Lajme nga vendi
Kanceri i qafës së mitrës zë vendin e katërt tek gratë në botë, tek ne sëmuren 150 gra çdo vit
Kanceri i qafës së mitrës është kanceri i katërt më i shpeshtë tek femrat, me mbi 600.000 raste të reja në mbarë botën. Në vendin tonë, mesatarisht çdo vit sëmuren 150 gra dhe 20 gra humbin betejën me këtë sëmundje. Vetëm me një qasje gjithëpërfshirëse për parandalimin, shqyrtimin dhe trajtimin mund t’i japë fund kancerit të qafës së mitrës si një problem i shëndetit publik në vetëm disa breza.
Siç sqaron për MIA-n përfaqësuesja speciale e OBSH-së për Maqedoninë e Veriut dhe shefe e Zyrës së OBSH-së në Shkup, Dr. Ane Johansen, shkaktar primar i kancerit të qafës së mitrës është virusi human papilloma (HPV). Bëhet fjalë, siç thotë ai, për një infeksion tepër ngjitës që transmetohet nëpërmjet kontaktit seksual ose kontaktit lëkurë me lëkurë.
“HPV është një virus jashtëzakonisht i zakonshëm – 80 për qind e femrave dhe meshkujve seksualisht aktivë e marrin atë në një moment të jetës së tyre. Infeksioni i vazhdueshëm me një lloj HPV me rrezik të lartë mund të çojë në ndryshime anormale në qelizat e qafës së mitrës. Këto ndryshime quhen lezione parakanceroze. Nëse nuk shërohen ose hiqen, ato mund të zhvillohen në kancer. Zakonisht duhen vite që këto lezione të zhvillohen në kancer të qafës së mitrës”, thotë Dr. Johansen.
Siç thekson ajo, faktorët e rrezikut përfshijnë moshën e shtatzënisë së parë, tre ose më shumë shtatzëni të plota, pirjen e duhanit, dobësimin e sistemit imunitar, infeksionin HIV ose praninë e infeksioneve të tjera seksualisht të transmetueshme.
Simptomat e kancerit të qafës së mitrës në fazën e hershme përfshijnë gjakderdhje të parregullt midis cikleve menstruale ose pas menopauzës, rritje të sekrecioneve vaginale me erë të keqe, gjakderdhje vaginale pas marrëdhënies seksuale, dhimbje legeni ose dhimbje gjatë marrëdhënies seksuale.
Simptomat e kancerit të avancuar të qafës së mitrës përfshijnë dhimbje të vazhdueshme në shpinë, këmbë ose legen, humbje peshe, lodhje, humbje oreksi, sekrecion me erë të pakëndshme dhe dhimbje vaginale si dhe ënjtje të këmbës ose të dy gjymtyrëve të poshtme.
Karcinomi i qafës së mitrës zhvillohet më shpesh tek gratë e moshës 20 deri në 45 vjeç.
Përfaqësuesja Speciale i OBSH-së për Maqedoninë e Veriut thotë se kanceri i qafës së mitrës është një nga llojet më të zakonshme të kancerit që prek gratë, me rreth 69,000 raste dhe 30,000 vdekje të regjistruara çdo vit në Rajonin Evropian të OBSH-së.
Ajo shton se sëmundja ka më shumë shanse të zhvillohet tek gratë e moshës 20 deri në 45 vjeç dhe incidenca është më e lartë në vendet që nuk kanë programe efektive të organizuara të depistimit të kancerit të qafës së mitrës.
Sipas të dhënave të Institutit të Shëndetit Publik të Republika e Maqedonisë së Veriut, gjatë vitit 2021, në vend janë regjistruar 179 raste të reja me kancer të qafës së mitrës, gjegjësisht 5,5 për qind të totalit të rasteve të regjistruara me kancer në vend, ndërsa incidenca është 19,34/100,000 femra.
Sipas ndarjes së dhjetë lokalizimeve primare më të shpeshta të kancerit tek gratë në vendin tonë për vitin 2021, kanceri i qafës së mitrës është në vendin e gjashtë dhe kanceri i gjirit në vendin e parë.
Në vitin 2020, kishte rreth 604,000 raste të kancerit të qafës së mitrës dhe 342,000 vdekje për shkak të tij në mbarë botën.
Nga Ministria e Shëndetësisë, për MIA-n informojnë se në vendin tonë mesatarisht çdo vit nga kanceri i qafës së mitrës sëmuren 150 gra, ndërsa 20 gra e humbin betejën me këtë sëmundje.
Në kuadër të muajit të ndërgjegjësimit për kancerin e qafës së mitrës, mesazhet kryesore që u përcollën janë informimi dhe edukimi i detyrueshëm i grave për kancerin e qafës së mitrës, ekzaminimi depistues dhe vaksinimi me dy doza të vaksinës HPV.
“Mesazhet janë të qarta – informohuni. Mësoni faktet rreth kancerit të qafës së mitrës dhe papillomavirusit njerëzor (HPV) që e shkakton atë. Ndihmoni të edukoni edhe gratë e tjera në jetën tuaj. Bëni një analizë depistimi. Depistimi i kancerit të qafës së mitrës zakonisht fillon në moshën 30 vjeç dhe përsëritet periodikisht. Vaksinohuni. Vaksina e HPV-së jepet në dy doza që duhet të fillojnë kur vajza është nga 9 deri në 14 vjeç. Në Maqedoninë e Veriut vetëm vajzat mbi moshën 12 vjeçare vaksinohen me vaksinën kundër HPV-së, duke i dhënë dy doza të vaksinës, me një interval prej gjashtë muajsh”, citon për MIA-n Dr. Johansen.
Përfaqësuesja speciale e OBSH-së për Maqedoninë e Veriut siguron se kur diagnostikohet, kanceri i qafës së mitrës është një nga format më të suksesshme të kancerit të shërueshme, nëse zbulohet herët dhe menaxhohet në mënyrë efektive. Karcinomi i diagnostikuar në fazat e vona mund të trajtohet gjithashtu me trajtimin e duhur dhe kujdesin paliativ.
Përveç parandalimit përmes vaksinimit HPV, lezionet prekanceroze mund të zbulohen lehtësisht përmes depistimit përpara se të shndërrohen në karcinom.
Vaksina HPV është pothuajse 100 për qind efektive në parandalimin e shumicës së infeksioneve HPV që mund të rezultojnë në kushte prekanceroze dhe kanceroze.
“Kur zbulohen, lezionet prekanceroze mund të trajtohen dhe kanceri mund të shmanget. Programet e depistimit mund të zbulojnë gjithashtu kancerin në një fazë të hershme kur mjekimi ka më shumë potencial për shërim. Futja më gjerësisht e vaksinës HPV, e kombinuar me kontrollin e organizuar për kancerin e qafës së mitrës, ka potencialin të shpëtojë shumë jetë, veçanërisht në mesin e grave më të reja”, shton Dr. Johansen.
Siç shpjegon ajo, trajtimet kryesore për kancerin e qafës së mitrës janë kirurgjia, radioterapia dhe kimioterapia, të cilat mund të çojnë në probleme shëndetësore afatgjata, përfshirë infertilitetin.
Doktor Johansen thekson se programet e organizuara të depistimit mundësojnë zbulimin e lezioneve prekanceroze, të cilat nëse trajtohen në mënyrë korrekte mund të parandalojnë zhvillimin e kancerit invaziv.
Ministria e Shëndetësisë organizon depistim për zbulimin e hershëm dhe fushata ndërgjegjësimi
Ministria e Shëndetësisë, për MIA-n bën të ditur se janë duke organizuar depistim për zbulimin e hershëm të kancerit të qafës së mitrës. Për caktimin e ekzaminimit parandalues për zbulimin e hershëm të kancerit të qafës së mitrës, siç citon Ministria, është në dispozicion ueb platforma “https://skrining.zdravstvo.gov.mk/”.
Citohet se për vitin aktual 2023 vazhdon kontrolli i organizuar për femrat e moshës 21 deri në 59 vjeç që nuk kanë bërë Pap test në tre vitet e fundit. Vizita mjekësore për gratë e kësaj moshe, si pjesë e depistimit, është falas.
“Ministria e Shëndetësisë është e fokusuar në përmirësimin e shëndetit të grave dhe për këtë qëllim po realizohet një fushatë e vazhdueshme për promovimin dhe ndërgjegjësimin për këtë sëmundje, me qëllim zbulimin e hershëm, i cili mund të shpëtojë jetë. Për këtë qëllim kryhet depistimi për zbulimin e hershëm të kancerit të qafës së mitrës, me vizita mjekësore falas dhe Pap test pranë gjinekologut të familjes për gratë e moshës 21 deri në 59 vjeçare, të cilat nuk kanë bërë një ekzaminim të tillë në tre vitet e fundit”, bëjnë të ditur nga Ministria.
Ata bëjnë të ditur se me një kontroll të organizuar vitin e kaluar janë mbuluar femrat e moshës 36 deri në 45 vjeç, të cilat nuk kishin bërë Pap test në tre vitet e fundit.
“Ueb platforma screening.mk lidhet drejtpërdrejt me sistemin “Termini im” dhe gjinekologu familjar menjëherë merr informacion për pacientët e regjistruar dhe i informon ata se në cilën datë dhe orë është caktuar vizita mjekësore. Sipas orarit të parashikuar në planin për Pap testin, gjinekologu i familjes i informon femrat duke i informuar për datën dhe orën e saktë se kur duhet bërë Pap testi. Po ashtu, mjekët obstetër-gjinekologë mund t’i regjistrojnë pacientët e kësaj moshe dhe t’i thërrasin sipas planit dhe orarit”, citojnë për MIA-n nga Ministria.
Siç sqarojnë ata, nga prilli i vitit 2022 deri në fund të vitit të kaluar, gjithsej 17.204 pacientë kanë përdorur platformën e internetit, nga të cilët 12.194 pacientë kanë kryer Pap test.
Ndryshe, në buxhetin për vitin 2023 janë paraparë 23.570.000 denarë për Programin për zbulimin e hershëm të sëmundjeve malinje.
Lajme nga vendi
Mashtrim me telefon për aksident të rremë trafiku, një 79 vjeçare nga Tetova pagoi 16.000 euro dhe 10.700 franga zvicerane
Një banore e moshuar e Tetovës raportoi se ishte viktimë e një mashtrimi telefonik në lidhje me një aksident të pretenduar të vajzës së saj. Bëhet fjalë për një 79-vjeçare banore e Tetovës, e cila sipas raportit të policisë, ishte mashtruar me 16,000 euro dhe 10,700 franga zvicerane, njoftoi Ministria e Brendshme.
“Personi e kontaktoi atë me telefon, u prezantua si mjek dhe i tha se vajza e saj kishte shkaktuar aksident rrugor, në të cilin pësoi lëndime të rënda dhe se duhet të paguante për ndërhyrjen e nevojshme kirurgjikale. Siç raportohet, ajo ia hodhi paratë një personi nga ballkon, dhe më vonë zbuloi se ishte mashtruar”, thuhet në njoftimin e Ministrisë së Brendshme.
Ministria e Brendshme thotë se po merren masa për të sqaruar rastin.
Lidhur me mashtrimet e shpeshta telefonike në lidhje me aksidentet e dyshuara rrugore, Ministri i Brendshëm Pançe Toshkovski tha se shënjestra janë qytetarët e moshuar. Ai paralajmëroi për kujdes më të madh dhe u bëri thirrje qytetarëve që t’i raportojnë këto raste në polici.
Institucionet private të kujdesit shëndetësor do të detyrohen të hapin bazat e të dhënave për të monitoruar rrugën shëndetësore të çdo qytetari, njoftoi dje Ministri i Shëndetësisë Azir Aliu.
“Një komision tashmë po punon me ne, nëse ka pengesa ligjore që duhet të hiqen menjëherë, javën tjetër, dhe ne do t’u dërgojmë letër të gjitha institucioneve private të kujdesit shëndetësor nga data 15 e muajit të ardhshëm që të detyrohen të hapin bazat e të dhënave në mënyrë që të mund të mbledhim të gjithë informacionin ekzistues që ndodhet në institucionet e tyre. Kjo është e drejta e shtetit. Sepse çdo qytetar kontribuon drejtpërdrejt ose tërthorazi në sistemin e kujdesit shëndetësor në vend dhe në Fond, dhe për këtë arsye, ne duhet të jemi të azhurnuar me rrugën shëndetësore të çdo qytetari të republikës sonë”, tha Aliu.
Ministri i bëri këto njoftime në konferencën e djeshme për shtyp, pas deklaratës së javës së kaluar nga kirurgu kardiolog Sashko Kedev në një intervistë me Kanal 77, se në disa spitale private kryhen ndërhyrje të panevojshme për fitim, duke përfshirë stentime dhe operacione të panevojshme. Ai nuk përmendi asnjë spital me emër. Pas deklaratës, spitali privat “Acibadem Sistina” i kërkoi atij të specifikonte se për cilin institucion bëjnë fjalë këto pretendime, duke e paralajmëruar se nëse nuk e bën këtë, do të ngrejë padi për shpifje dhe dëmtim të reputacionit.
Aliu tha dje se po formohet një komision me ekspertë nga tre vende të ndryshme, por jo nga fqinjësia, për të kryer kontrolle në institucionet private shëndetësore, por do të vazhdojë edhe në institucionet publike shëndetësore që merren me të njëjtën çështje.
Aliu tha se menjëherë pas deklaratës së profesor Kedev, u krijua një komision i brendshëm në Ministrinë e Shëndetësisë, e gjitha me qëllim që të analizohen të gjitha protokollet dhe pistat e mundshme që dolën nga ajo deklaratë.
“Dhe ne arritëm në përfundimin se si Ministri e Shëndetësisë, duhet të krijojmë një komision për mbikëqyrjen e ekspertëve që do të përbëhet nga ekspertë nga jashtë vendit. Kur themi ekspertë nga jashtë, doja që ai komision të jetë vërtet i pavarur dhe ai raport nga ai komision i pavarur të jetë udhërrëfyesi ynë për të ardhmen, nëse ka indikacione të tilla – ato konfirmohen, në mënyrë që të mund të hiqen. Nevojitet mbikëqyrje urgjente e jashtëzakonshme sepse duhet të kemi të dhëna për të parë nëse ato indikacione janë të sakta dhe nëse janë të sakta, çfarë të bëjmë më pas. Në mënyrë që të mos ketë dyshim, zero dyshim, ne do të kërkojmë ekspertë nga vende si Sllovenia dhe vende të tjera evropiane. Do të jetë një komision prej tre ekspertësh. Nuk duam të kemi ekspertë nga një vend, i duam ata nga tre vende të ndryshme”, tha Aliu.
Lajme nga vendi
Përpara fillimit të vitit shkollor, mjekët apelojnë tek prindërit të vaksinojnë fëmijët
Respektimi i vaksinimit të fëmijëve para nisjes së vitit shkollor është jetik për të shmangur shpërthime të rënda të virozëve apo sëmundjeve epidemike që mund të kërcënojnë shëndetin publik, shkruan Alsat.
Sipas institucioneve kompetente vaksinat janë të sigurta dhe janë arma më e fortë për mbrojtjen e imunitetit të fëmijëve.
Mjekët përveç vaksinimit, apelojnë që fëmijët në nisjen e vitit shkollor por edhe gjatë tërë vitit shkollor të jenë më të kujdesshëm në ushqyerjen e tyre dhe konsumimin e më shumë vitaminave të nevojshëm
“Një nxënës shkollor ose fëmijët që qëndrojnë në grupe normale është të kenë nga pesë deri në shtatë infeksione gjatë vitit dhe kështu ndërtohet sistemi imunologjik. Megjithatë apelet tona janë që ushqehen në mënyrë të shëndetshme, më shumë lëngje, konsumim të vitaminave më shumë dhe shmangien e sa më shumë që të jetë e mundur të hapësirave të mbyllura, apo të jenë më shumë në hapësira të hapura”, tha Elena Gjinovska Tasevska.
Mjekët theksojnë se çdo vonesë apo refuzim i vaksinimit mund të hapë rrugën për rikthimin e sëmundjeve të rrezikshme. Mosvaksinimi i fëmijëve mund të jetë shkak që viruset të shpërthejnë më lehtë dhe vështir të parandalueshme.
Shpesh ndodh që prindërit refuzojnë të vaksinojnë fëmijët e tyre, duke u ndikuar nga paragjykimet dhe dezinformatat që hasin në rrjetet online, të cilat shpesh përhapin frikë të pabazuar dhe keqkuptime për sigurinë dhe efektivitetin e vaksinave, duke e vendosur kështu shëndetin e fëmijëve të tyre dhe të komunitetit në rrezik.
Për të imponuar vaksinimin e fëmijëve, institucionet e kanë bërë të detyrueshëm vaksinimin e tyre si kusht nëse duan të regjistrohen nëpër çerdhe dhe shkolla. / Alsat.mk
E provon edhe Hekuran Murati Dështon përsëri seanca konstituive e Kuvendit
Mashtrim me telefon për aksident të rremë trafiku, një 79 vjeçare nga Tetova pagoi 16.000 euro dhe 10.700 franga zvicerane
Aliu: Shëndetësia private do të duhet të hapë bazat e të dhënave të pacientëve
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
Shkup, panairi i patundshmërive të Dubait! Citi Casa rikthehet në hapësirat e COWORK21 më 31 maj dhe 1 qershor
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi3 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve