Connect with us

Lajme nga vendi

Shoqëria civile: nxitëse e reformave apo armike e shtetit?

Published

on

Analizë speciale për Portalb.mk nga Malinka Ristevska Jordanova, Instituti për Politika Evropiane.

Malinka Ristevska Jordanova, foto nga arkivi personal
Malinka Ristevska Jordanova, foto nga arkivi personal

Ditëve të fundit në Maqedoni po riaktualizohet roli i shoqërisë civile, pas thirrjes së nivelit më të lartë shtetëror drejtuar donatorëve evropianë për “shkurtim” të fondeve për organizatat joqeveritare dhe mediat që “punuan kundër Evropës”, pra kundër integrimit europian të vendit”. Kjo kërkesë aktualizohet pas rreth një viti, kur po merr hov diskutimi për ndryshimet kushtetuese.

Pra, të shohim se çfarë thotë BE-ja për shoqërinë civile dhe rolin e saj në anëtarësimin e vendit. Si fillim, është mirë ta rikujtojmë atë që u prezantua nga Komisioni Evropian në skriningun analitik për shoqërinë civile, si pjesë e Klasterit Themelet, në fushën e Institucioneve Demokratike. Ta përsërisim – ky është klasteri më domethënës, ai që e përcakton dinamikën e anëtarësimit në tërësi.

Baza e acquis dhe standardeve për shoqërinë civile (SHC) janë dispozitat e Kartës së të Drejtave Themelore të BE-së, traktatet themeluese të BE-së (Traktati për BE-në dhe për Funksionimin e BE-së), Konventa Evropiane mbi të drejtat e njeriut (KEDNJ) dhe jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të drejtat e njeriut, si dhe ligji ndërkombëtar për të drejtat e njeriut. Para së gjithash është liria e shprehjes dhe e bashkimit e garantuar në Kartën e të Drejtave Themelore të BE-së. Në traktatet themeluese të BE-së qëndron detyrimi i institucioneve të BE-së për t’u dhënë qytetarëve dhe shoqatave përfaqësuese “mundësinë për t’i publikuar dhe shkëmbyer publikisht pikëpamjet e tyre në të gjitha fushat e veprimit të Bashkimit”, si dhe të mbajnë “një dialog të hapur, transparent dhe të rregullt me ​​shoqatat përfaqësuese dhe shoqërinë civile”. Institucionet e BE-së e kanë edhe detyrimin për pjesëmarrjen e shoqërisë civile në qeverisjen e mirë, si dhe për të garantuar hapje dhe transparencë.

Nga ana tjetër, udhëzimet e përbashkëta për lirinë e bashkimit të Komisionit të Venecias dhe ODIHR-it (Zyra e OSBE-së për të Drejtat e Njeriut) i shpjegojnë dhe shtjellojnë standardet ndërkombëtare për lirinë e bashkimit në 11 parime. Në mesin e tyre kuptohet që janë liria e shprehjes, si dhe liria për të kërkuar, marrë dhe për të përdorur fonde.

Jo rastësisht në skriningun analitik është theksuar se shoqëria civile është “subjekt i rëndësishëm në qeverisjen, forcë shtytëse për reforma, bashkëbiseduese relevante, instrument i zërit të qytetarëve”, prandaj shfaqet nevoja për një dialog të hapur dhe të strukturuar, si dhe për pjesëmarrjen në proceset e marrjes së vendimeve politike.

Advertisement

Dhe jo rastësisht mbështetja për shoqërinë civile ka një trajtim të veçantë në dokumentet e zgjerimit. Kështu, në Metodologjinë e Zgjerimit shoqëria civile përjashtohet nga reduktimi i mundshëm i fondeve të para-anëtarësimit në rast të shfaqjes së “problemeve”. Kjo është operacionalizuar në Rregullativën për IPA III, por edhe në aq të përmendurën Kornizë negociuese. Pastaj, “Udhëzimet për mbështetjen e BE-së ndaj shoqërisë civile për periudhën 2021-2027” i përpunojnë në detaje qëllimet dhe rezultatet për tre fusha globale: a) mjedis i përshtatshëm për SHC; b) bashkëpunim i përforcuar dhe partneritetit ndërmjet organizatave të SHC dhe autoriteteve publike dhe c) përforcim i kapaciteteve dhe qëndrueshmërisë së organizatave të SHC për zbatimin efektiv të aktiviteteve të tyre. Dhe përsëri, në aneksin e këtij dokumenti, ndër të tjera, shpjegohen edhe standardet për SHC që e mbështesin dokumentin.

Jo rastësisht BE-ja e thekson rolin e shoqërisë civile sidomos në fushat e demokracisë, të drejtave themelore dhe qeverisjes të së drejtës. Ne do t’i rikthehemi Raportit Special të Gjykatës së revizorëve për Ballkanin Perëndimor, sipas të cilit, “Mbështetja e BE-së për veprimin e shoqërisë civile për sundimin e ligjit është e pamjaftueshme për të përmbushur nevojat e sektorit civil dhe ndikimi i tij nuk monitorohet plotësisht. ” Prandaj, një nga rekomandimet themelore është intensifikimi i mbështetjes për shoqërinë civile të angazhuar në reformat e qeverisjes të së drejtës dhe pavarësisë së mediave.

Po çfarë është konstatuar deri më tani në lidhje me përmbushjen e standardeve për shoqërinë civile? Për fat të keq, një nga burimet relevante (joqeveritare!) – Raporti i Rrjetit Ballkanik për Zhvillimin e Shoqërisë Civile për një mjedis të favorshëm për shoqërinë civile për vitin 2022, evidenton një sërë mbrapsjesh në vendin tonë në këtë front. Dhe, për fat të keq, kjo tendencë po vazhdon.

Advertisement

Lajme nga vendi

Në “Bllacë” janë sekuestruar 78 kg duhan për nargjile!

Published

on

Drejtoria e Doganave sekuestroi 78 kg duhan për nargjile me vlerë tregu prej 810.698 denarë. Ndaj një personi është ngritur kallëzim penal në Prokurorinë Publike Themelore kompetente  për shkak të dyshimit të bazuar për kryerjen e veprës penale kontrabandë dhe pengim të personit zyrtar në kryerjen e një veprimi zyrtar.

Sipas Drejtorisë së Doganave, rasti u zbulua në hyrje të vendit, në pikën kufitare Bllacë, gjatë kontrollit të një makine të drejtuar nga një shtetas i Maqedonisë së Veriut.

“Personi, me qëllim që t’i shmangej ilegalisht kontrollit doganor, refuzoi ta ndalonte automjetin para doganierit dhe u drejtua me shpejtësi të shtuar drejt rampës, duke e penguar kështu të kryente veprimin e tij zyrtar”, thonë nga Doganat.

Sipas Doganës, kur automjeti u ndalua, ai u përzgjodh për një kontroll të detajuar, gjatë të cilit u gjetën 13 kuti me 312 kanoçe me gjithsej 78 kilogramë duhan për nargjile. Kjo parandaloi një përpjekje për të liruar mallra akcize për të cilat nuk ishin paguar detyrime në vlerë prej 508.048 denarë.

“Lënda iu dorëzua Departamentit të hetimeve të Sektorit për kontroll dhe hetime, i cili, pas veprimeve paraprake hetimore të ndërmarra, ngriti një kallëzim penal në prokurorinë kompetente”, bëri të ditur Drejtoria e Doganave.

Continue Reading

Lajme nga vendi

VLEN: Janë ndarë 170 milionë denarë për subvencionimin e kondicionerëve

Published

on

VLEN njofton se janë ndarë 170 milionë denarë për subvencionimin e kondicionerë për familjet e cënueshme.

“Përmes këtij programi, janë ndarë 170 milionë denarë në mbështetje të familjeve më të cenueshme, duke siguruar për to kondicionerë inverter me efikasitet të lartë energjetik A+. Kështu kanë thënë nga koalicioni VLEN, ndërsa e kanë quajtur një hap gjigant vendimin në fjalë.

Ky nuk është një hap i zakonshëm. Ky është një hap gjigant drejt përmirësimit të kushteve të jetesës, sepse këto pajisje do të sigurojnë ngrohtësi në dimër dhe freski në verë, duke kursyer energji dhe duke kontribuar në mbrojtjen e mjedisit jetësor. Ky projekt është dëshmi se qeverisja e VLEN është qeverisje me zemër dhe me përgjegjësi, sepse politika jonë buron nga hallet dhe nevojat e qytetarëve. Ky është mesazh i qartë se asnjë familje nuk do të mbetet pas, dhe se çdo qytetar ka të drejtë të jetojë me dinjitet dhe standard të denjë”, thonë në VLEN.

Shpallja, vijon më tej njoftimi, është tashmë e hapur dhe do të zgjasë 60 ditë. “Ftojmë të gjithë ata që plotësojnë kushtet të aplikojnë dhe të përfitojnë nga ky projekt i madh, i cili prek drejtpërdrejt qindra familje dhe mijëra jetë. Ky është ndryshimi që e kemi premtuar. Ky është ndryshimi që VLEN po e sjell çdo ditë”.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Shërbimet e administratës do të dixhitalizohen dhe modernizohen

Published

on

Ministri i Transformimit Dixhital, Stefan Andonovski paralajmëroi ridizajnim të tërësishëm dhe modernizim të sistemit kombëtar elektronik për menaxhim me dokumentet eDMS.

Kjo sipas tij, nënkupton përgatitje elektronike të dokumenteve me vula e nënshkrime elektronike në mënyrë që qytetarët të mos enden nga sporteli në sportel.

Dërgimi dhe pranimi i dokumenteve si dhe shqyrtim i tyre do të bëhet tërësisht në mënyrë elektronike. Sistemi do të jetë i lidhur me portalin USLUGI.GOV.MK ku në një vend, mund të gjenden të gjitha lëndët që ndodhen në administratë. Brenda këtij sistemi pritet integrim i të gjitha institucioneve.

“Nëse ndjejmë se nuk ka mjaftueshëm interesim, atëherë do të shkojmë me vendim qeverie, me të cilën do t’i obligojmë institucionet, sepse edhe sipas ligjit ato deri në vitin 2028 duhet të kalojnë në punë elektronike, kjo është mënyra t’u ndihmojmë që këtë ta bëjnë pa shpenzime shtesë. Është e rëndësishme të theksohet se një pjesë e institucioneve kanë tashmë sistem për menaxhimin e dokumenteve, nëse ai funksionon dhe janë të kënaqur, këtë nuk do ta ndryshojmë por do të bëjmë integrim me ekzistuesin, që të kemi lëvizje të dokumenteve pa pengesa”, tha Stefan Andonovski, Ministër i Transformimit Dixhital.

Sistemi i deritanishëm, është shfrytëzuar nga vetëm 20 institucione dhe i njëjti nuk ka qenë i qëndrueshëm dhe nuk ka poseduar mbështetje teknike kompetente si dhe standarde për siguri kibernetike.

Advertisement

“Kur e morëm përgjegjësinë për sistemin, gjetëm gjendje që nuk u përgjigjet nevojave as të qytetarëve dhe as të institucioneve. Bëhet fjalë për sistem shumë të shtrenjtë por jofunksional që shfrytëzohet vetëm nga 20 institucione. Në dy vitet e fundit nuk ka pasur mbështetje, mirëmbajtje apo zhvillim. Nuk kanë ekzistuar standarde për siguri kibernetike dhe askush nuk kujdesej për sigurinë e sistemit. Ndërprerjet dhe rëniet e shpeshta e kanë bërë sistemin jo stabil. Ai është shfrytëzuar ekskluzivisht si fletore elektronike, pa arkivë apo përpunim dixhital të dokumenteve”, u shpreh Stefan Andonovski, Ministër i Transformimit Dixhital.

Andonovski tha se sistemi do ta rrit efikasitetin dhe transparencën dhe do ta ul korrupsionin. Ai nënvizoi se nuk do të ketë më lëndë që rrinë nëpër sirtarë e as që do të humben nëpër posta. Sistemi pritet të jetë funksional deri në fund të vitit, ndërsa nga 1 tetori i këtij viti, ministria e transformimit dixhital planifikon largimin e plotë të përdorimit të dokumenteve të letrës. / Alsat.mk

Continue Reading

Më të lexuarat