Connect with us

Lajme nga rajoni

Tensionet Serbi-Kroaci, analiza e DW: Marrëdhëniet janë ndërlikuar, shkak deklaratat thumbuese mes dy palëve

Published

on

Krerët e shtetit të Serbisë, vendosën papritur se ka ardhur koha për përmirësimin e marrëdhënieve me Kroacinë. Urdhri që presidenti Aleksandar Vuçiç u dha bashkëpunëtorëve të tij ishte që të nisin aksionin, siç u tha, për rikuperimin e marrëdhënieve të tensionuara me Kroacinë. Kjo detyrë iu besua ministrit të Punëve të Jashtme, Ivica Daçiç. Vizita e tij në kohën e Krishtlindjes ortodokse në Zagreb më 6 janar ishte hapi i parë në këtë drejtim.

Marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Kroacisë kanë qenë në nivel të ulët prej vitesh dhe janë karakterizuar kryesisht nga deklarata thumbuese të politikanëve të të dyja palëve. Komunikimi klasik diplomatik u zëvendësua me konfrontime përmes mediave. Në të njëjtën kohë, Kroacia është pothuajse një temë obsesive e presidentit të Serbisë dhe votuesve të tij: krahasimi i sukseseve dhe dështimeve ekonomike, matja se kush ia doli më mirë në epideminë e Covid-it, vlerësimi i sasisë së të keqes që dy kombet i kanë shkaktuar njeri-tjetrit, vlerësimi se kush ka muzikë e muzikantë më të mirë/më të keqe, krahasime të vazhdueshme në sporte… Një rivalitet disi i pashëndetshëm mes dy vendeve shënoi vitet e qeverisjes së Partisë Progresive Serbe dhe Aleksandar Vuçiçit.

Vardisja ndaj Bashkimit Evropian

Siç thekson për DW Sonja Biserko, kryetare e Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Serbi, “është shumë herët për të vlerësuar nëse ky synim për të përmirësuar marrëdhëniet është i sinqertë apo jo”. Mirëpo, në të njëjtën kohë kur Ivica Daçiç ishte për vizitë në Kroaci, shefi i BIA Aleksandar Vulin dhe kryeministrja Ana Brnabiç folën për Kroacinë si “vend i ustashëve”, kujton bashkëbiseduesja jonë.

Mund të thuhet se synimi për të përmirësuar marrëdhëniet është pjesërisht pjesë e politikës dhe dëshirës për të lëvizur drejt Bashkimit Evropian, shton Biserko. “Nuk duhet të harrojmë se nuk po flasim vetëm për marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Kroacisë, por kemi edhe pika të tjera nevralgjike në Kosovë, Mal të Zi dhe Bosnjë-Hercegovinë. Ndoshta tani konsiderohet se duhet treguar një vullnet i mirë në lidhje me rajonin, duke pasur parasysh presionet që vijnë nga Moska dhe idenë e një ‘bote serbe’ që nuk është braktisur”.

Advertisement

“Mendoj se megjithatë ky është një moment i mirë për një hap të tillë”, tha për DW Zoran Stojiljkoviq nga Fakulteti i Shkencave Politike. “Lipset që Serbia të mos hyjë në një lloj izolimi evropian. Marrëdhëniet në rajon janë të rëndësishme për procesin e integrimit evropian, por mendoj se ky lloj politizimi i marrëdhënieve reciproke e ka humbur fuqinë e grumbullimit dhe mobilizimit të forcave të djathta në të dyja vendet”, vlerëson Stojiljkoviç.

Daçiçi si faktor pajtimi

Është e vështirë të anashkalohet simbolika e faktit se Ivica Daçiç po merret me shtensionimin e marrëdhënieve, gjë që sigurisht u vërejt edhe në fjalët e kryeministrit kroat Andrej Plenkoviç, i cili theksoi se “Kroacia ishte viktimë e agresionit të regjimit të Millosheviçit”.

“Trashëgimia e luftës dhe politikat e luftës janë ende një problem për të gjitha marrëdhëniet në rajon”, thotë Sonja Biserko. “Serbia në këtë kuptim nuk është e gatshme të pranojë asnjë përgjegjësi dhe kjo është qartësisht vazhdim i politikës së Millosheviqit, sepse të gjithë bartësit e asaj politike tani janë në pozita të rëndësishme dhe e interpretojnë atë që ka ndodhur në mënyrën e tyre”, thekson kryetarja e Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Serbi.

Përfaqësuesit autentikë të asaj politike gjithmonë e kanë kuptuar më mirë njeri-tjetrin, vlerëson Zoran Stojiljkoviq. “Në situata të tilla nuk keni kush të protestojë kundër jush nga krahu i djathtë politik. Një marrëveshje e tillë midis Bashkimit Demokratik Kroat (HDZ) dhe partive të ngjashme në Serbi ishte disi më e përhershme dhe më e suksesshme. E gjithë kjo u vu në dyshim më pak se kur ishte në pushtet Partia Socialdemokrate e Kroacisë (SDP) dhe Partia Demokratike (DS) në Serbi”, vëren Stojiljkoviç.

Advertisement

“Republika Serpska si plaçkë lufte”

Në kohën kur i zgjatet dora Kroacisë, marrëdhëniet midis Serbisë dhe Bosnjë-Hercegovinësjanë në fazën e përkeqësimit. Beogradi i shpërfilli ftesat e ardhura nga Sarajeva që të mos marrë pjesë në festimin e Ditës së Republikës Serpska më 9 janar, që sigurisht i ka ndërlikuar edhe më shumë raportet mes tyre.

Arsyeja për këtë është se Kroacia, si anëtare e BE-së dhe NATO-s, doli nga “bota serbe”, vëren Sonja Biserko. “Ndërsa Republika Srpska mbeti si një plaçkë lufte që nuk do të dorëzohet”. Zhvendosja e përkujtimit të 9 janarit nga Banja Luka në Sarajevën Lindore është gjithashtu një provokim shtesë, sepse nuk e di se çfarë tjetër duhet të manifestohet përveç gatishmërisë për konflikte”, thekson Biserko.

Zoran Stojiljkoviç thotë, se “në Sarajevë ka një rezervë ndaj politikës së Zagrebit dhe Beogradit, të cilat ndonjëherë ngrenë zërin për të shprehur frikën për pozicionin e anëtarëve të popujve të tyre në Bosnjë-Hercegovinë”. Prandaj edhe nëse kemi ndonjë lloj normalizimi të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kroacisë, në anën tjetër kemi një reagim nervoz në disa qarqe në Bosnjë-Hercegovinë. “Mund të shihet pra njëfarë frike nga kërcënimi i tutelës së përbashkët të Serbisë dhe Kroacisë mbi Bosnje-Hercegovinën”, përfundon Stojiljkoviç./DW

Advertisement
Advertisement

Lajme nga rajoni

Ligji rekord i mbrojtjes së SHBA-së përfshin edhe Kosovën

Published

on

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar Ligjin për politikën e mbrojtjes prej gati 1 trilion dollarësh, pavarësisht dispozitave të futura nga Kongresi që ofrojnë ndihmë të re për Ukrainën dhe frenojnë aftësinë e tij për të ulur përfshirjen e SHBA-së në mbrojtjen e Evropës.

Akti i Autorizimit të Mbrojtjes Kombëtare 2026 autorizon një rekord prej 901 miliardë dollarësh në shpenzimet ushtarake vjetore, 8 miliardë dollarë më shumë sesa kërkoi Trumpi.

Në të përfshihet edhe Kosova. Dokumenti thekson rëndësinë strategjike të Kosovës si pjesë e Ballkanit Perëndimor dhe riafirmon angazhimin e SHBA-së për paqe, stabilitet, demokraci dhe zhvillim ekonomik në rajon. Kosova përmendet si një nga gjashtë shtetet kyç të Ballkanit Perëndimor, ku stabiliteti i saj lidhet drejtpërdrejt me sigurinë evropiane dhe interesat strategjike të SHBA-së.

“Paqja e vazhdueshme, stabiliteti dhe prosperiteti në Ballkanin Perëndimor është direkt i lidhur me mundësitë për përparim demokratik dhe ekonomik që u ofrohen qytetarëve të këtyre gjashte shteteve”, thuhet në dokument.

Në një nga pikat e rëndësishme të dokumentit është qëndrimi zyrtar i Kongresit amerikan për dialogun Kosovë-Serbi. Aty Marrëveshja e 2023-tës për normalizimin e marrëdhënieve konsiderohet hap pozitiv, ndërsa kërkohet përparim i menjëhershëm në Aneksin e zbatimit. Riafirmon se zgjidhja përfundimtare duhet të bazohet në njohje reciproke dhe kundërshton qartë çdo ide për ndarje territoriale, shkëmbime apo rishikim kufijsh mbi baza etnike.

Advertisement

Mbështet gjithashtu zgjerimin e NATO-s në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë edhe perspektivën e anëtarësimit të Kosovës në Aleancë, si dhe anëtarësimin në BE.

Në Ligj parashikohet mbështetje e vazhdueshme për reformat demokratike dhe sundimin e ligjit në Ballkanin Perëndimor, zhvillimin ekonomik, rritjen e investimeve dhe forcimin e institucioneve. Kosova po ashtu përfshihet në kuadrin rajonal të masave për monitorimin dhe kundërshtimin e ndikimit malinj rus dhe kinez në Ballkanin Perëndimor. Ligji mbështet rritjen e ndihmës amerikane për sigurinë kibernetike, nga e cila përfiton edhe Kosova.

Legjislacioni gjithëpërfshirës përcakton gjithçka, nga sa anije, avionë dhe sisteme raketash blihen nga SHBA-ja, te një rritje pagash për trupat, e deri te mënyra e adresimit të kërcënimeve gjeopolitike. Ai është një kompromis, që kombinon masa të veçanta të miratuara nga Dhoma e Përfaqësuesve dhe Senati, të dyja nën kontrollin e republikanëve.

Ligji përfshin po ashtu disa dispozita për të rritur sigurinë në Evropë.

Trumpi ka qenë kritik ndaj forcimit të sigurisë evropiane, duke argumentuar se aleatët duhet të paguajnë vetë. Strategjia e tij e sigurisë kombëtare, e publikuar së fundmi, shihet si miqësore ndaj Rusisë, armiqësore ndaj Bashkimit Evropian dhe një rivlerësim i marrëdhënies së SHBA-së me kontinentin.

Advertisement

Sipas ligjit, ofrohen 800 milionë dollarë për Ukrainën – 400 milionë dollarë në secilin prej dy viteve të ardhshme – si pjesë e iniciativës së ndihmës për sigurinë e Ukrainës, e cila paguan kompanitë amerikane për armë për ushtrinë e Ukrainës.

Ligji i mbrojtjes gjithashtu autorizon iniciativën e sigurisë së vendeve baltike dhe ofron 175 milionë dollarë për të mbështetur mbrojtjen e Letonisë, Lituanisë dhe Estonisë. Si dhe kufizon aftësinë e Departamentit të Mbrojtjes për të ulur numrin e forcave amerikane në Evropë në më pak se 76,000 dhe i ndalon komandantit evropian të SHBA-së të heqë dorë nga titulli i komandantit suprem të NATO-s.

Continue Reading

Lajme nga rajoni

Vuçiq akuzon Kroacinë: Është bërë bashkë me Kosovën e Shqipërinë për ta penguar Serbinë

Published

on

Presidenti serb, Aleksandar Vuçiq foli përsëri për marrëdhëniet me Kroacinë në një paraqitje televizive duke akuzuar se Zagrebi, siç u tha Vuçiq, po bllokon rrugën evropiane të Serbisë.

Vuçiq pretendon se “ngritja e Serbisë”, siç tha ai, si “një feniks”, ka bërë Kracia të bëhet bashkë me Kosovën, Shqipërinë, e të tjerët për ta penguar Beogradin. Ai këtu përmendi edhe aleancën ushtarake mes Kroacisë, Shqipërisë e Kosovës.

“Pse fqinjët tanë nuk duan që ne të jemi në BE? Arsyeja është e thjeshtë. Ata menduan se në momentin që u bashkuan me BE-në dhe NATO-n dhe kur ata që ishin në pushtet në Serbi ishin në pushtet dhe nuk e trajtonin vendin e tyre, le të themi, brenda vendit, gjithçka kishte mbaruar dhe se po bëheshin një forcë dominuese nga Triglav në Stamboll në mënyra të ndryshme, dhe sigurisht në zonën deri në Bullgari dhe Greqi”, tha Vuçiq.

“Që kur Serbia është ngritur, që kur Serbia, fjalë për fjalë është ngritur si një feniks nga hiri, është zgjuar dhe është bërë më e fortë, ata duan të frenojnë forcën e Serbisë. Dhe nuk ka ndonjë filozofi të madhe. Kjo është arsyeja pse ata janë të bashkuar me Prishtinën, Tiranën dhe të gjithë të tjerët”, përfundoi Vuçiq, siç raportohet nga mediat në Serbi.

Continue Reading

Lajme nga rajoni

Shqipëria ndaloi 51 ton misër nga Serbia, konstatohet prani e substancave kancerogjene

Published

on

Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AUK) në Shqipëri ka konfirmuar të enjten në mbrëmje praninë e aflatoksinës B1 në dy ngarkesa me misër, të importuara nga Serbia, që përbëjnë një total prej 51 tonësh.

Ato ishin të porositura si ushqim për kafshët, ndërsa sipas njoftimit zyrtar, një nga ngarkesat është kthyer në vendin e origjinës, ndërsa tjetra është bllokuar për asgjësim.

“AKU kreu në Pikën e Inspektimit Kufitar të Hanit të Hotit mostrimin e dy ngarkesave me misër, ushqim për kafshë, origjina Serbi, të cilat pas kryerjes së analizimit laboratorik, janë konfirmuar me prani të Aflatoksinës B1. Informojmë se njëra nga ngarkesat është kthyer në vendin e origjinës, ndërsa ngarkesa tjetër është bllokuar në ambientet e subjektit me destinacion asgjësimin”, thuhet në njoftim.

Ekspertët e cilësojnë aflatoksinën si një nga toksinat më të rrezikshme për shëndetin e njeriut.

Konsumimi i misrit të kontaminuar nga kafshët mund të ndikojë edhe në qumështin që ato prodhojnë, pasi toksina nuk shkatërrohet gjatë procesit të përpunimit. Sipas OBSH-së, ekspozimi ndaj aflatoksinës mund të shkaktojë sëmundje kancerogjene./TopChanel

Advertisement
Continue Reading

Më të lexuarat