Lajme nga vendi
Maqedonia e Veriut i filloi bisedimet, por nuk do t’i vazhdojë pa ndryshimet kushtetuese
Maqedonia e Veriut vitin e kaluar pas 17 viteve në dhomën e pritjes së BE-së formalisht e filloi procesin e bisedimeve me Unionin me mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare. Skriningu shpjegues dhe dypalësh për harmonizimin e legjislacionit evropian po vijon dhe ky proces pritet të përfundojë në nëntor të këtij viti. Megjithatë që të vazhdojë rruga evropiane e shtetit, janë të nevojshme ndryshimet kushtetuese me përfshirjen e bullgarëve në Kushtetutë, për çka pushteti dhe opozita kanë qëndrime diametralisht të kundërta. Megjithatë, edhe krahas gjithë kësaj, projeksionet e pushtetit janë se deri në vitin 2030 shteti ynë do të duhej të bëhej anëtar i BE-së. Përfundimi është se ky vit 2023 do të jetë kyç për vazhdimin e rrugës së integrimeve evropiane të shtetit.
Me pranimin e të a.q. “propozim francez” më 17 korrik vitin e kaluar Maqedonia e Veriut pas 17 viteve me status kandidat për anëtarësim në BE e mbajti konferencën e parë ndërqeveritare me Unionin, me çka formalisht filloi procesi i bisedimeve me BE-në.
Kushtin për vazhdimin e procesit të integrimeve evropiane dhe mbajtjen e konferencës së dytë ndërqeveritare, me çka do të hapet edhe Klasteri i parë negociues, ndërsa me këtë edhe ndryshimet kushtetuese, e përmban Protokolli Dypalësh, të cilin e nënshkruan shefat e diplomacive të Shkupit dhe Sofjes, Bujar Osmani dhe Ekaterina Zaharieva më 19 korrik të vitit të kaluar. Në propozim – përfundimet e presidencës franceze ishte theksuar se Protokolli është pjesë e pandashme e kornizës negociuese për Maqedoninë e Veriut dhe se BE-ja do ta ndjekë përparimin rreth saj.
Që në fakt të hapen bisedimet, së pari duhet të përfundojë procesi i skriningut të legjislacionit të vendit.
Në Parlamentin e Maqedonisë së Veriut deri më tani nuk është siguruar shumica prej dy të tretave për ndryshim të Kushtetutës, përderisa disa parti e kushtëzojnë votimin për ndryshimet kushtetuese me zgjedhje të parakohshme. Kryeministri Dimitar Kovaçevski disa herë u bëri thirrje të gjithë 120 deputetëve që të tregojnë përgjegjësi për gjeneratat e tashme dhe të ardhshme dhe ta mbështesin anëtarësimin e Maqedonisë së Veriut në BE, ndërsa interesat partiake t’i lënë në një anë, sepse tha “qytetarët duan të jenë pjesë e BE-së, ndërsa e ardhmja e qytetarëve është detyrim i barabartë i të gjitha partive politike në Parlament”.
Pasi Qeveria e pranoi “propozimin francez” për fillim të bisedimeve në korrik të vitit të kaluar, VMRO-DPMNE-ja opozitare tha se nuk do të votojnë për hapjen e Kushtetutës dhe për përfshirjen e bullgarëve në të. Pas votimit të propozimit në Kuvend, lideri i opozitës Hristian Mickoski tregoi edhe deklaratat e vërtetuara në noter nga të gjithë anëtarët e grupit të tyre parlamentar, me të cilat ata angazhohen se nuk do të lejojnë ndryshime kushtetuese.
Opozita në shtator kërkoi mbajtjen e referendumit për shfuqizimin e Marrëveshjes së Fqinjësisë së Mirë me Bullgarinë, gjë të cilën kryetari i Kuvendit, Talat Xhaferi e hodhi poshtë si jokushtetuese. Më vonë referendum kërkoi edhe partia E majta, i cili gjithashtu ishte refuzuar nga Xhaferi.
Kryetari i VMRO-DPMNE-së Mickoski në tetor, dhjetë ditë pas publikimit të Raportit të KE-së për përparimin e vendit, tha se nuk do të mbështesin hapjen dhe intervenimet në Kushtetutë derisa Bashkimi Evropian nuk jep garanci se vendi do të hyjë në Union dhe se nuk do të jetë mjet i një vetoje të re nga Bullgaria.
“Kur dikush nga Evropa dhe nga Brukseli do të vijë dhe të japë garanci të qartë para popullit maqedonas dhe para qytetarëve të Maqedonisë atëherë do të mund të ulemi dhe të bisedojmë. Deri atëherë nuk ka ndryshim të Preambulës dhe nuk ka intervenime në Kushtetutë”, tha atëherë Mickoski.
Disa parti nga blloku shqiptar, ndryshimet kushtetuese i kushtëzojnë me fshirjen e normës “20 për qind” nga Kushtetuta, gjegjësisht gjuha shqipe të bëhet e barabartë me atë maqedonase.
Për integrimet evropiane vitin e kaluar, për atë çka mund të presim këtë vit në atë plan MIA bisedoi me analistin politik Marko Troshanovski, kryetar i Institutit për Demokraci Societas Civilis – Shkup.
Troshanovski vlerëson se viti i kaluar ndoshta ishte kulmi i frustrimeve që ky vend i përjetoi përgjatë procesit të integrimeve evropiane gjatë 15 viteve të kaluara, dhe si i tillë shkaktoi polarizim të madh në shoqëri, gjegjësisht rënie të konsiderueshme të besimit në BE dhe perceptim për të njëjtën, edhe pse sipas anketave megjithatë mbështetja është e lartë.
“Megjithatë nëse hyhet më thellë në rezultatet mund të shihet se njerëzit gjithnjë e më shumë konsiderojnë se reformat nuk janë kyçe për përparimin në proces dhe gjithashtu më pak do të bëjnë presion drejt elitave politike që të ofrojnë reforma thelbësore”, vlerësoi Troshanovski për MIA-n.
Ai përkujton se përfshirja e çështjeve dypalëshe me Bullgarinë në Kornizën Negociuese është fakt dhe diçka që më tutje potencialisht do ta problematizojë procesin e anëtarësimit në BE.
“Procesi edhe ashtu nuk do të jetë i lehtë dhe do të hasë në rezistencë të madhe në shoqëri, që është rast në të gjitha vendet anëtare që më parë kanë pasur negociata me Bashkimin Evropian – gjatë bisedimeve është ulur imazhi i BE-së te ata, sepse një pjesë e atyre reformave janë të dhimbshme, por në rastin tonë bëhet fjalë edhe për tema shumë emocionale, të ndjeshme, identitare, të cilat nëse nga partnerët tanë euroatlantikë nuk arrihet që të shtypen në margjinat dhe anash dhe nuk e kushtëzojnë procesin, atëherë ka mundësi që ky proces të jetë më thelbësisht dhe të jetë pozitiv për vendin, në të kundërtën do të jetë vetëm harmonizim formal i pozicioneve negociuese dhe legjislacionit, megjithatë, njerëzit nuk do ta ndjejnë si të tyrin dhe shoqëria nuk do ta ndjejë si të tijin që është një nga qëllimet kryesore të anëtarësimit drejt BE-së”, thotë Troshanovski.
Nga aspekti i asaj se çka mund të presim nga integrimet evropiane në vitin 2023, ai e thekson përfundimin e skriningut, raportin për skriningun shpjegues dhe Raportin e BE-së për atë se si qëndrojmë në atë fushë.
“Megjithatë, vazhdimi i bisedimeve dhe konferenca e dytë ndërqeveritare është gjithsesi e kushtëzuar nga përfshirja e bullgarëve në Kushtetutë dhe është korrekte dhe objektive të thuhet se i kemi filluar bisedimet, megjithatë se nuk do t’i vazhdojmë, nëse nuk ndodh ajo”, theksoi Troshanovski.
Ai përkujton se si shtet dhe si shoqëri kemi afat që deri në nëntor ta bëjmë këtë, në të kundërtën, thekson Troshanovski, ekziston mundësia për ndarjen e vendit nga Shqipëria dhe përsëri hyrje në një spiralë të pritjes, të pasigurisë.
“Ajo i nevojitet më së paku vendit në këtë periudhë të krizës të cilën po e jetojmë tashmë disa vite, krizë nga të gjitha aspektet, nga sundimi vendor i drejtësisë dhe menaxhimi i mirë, e deri në krizë ekonomike, shëndetësore dhe të luftës”, theksoi Troshanovski për MIA-n.
Në lidhje me atë a mundemi të presim bllokada shtesë nga Sofja, thotë se mundësia se do të kemi bllokada shtesë nga Bullgaria, përgjatë procesit të bisedimeve është e madhe dhe e konsiderueshme.
“Garancitë që i kërkon opozita i kërkon edhe një pjesë e qytetarëve se kjo nuk do të ndodhë, askush nuk mund t’i japë dhe mbetet në domenin e manovrave politike fuqia e butë e BE-së dhe ngjashëm, të pamundësojë që të devalvojë procesi i negociatave përmes temave të panevojshme për identitetin, historinë”, thekson Troshanovski.
Sipas tij, duke pasur parasysh momentin politik në Bullgari, gjegjësisht krizën politike dhe ndarjet e mëdha në arenën politike, mund të presim që partitë edhe një kohë të gjatë do të bëjnë pikë politike në këtë temë dhe se janë të mundshme bllokada edhe më tutje, më së shumti për pikë të brendshme politike, por edhe në përputhje me pocizionimin e gjatë strategjik të Bullgarisë kundër maqedonizmit dhe çështjes maqedonase.
Shefi i diplomacisë, Bujar Osmani në brifingun vjetor me gazetarët në fund të dhjetorit, në lidhje me mundësinë për bllokada të reja nga ana e Bullgarisë edhe nëse bëhet ndryshimi i Kushtetutës tha se në dokumentet të cilat i kanë nënshkruar dhe në kornizë nuk ka bazë për atë, por shtoi se jo vetëm Sofja, por edhe anëtaret e tjera mund të na bllokojnë, nëse duan, duke pasur parasysh atë që vendimet në BE merren me konsensus. Ai shtoi se pikërisht për këtë për momentin ndërtohet kjo sjellje me Bullgarinë, me qëllim që në të ardhmen të mos ekzistojë asnjë argument për bllokada të reja.
Për ndryshimet kushtetuese, Osmani shprehu bindje se vitin e ardhshëm do të miratohen, duke theksuar se nuk ka asgjë kontroverse në atë që bullgarët, malazezët dhe kroatët të përfshihen në Kushtetutë, ndërsa vërejtjet e disa subjekteve politike i vlerësoi si koreografi ditore – politike në përpjekje që të fitohet edhe ndonjë pikë politike plus. Osmani potencoi se që nga fillimi i janarit do të intensifikohen bisedimet për sigurimin e shumicës prej dy të tretave, që është e nevojshme që të votohet nevoja për hapjen e Kushtetutës.
Me 27 vota pro, Këshilli Komunal ka miratuar buxhetin e Komunës së Tetovës për vitin 2026. Propozim-buxheti kap vlerën mbi 44 milionë euro, nga të cilat rreth 17 milionë euro janë të dedikuara për projekte kapitale. Kryetari i Komunës së Tetovës, Bilall Kasami, theksoi se buxheti për vitin 2026 është më i madh krahasuar me vitin paraprak dhe se bëhet fjalë për një buxhet zhvillimor.
“Për herë të parë, rreth 40 për qind e buxhetit është e dedikuar për investime kapitale. Në buxhetet e mëparshme, 70 deri në 80 për qind shkonin për paga dhe shpenzime operative. Ky buxhet parasheh ndërtimin e shkollave të reja, pishina, rrugë, kanalizim, ujë të pijshëm dhe projekte të tjera në interes të drejtpërdrejtë të qytetarëve”, deklaroi Kasami.
Ai sqaroi se janë paraparë mbi 200 mijë euro për projektimin dhe depërtimin e një rruge të re në fshatin Shipkovicë, e cila do të jetë pjesë e lidhjes rrugore Tetovë-Prizren.
“Në Shipkovicë do të ndërtohet një qarkore, në mënyrë që rruga të mos kalojë përmes fshatit, pasi rruga ekzistuese nuk i plotëson kushtet. Janë ndarë mbi 200 mijë euro për projektimin dhe depërtimin e kësaj qarkoreje. Segmenti nga Tetova deri në Shipkovicë i plotëson kushtet, ndërsa pjesa nga Shipkovica drejt fshatrave të tjera do të zgjerohet”, shtoi Kasami.
Këshilltari nga Lista Më Mirë për Tetovën, Agron Arifi, kritikoi disa zëra të buxhetit, duke theksuar se në të janë përfshirë mjete për rrugë që, sipas tij, janë realizuar gjatë fushatës zgjedhore.
“Bëhet fjalë për projekte që janë realizuar gjatë vitit 2025 dhe që do të paguhen nga buxheti i vitit 2026. Gjithashtu, kemi punësime me kontrata në Komunën e Tetovës, me një vlerë rreth 570 mijë euro. Propozova një amendament për rregullimin e fushës sportive në Gjimnazin ‘Kiril Pejçinoviç’, por nuk u pranua me arsyetimin se aty do të ketë investim privat”, tha Arifi.
Gjatë seancës, këshilltarët e Aleanca Kombëtare për Integrim akuzuan se edhe për vitin 2026 është paraparë një buxhet i konsiderueshëm për punësime, të cilat i cilësuan si punësime të militantëve partiakë. Këto akuza u hodhën poshtë nga kryetari Kasami, i cili deklaroi se në Komunën e Tetovës askush nuk merr pagë pa kryer punë. Po ashtu, këshilltarët e AKI-së kërkuan që të ndahen mjete edhe për rrugën në fshatin Gajre, duke theksuar se ajo është lënë në harresë dhe ndodhet në gjendje të rënduar infrastrukturore./TV KOHA/
Deputeti i VLEN-it, Adnan Azizi, ka reaguar me një mesazh publik lidhur me përurimin e bulevardit të ri në Tetovë, duke vlerësuar lart punën e kryetarit të Komunës, Bilall Kasami.
Në reagimin e tij, Azizi thekson se puna, ndryshimi dhe transformimi i Tetovës janë të lidhura drejtpërdrejt me emrin e Bilall Kasamit, të cilin e cilëson si “kryetarin më të suksesshëm të të gjitha kohërave”.
“Urime bulevardi i ri të gjithë qytetarëve”, ka shkruar deputeti Azizi, duke nënvizuar se projektet infrastrukturore janë dëshmi konkrete e angazhimit për zhvillimin e qytetit dhe përmirësimin e jetës së përditshme të banorëve të Tetovës.
Sipas tij, investimet e realizuara në infrastrukturë po e shndërrojnë Tetovën në një qytet më funksional, modern dhe të denjë për qytetarët e saj, ndërsa përurimi i bulevardit të ri paraqet një hap të rëndësishëm në këtë drejtim.
Lajme nga vendi
Nënshkruhet Marrëveshja për hua me BERZH-in me vlerë 20.9 milionë euro – do të furnizohen lokomotiva elektrike për HRMV Transport
Një marrëveshje për hua midis HM Transport dhe Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) në vlerë prej 20.9 milionë euro është nënshkruar sot në Qeveri. Me huanë do të do të furnizohen lokomotiva elektrike me pjesë rezervë, ndërsa qëllimi është transport më i madh i mallrave dhe gjenerimi i të ardhurave për ndërmarrjen.
Siç u tha para nënshkrimit, projekti është një hap i rëndësishëm drejt modernizimit të HM Transport, si dhe drejt përmirësimit të sigurisë dhe efikasitetit të transportit hekurudhor të mallrave.
Kushtet nën të cilat u siguruan mjetet – një periudhë afatgjatë e shlyerjes, një periudhë e favorshme grejs dhe një normë interesi konkurruese, janë në përputhje të plotë me strategjinë për menaxhim të përgjegjshëm të borxhit publik dhe sigurimin e financave publike të qëndrueshme.
“Sot po flasim për diçka që është lënë pas dore me dekada, por që është me rëndësi thelbësore për ekonominë, eksportin dhe të ardhmen evropiane të Maqedonisë, dhe kjo është hekurudha. Gjendja që trashëguam ishte katastrofike. Deri vonë, HM Transport nuk kishte asnjë lokomotivë plotësisht funksionale”, nënvizoi kryeministri Hristijan Mickoski, sipas të cilit kjo është një ripërtëritje sistematike e sektorit hekurudhor.
Mickoski informoi edhe se Marrëveshjes për hua i parapriu një analizë e nevojave, funksionalitetit dhe operueshmërisë së HM Transport.
Sipas zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Transportit Aleksandar Nikolloski dhe ministres së Financave Gordana Dimitrieska-Kochoska, nënshkrimi i Marrëveshjes është një hap kyç për transformimin e plotë të HRMV Transport në një ndërmarrje moderne që do t’u përgjigjet nevojave të klientëve të saj.
“Lokomotivat e reja do ta ndryshojnë plotësisht pamjen dhe, së bashku me ato ekzistuese, do të jenë në gjendje t’i shërbejnë plotësisht transportit”, tha Nikolloski.
Ministrja Dimitrieska-Koçoska theksoi se Marrëveshja për hua është rezultat i negociatave intensive dhe konstruktive dhe është një konfirmim i besimit që institucionet financiare ndërkombëtare kanë në politikat tona dhe në drejtimin në të cilin po lëviz vendi.
“Me ngjarjen e sotme dhe nënshkrimin e Marrëveshjes për borxh për financimin e projektit “Rinovimi i flotës së mjeteve” drejtpërdrejtë investojmë në rritjen e kapaciteteve dhe efikasitetit të Hekurudhave të Republikës së Maqedonisë – Transport SHA Shkup, përmes furnizimit të lokomotivave të reja të cilat do të mundësojnë vëllim dhe siguri më të madhe në transportin hekurudhor transportues. Kjo do të thotë lidhshmëri më e mirë, konkurrencë më e madhe e ekonomisë vendore dhe mundësi të reja për gjenerimin e të ardhurave. Veçanërisht është e rëndësishme që projekti përfshin edhe vendosjen e sistemit bashkëkohor ERP, me të cilin krijohet bazë për menaxhim më të mirë me burimet, efikasitet të rritur operativ dhe nivel më të lartë të menaxhimit korporativ në sektorin hekurudhor”, theksoi ministrja.
Ky është një shembull, shtoi, i një qasjeje të integruar – jo vetëm investime në infrastrukturë, por edhe forcim institucional dhe menaxhues.
Në nënshkrim, përveç përfaqësuesve të BERZH-it, morën pjesë përfaqësues të Ministrisë së Transportit dhe menaxhmentit të HRMV Transport.
Miratohet buxheti i Tetovës, mbi 17 milionë euro për projekte kapitale
Adnan Azizi: Puna, ndryshimi dhe transformimi i Tetovës kanë emër – Bilall Kasami
Zjarr në Prizren, humb jetën një fëmijë njëvjeçar
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
