Lajme nga vendi
SOT NATA E MADHE E NDËRRIMIT TË VITEVE, URIMI PËR NJË VIT MË TË MBARË
Edhe viti që po lëmë pas, nuk ishte i lehtë. Sapo vendi, ashtu si e gjithë bota, filloi të merrte veten nga pasojat e pandemisë, rritja e çmimeve, e cila kishte nisur që në fund të vitit 2021 nga zhbalancimi i kërkesë-ofertës, u përshpejtua me shpejtësi.
Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës shkaktoi probleme të mëdha në tregun global, duke shtrenjtuar karburantet, gazin, energjinë, drithërat, teksa efekti zinxhir kaloi në të gjitha produktet e tjera.
Në vend, Indeksi i Çmimeve të Konsumit kulmoi në tetor në 8.3%, niveli më i lartë që nga viti 1998, kur vendi vuajti pasojat e krizës së shkaktuar nga piramidat. Vetëm në nëntor filluan të shfaqen shenjat e para të ngadalësimit, duke zbritur në 7.9%.
Në përgjigje të inflacionit të lartë, Banka e Shqipërisë rriti katër herë normën bazë, duke e çuar në 2.75%, nivel ky që ishte parë për herë të fundit në vitin 2014. Kjo lëvizje u transmetua, në pjesën më të madhe, në shtrenjtimin e kostos së borxhit të qeverisë dhe në këstet e pagesave për kreditë për konsumatorët dhe bizneset.
Konsumi në vend nisi të reflektonte rritjen e çmimeve, teksa pagat nuk ndoqën të njëjtin ritëm. Importet kanë rënë në sasi me 6.3% për 11-mujorin, duke ndikuar dhe në ecurinë buxhetore.
Pas rritjes së shpejtë të të ardhurave në pjesën e parë të vitit, e ndikuar nga çmimet e larta, në tetor dhe në nëntor, zgjerimi real (përjashtuar efektin e inflacionit) ishte negativ. Interesat e larta kanë filluar të japin efekt edhe në rënien e kërkesës për kredi, duke frenuar investimet e bizneseve dhe blerjet e konsumatorëve, sidomos ato të mëdha.
Shtrenjtimi i energjisë për bizneset që kanë dalë në treg të lirë ndikoi negativisht në rritjen e kostove, duke bërë që disa kompani të mëdha të mbyllin përkohësisht aktivitetin, duke ndikuar në ngadalësimin e eksporteve. Industria përpunuese ishte një tjetër sektor që u përball me shtrenjtimin e lëndëve të para, duke e transferuar në çmimin e produktit përfundimtar.
Gjetja e fuqisë punëtore është kthyer në një shqetësim të përhershëm të bizneseve. Ritmet e emigracionit u përshpejtuan pas pandemisë, duke ndikuar jo vetëm sipërmarrësit në të gjithë sektorët, por dhe konsumin.
Pavarësisht vështirësive, ekonomia vendase, edhe një herë shfaqi rezistencë dhe elasticitet të lartë. Në tremujorin e tretë të vitit 2022, rritja u përshpejtua në 4.02% me bazë vjetore, nga 2.65% në të dytin.
Turizmi është kthyer në një sektor të rëndësishëm, duke nxitur tregtinë dhe shërbimet në vend. Hyrjet e të huajve në vend për 11- mujorin e kanë tejkaluar ndjeshëm nivelin e parapandemisë, ndërsa është zgjatur dhe sezoni përtej muajve të verës, duke garantuar më shumë hyrje të valutës.
Ndërtimi është sektori tjetër që po nxit ekonominë, ndonëse ka debate të shumta për burimet e financimit dhe mbingopjen në treg, që mund të rrezikojë rënie të çmimeve në të ardhmen, me efekte zinxhir në sistemin financiar.
Edhe viti 2023 nuk pritet të jetë i lehtë. Elementet e mësipërme do të vijojnë të ndikojnë, ndoshta me intensitet më të ulët, teksa tregu do të priret që të arrijë një ekuilibër të ri. Bizneset, si gjithmonë do të arrijnë të përshtaten, disa më lehtë, të tjerë me më shumë vështirësi.
Nëse qeveria do të arrijë të ndikojë pozitivisht me politikat nxitëse, pa shtrembërime të konkurrencës dhe rialokim të drejtë të burimeve buxhetore, do të ishte faktor shtesë që 2023-shi të ishte një vit më i mbarë!news33
Lajme nga vendi
Tetovë: VLEN dhe AKI pro ndryshimit të emrave të rrugëve
Në Tetovë procesi i emërimit dhe ri-emërimit të rrugëve, urave dhe objekteve tjera ngeli pezull shkaku i zgjedhjeve lokale. Komisioni komunal në atë kohë përfundoi procesin e debateve publike dhe këshilltarët propozuan mbi 500 emra rrugësh dhe objekteve tjera. Por nga komuna e Tetovës thonë se procesi do të fillojë aty ku ka ngelur para zgjedhjeve.
Këshilltarët e AKI-së thonë se do të përkrahin procesin që qytetarët të mos ngelin pa emra të rrugëve, por pyesin nëse Kasami do të ketë fuqi politike të ndryshojë emrat e rrugëve të ish-sistem komunist.
VMRO-DPMNE thotë se ata kanë një marrëveshje dhe presin që ajo marrëveshje të implementohet duke mos prekur emrat e rrugëve ekzistuese.
Ndërsa nga LSDM janë kategorikisht kundër ndryshimit të emrave të rrugëve.
Qëndrimi i Bilall Kasamit është se në Tetovë edhe emrat e rrugëve duhet të tregojnë realitetin etnik, duke thënë se shumë rrugë në Tetovë kanë emra të sistemit komunist, si Lenin, Kaukazi dhe heronj jugosllavë që asnjë komunitet nuk i njeh. Ndërsa, në bazë të regjistrimit të fundit në Tetovë, nuk nevojitet bandë në këshillin komunal.
Lajme nga vendi
Andonovski: Me internet falas dhe vauçerët për pajisje elektronike ulim hendekun digjital midis studentëve
Në Fakultetin e Filozofisë – Shkup pranë Universitetit “Shën Cirili dhe Metodi” sot është lëshuar zona Wi-Fi falas, e para në kuadër të projektit për internet falas të Ministrisë për Transformim Digjital (MTD). Me këtë internet janë përfshirë hapësirat administrative, auditoriumi i fakultetit dhe të gjitha amfiteatret, ndërsa në të ardhmen do të përfshihen dhe sallat e leksioneve dhe kabinetet.
Ministri, Stefan Andonovski dhe dekani i këtij Fakulteti, Oliver Bakrevski definoi projektet e bashkëpunit me nënshkrimin e një Memorandumi. Presin që internet falas ta bëjë më të lehtë për studentët qasjen deri te informacioni.
Andonovski paralajmëroi se me mjetet e MTD-së zona interneti falas do të vendosen dhe në lokacione tjera në konviktet studentore dhe në fakultetet ku ka frekuencë më të lartë të mësimdhënësve dhe studentëve.
“Shpresoj që në këtë mënyrë së bashku me projektin për vauçerët për pajisje elektronike për studentët, do të ulim hendekun digjital midis studentëve, me qëllim të mundësive të barabarta për studim. Shpresoj që interneti falas do t’i ndihmojë ata të mësojnë më lehtë dhe të kenë më lehtë qasje der te informacioni që u nevojitet. Pajisjet janë të cilësisë së lartë dhe nuk pres ndonjë problem në përdorim. Do të zgjerohen edhe në hapësira të tjera të fakultetit”, tha Anodnovski.
Interneti falas në Fakultetin e Filozofisë, shpjegoi, është fillimi i një iniciative më të madhe dhe për këtë qëllim janë realituar dy furnizime prej 10 milionë denarë.
“Bëjmë një analizë, kishim ide të fillonim me konviktet më të mëdha studentore në Shkup, por ato tashmë janë siguruar me internet me kapacitete të caktuara. Prandaj tani do të fokusohemi në mjediset të cilat nuk kanë mundësi të tilla, siç janë Ohri dhe Manastiri. Pajisjet janë furnizuar në përputhje me nevojat. Sigurimi i internetit është detyrë e konvikteve studentore, fakulteteve dhe universiteteve, por ne jemi këtu për të ndihmuar”, deklaroi Andonovski.
Sipas dekanit Bakrevski, zona e re Wi-fi bazohet në tekonoligjinë moderne të rrjetit dhe do të kontribuojë në cilësi shtesë në arsim.
“Kjo veçanërisht është domethënëse gjatë periudhës kur shënojmë 105 vjetorin e Fakultetit të Filozofisë në Shkup dhe është një nxitje shtesë si për mësimdhënësit ashtu edhe për studentët. Kjo konfirmon se institucionet tona kanë ndjeshmërinë e nevojshme dhe kanë një qëndrim të qartë se të gjitha çështjet me interes të përbashkët dhe të cilat lidhen me bashkësinë akademike duhet të adresohen, sepse ato në një farë mënyre përcaktojnë situatën e përgjithshme. Ky është një lloj udhërrëfyesi që vetëm një transformim i tillë shoqëror do të sigurojë akumulimin e kapitalit shtesë shkencor dhe arsimor”, dekëaroi Bakrevski.
Siç kumtoi ministri Andonovski, përmes MTD-së deri më tani janë lëshuar përafërsisht 40.000 vauçerë për furnizimin e pajisjeve elektronike, ndërsa më shumë se gjysma e tyre, 21.000, tashmë janë përdorur. Pritet që deri në fund të thirrjes publike, më 20 dhjetor, pjesa më e madhe e studentëve të kenë marrë vauçerët dhe deri më 1 janar të furnizohen me pajisje
Lajme nga vendi
Inspektorati Shtetëror i Tregut me kontrolle të përforcuara në objektet hotelierike para festave
Inspektorati Shtetëror i Tregut (ISHT) paralajmëroi se në prag të festave dhe organizimit të madh të ahengjeve, do të ndërmerr aksione të përforcuara mbykëqyrje inspektorale në objektet hotelierike. Qëllimi është të parandalohen parregullsitë gjatë kryerjes së kësaj veprimtarie dhe të sigurohet mbrojtja e mysafirëve.
Nga Inspektoriati apelojnë deri tek hoteleritë të veprojnë me ndërgjegje dhe të respektojnë dispozitat ligjore të cilat i referohen punës së tyre veçanërisht në pjesën e numrit të lejuar të mysafirëve, orarin e punës, Ligjin për mbrojtje nga duhani dhe të gjitha dispozitat e tjera.
Inspektorati Shtetëror i Tregut paralajmëroi se do të reagojë në mënyrë të përshtatshme për mosrespektimin e detyrimeve ligjore dhe do të marrë masa dhe sanksione në përputhje me ligjet.
ISHT-ja u bën thirrje qytetarëve që çdo parregullësi ta raportojnë në Inspektoriatin Shtetëror të Tregut në numrin 191 ose www.dpi.gov.mk.
-
Lajme nga vendi1 month agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga vendi4 weeks agoUniversiteti i Tetovës shpreh ngushëllime për vdekjen e studentes Daorsa Spahija
-
Lajme nga bota2 months agoZjarr masiv shpërthen në rafinerinë e naftës pranë Los Angeles

