elektrike, të ngrohjes dhe të ujit.
Sipas të dhënave të data bazës botërore për koston e jetesës, Numbeo, nga 139 vende, Maqedonia e Veriut renditet në vendin e 188 sa i përket kostos së jetesës. Në indeksin e shpenzimeve të jetesës të Numbeos llogaritet çmimi i banimit, ushqimit, restoranteve dhe fuqisë blerëse. Nga vendet e rajonit, sipas këtij indeksi, vetëm Kosova ka kosto më të lirë të jetesës, duke u renditur në vendin e 134-të.
Ndërkaq, sipas të dhënave të Entit shtetëror të Statistikave, numri i qytetarëve të Maqedonisë së Veriut që jetojnë në varfëri është në rritje. Sipas këtyre të dhënave, më 2020, 452,000 qytetarë kanë jetuar nën kufirin e varfërisë.
Të dhënat e Entit të Statistikave po ashtu vënë në pah se është thelluar hendeku midis të pasurve dhe të varfërve, pasi më 2020 koeficienti për këtë arriti në 31.4, krahasuar me 30.7 sa ishte më 2019.
Mbi 70 milionë banorë, në varfëri ekstreme
Kombet e Bashkuara kanë njoftuar se rritja e çmimeve të ushqimit dhe energjisë ka shtyrë mbi 71 milionë persona në mbarë botën në varfëri që nga fundi i shkurtit kur Rusia nisi luftën ndaj Ukrainës. Në raportin e Programit për Zhvillim i OKB-së (UNDP), i publikuar në korrik, gjithashtu paralajmërohet për rrezikun e trazirave shoqërore në disa vende për shkak të trazirave ekonomike.
Analizat e bëra në 159 shtete në zhvillim tregojnë për rritje të çmimeve të mallrave këtë vit që kanë goditur pjesë të Ballkanit, Afrikës Sub-Sahariane, Azisë dhe vende tjera.
Kostoja e jetesës po çon miliona njerëz në varfëri dhe madje edhe uria po përhapet me shpejtësi marramendëse. Rusia dhe Ukraina së bashku përbëjnë pothuajse çerekun e eksporteve globale të grurit dhe mbi gjysmën e eksporteve të vajit të lulediellit.
Çmimet e energjisë po ashtu janë rritur pas paqartësive lidhur me luftën, por po ashtu për shkak se Rusia ka ndërprerë disa eksporte të naftës dhe gazit. Para luftës, Rusia ishte eksportuesja më e madhe në botë e gazit natyror dhe eksportuesja e dytë e naftës së papërpunuar. Sanksionet perëndimore ndaj Rusisë, që janë vendosur për ta ndëshkuar Moskën për shkak të pushtimit të Ukrainës, kanë përkeqësuar gjithashtu presionet e inflacionit.
Disa shtete janë goditur më së keqi nga inflacioni, tha kjo agjenci e OKB-së, përfshirë Haitin, Argjentinën, Egjiptin, Irakun, Turqinë, Filipinet, Ruandën, Sudanin, Kenian, Shri Lankën dhe Uzbeksitanin. Në shtetet si Afganistani, Etiopia, Mali, Nigeria dhe Jemeni, ndikimi i inflacionit është më i madh, për shkak se këto shtete veçse kanë nivele të larta të varfërisë.
Varfëria ka prekur në palcë çdo pikë të jetës
Varfëria është futur në çdo pore të jetës. Fatkeqësisht në Maqedoninë e Veritu qytetarët janë të varfër për bukë, të varfër për ajër të pastër, të varfër për drejtësi, të varfër për energji. Varfëri ka nëpër dyqane dhe pensionistët e numërojnë çdo qindarkë dhe bredhin nga një supermarket në tjetrin duke blerë atë produkt që është ndoshta 2-3 denarë më i lirë. Për shkak të varfërisë, rrugët janë me gropa, e fatkeqësisht varfëria vjen edhe për shkak të punëtorëve të paaftë, për shkak të menaxhimit të papaftë, për shkak të varfërisë në dije e aftësi.
Varfëria është futur në arsim dhe për fat të keq, shpesh gjen personel të paarsimuar dhe të paaftë që pret të jenë ndërtuesit e ardhshëm të kësaj shoqërie dhe të aftët largohen me këmbëngulje.
Fatkeqësisht varfëria është bërë arti i të jetuarit në Ballkan. Mënyra se si mbijetojnë qytetarët dita-ditës dhe rregullojnë muajt është një art i vërtetë, një temë analize dhe diskutimi i gjerë. Fatkeqësisht populli i Ballkanit është bërë konsumatori më i madh i barërave qetësues.
Populli është ngopur me varfërinë dhe është e trishtueshme kur shpresa vdes ngadalë dhe populli po bëhet i varfër edhe për shpresë!
Qeveria të marrë masa urgjente
Qeveria e Maqedonisë së Veriut duhet që sa më shpejt të aplikoj zgjidhje në interes të qytetarëve. Një prej tyre që shihet si opsion, e që u hodh si ide ditëve të fundit është taksa më të larta për të pasurit. Por edhe kjo zgjidhje është “thikë me dy tehe” sepse mund të ulë investimet, mund të mbesin shumë njerëz pa punë dhe mund të mbyllen kompani. Megjithatë, shteti duhet të mendojë për zgjidhjen më pak të dhimbshme e në të mirë të qytetarëve.
Më e rëndësishmja në mirëqenien ekonomike është që qeveria të mbetet fort e angazhuar për të luftuar korrupsionin dhe ekonominë joformale. Në të kundërtën, rezultatet e krizës së luftës së Rusisë në Ukrainë do të rrisë edhe më shumë shkallën e varfërisë për shkak të shtrenjtimit të produkteve ushqimore dhe të energjisë.
Fatkeqësisht nuk ka vesh për të dëgjuar kërkesat e sindikalistëve të cilët kërkojnë një rritje lineare të pagave për 2800 denarë. Andaj, revoltën të rinjtë po e shfaqin duke ikur nga vendi, kurse më të moshuarit po heshtin nga frika se mund të humbasin edhe atë qe e kanë./Zhurnal.mk/
Me 27 vota pro, Këshilli Komunal ka miratuar buxhetin e Komunës së Tetovës për vitin 2026. Propozim-buxheti kap vlerën mbi 44 milionë euro, nga të cilat rreth 17 milionë euro janë të dedikuara për projekte kapitale. Kryetari i Komunës së Tetovës, Bilall Kasami, theksoi se buxheti për vitin 2026 është më i madh krahasuar me vitin paraprak dhe se bëhet fjalë për një buxhet zhvillimor.
“Për herë të parë, rreth 40 për qind e buxhetit është e dedikuar për investime kapitale. Në buxhetet e mëparshme, 70 deri në 80 për qind shkonin për paga dhe shpenzime operative. Ky buxhet parasheh ndërtimin e shkollave të reja, pishina, rrugë, kanalizim, ujë të pijshëm dhe projekte të tjera në interes të drejtpërdrejtë të qytetarëve”, deklaroi Kasami.
Ai sqaroi se janë paraparë mbi 200 mijë euro për projektimin dhe depërtimin e një rruge të re në fshatin Shipkovicë, e cila do të jetë pjesë e lidhjes rrugore Tetovë-Prizren.
“Në Shipkovicë do të ndërtohet një qarkore, në mënyrë që rruga të mos kalojë përmes fshatit, pasi rruga ekzistuese nuk i plotëson kushtet. Janë ndarë mbi 200 mijë euro për projektimin dhe depërtimin e kësaj qarkoreje. Segmenti nga Tetova deri në Shipkovicë i plotëson kushtet, ndërsa pjesa nga Shipkovica drejt fshatrave të tjera do të zgjerohet”, shtoi Kasami.
Këshilltari nga Lista Më Mirë për Tetovën, Agron Arifi, kritikoi disa zëra të buxhetit, duke theksuar se në të janë përfshirë mjete për rrugë që, sipas tij, janë realizuar gjatë fushatës zgjedhore.
“Bëhet fjalë për projekte që janë realizuar gjatë vitit 2025 dhe që do të paguhen nga buxheti i vitit 2026. Gjithashtu, kemi punësime me kontrata në Komunën e Tetovës, me një vlerë rreth 570 mijë euro. Propozova një amendament për rregullimin e fushës sportive në Gjimnazin ‘Kiril Pejçinoviç’, por nuk u pranua me arsyetimin se aty do të ketë investim privat”, tha Arifi.
Gjatë seancës, këshilltarët e Aleanca Kombëtare për Integrim akuzuan se edhe për vitin 2026 është paraparë një buxhet i konsiderueshëm për punësime, të cilat i cilësuan si punësime të militantëve partiakë. Këto akuza u hodhën poshtë nga kryetari Kasami, i cili deklaroi se në Komunën e Tetovës askush nuk merr pagë pa kryer punë. Po ashtu, këshilltarët e AKI-së kërkuan që të ndahen mjete edhe për rrugën në fshatin Gajre, duke theksuar se ajo është lënë në harresë dhe ndodhet në gjendje të rënduar infrastrukturore./TV KOHA/
Deputeti i VLEN-it, Adnan Azizi, ka reaguar me një mesazh publik lidhur me përurimin e bulevardit të ri në Tetovë, duke vlerësuar lart punën e kryetarit të Komunës, Bilall Kasami.
Në reagimin e tij, Azizi thekson se puna, ndryshimi dhe transformimi i Tetovës janë të lidhura drejtpërdrejt me emrin e Bilall Kasamit, të cilin e cilëson si “kryetarin më të suksesshëm të të gjitha kohërave”.
“Urime bulevardi i ri të gjithë qytetarëve”, ka shkruar deputeti Azizi, duke nënvizuar se projektet infrastrukturore janë dëshmi konkrete e angazhimit për zhvillimin e qytetit dhe përmirësimin e jetës së përditshme të banorëve të Tetovës.
Sipas tij, investimet e realizuara në infrastrukturë po e shndërrojnë Tetovën në një qytet më funksional, modern dhe të denjë për qytetarët e saj, ndërsa përurimi i bulevardit të ri paraqet një hap të rëndësishëm në këtë drejtim.
Lajme nga vendi
Nënshkruhet Marrëveshja për hua me BERZH-in me vlerë 20.9 milionë euro – do të furnizohen lokomotiva elektrike për HRMV Transport
Një marrëveshje për hua midis HM Transport dhe Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) në vlerë prej 20.9 milionë euro është nënshkruar sot në Qeveri. Me huanë do të do të furnizohen lokomotiva elektrike me pjesë rezervë, ndërsa qëllimi është transport më i madh i mallrave dhe gjenerimi i të ardhurave për ndërmarrjen.
Siç u tha para nënshkrimit, projekti është një hap i rëndësishëm drejt modernizimit të HM Transport, si dhe drejt përmirësimit të sigurisë dhe efikasitetit të transportit hekurudhor të mallrave.
Kushtet nën të cilat u siguruan mjetet – një periudhë afatgjatë e shlyerjes, një periudhë e favorshme grejs dhe një normë interesi konkurruese, janë në përputhje të plotë me strategjinë për menaxhim të përgjegjshëm të borxhit publik dhe sigurimin e financave publike të qëndrueshme.
“Sot po flasim për diçka që është lënë pas dore me dekada, por që është me rëndësi thelbësore për ekonominë, eksportin dhe të ardhmen evropiane të Maqedonisë, dhe kjo është hekurudha. Gjendja që trashëguam ishte katastrofike. Deri vonë, HM Transport nuk kishte asnjë lokomotivë plotësisht funksionale”, nënvizoi kryeministri Hristijan Mickoski, sipas të cilit kjo është një ripërtëritje sistematike e sektorit hekurudhor.
Mickoski informoi edhe se Marrëveshjes për hua i parapriu një analizë e nevojave, funksionalitetit dhe operueshmërisë së HM Transport.
Sipas zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Transportit Aleksandar Nikolloski dhe ministres së Financave Gordana Dimitrieska-Kochoska, nënshkrimi i Marrëveshjes është një hap kyç për transformimin e plotë të HRMV Transport në një ndërmarrje moderne që do t’u përgjigjet nevojave të klientëve të saj.
“Lokomotivat e reja do ta ndryshojnë plotësisht pamjen dhe, së bashku me ato ekzistuese, do të jenë në gjendje t’i shërbejnë plotësisht transportit”, tha Nikolloski.
Ministrja Dimitrieska-Koçoska theksoi se Marrëveshja për hua është rezultat i negociatave intensive dhe konstruktive dhe është një konfirmim i besimit që institucionet financiare ndërkombëtare kanë në politikat tona dhe në drejtimin në të cilin po lëviz vendi.
“Me ngjarjen e sotme dhe nënshkrimin e Marrëveshjes për borxh për financimin e projektit “Rinovimi i flotës së mjeteve” drejtpërdrejtë investojmë në rritjen e kapaciteteve dhe efikasitetit të Hekurudhave të Republikës së Maqedonisë – Transport SHA Shkup, përmes furnizimit të lokomotivave të reja të cilat do të mundësojnë vëllim dhe siguri më të madhe në transportin hekurudhor transportues. Kjo do të thotë lidhshmëri më e mirë, konkurrencë më e madhe e ekonomisë vendore dhe mundësi të reja për gjenerimin e të ardhurave. Veçanërisht është e rëndësishme që projekti përfshin edhe vendosjen e sistemit bashkëkohor ERP, me të cilin krijohet bazë për menaxhim më të mirë me burimet, efikasitet të rritur operativ dhe nivel më të lartë të menaxhimit korporativ në sektorin hekurudhor”, theksoi ministrja.
Ky është një shembull, shtoi, i një qasjeje të integruar – jo vetëm investime në infrastrukturë, por edhe forcim institucional dhe menaxhues.
Në nënshkrim, përveç përfaqësuesve të BERZH-it, morën pjesë përfaqësues të Ministrisë së Transportit dhe menaxhmentit të HRMV Transport.
Miratohet buxheti i Tetovës, mbi 17 milionë euro për projekte kapitale
Adnan Azizi: Puna, ndryshimi dhe transformimi i Tetovës kanë emër – Bilall Kasami
Zjarr në Prizren, humb jetën një fëmijë njëvjeçar
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
You must be logged in to post a comment Login