Lajme nga vendi
Si të ndalet shpopullimi i vendbanimeve në Maqedoninë e Veriut?
Regjistrimi i popullsisë solli një pasqyrë reale për sa i përket potencialit njerëzor, theksojnë afaristët në Maqedoninë e Veriut.
Por, për ta mbetet problematike mungesa e një strategjie të qartë për ndaljen e hovit të migrimit, veçanërisht për gjeneratat e reja.
“Për ne, si afaristë, mbetet sfida e përballjes me mungesën e potencialit njerëzor. Pra, ne duhet të përballemi me gjetjen e një zgjidhjeje për atë që nënkupton zhvillim, ngritje të ekonomisë së vendit, e cila nuk bëhet pa njerëz. Ne, si afaristë, mund të marrim linja të ndryshme kreditore, të kemi projekte të shkëlqyera, por në mungesë të faktorit njeri, ato janë të destinuara të prolongohen ose të dështojnë”, thotë për Radion Evropa e Lirë, afaristi Menderes Kuçi.
Çështja e migrimit zuri vend të theksuar edhe në fjalimin e presidentit të Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski, drejtuar opinionit me rastin e festave të fundvitit.
Ai me këtë rast theksoi se regjistrimi i popullsisë ka dëshmuar se demografia, përkatësisht ulja e numrit të popullsisë, paraqet rrezik të madh për vendin për sa i përket zhvillimit.
Duke iu referuar projeksioneve të Kombeve të Bashkuara se nëse vazhdon trendi i këtillë i migrimit në Maqedoninë e Veriut gjatë vitit 2050 në vend do të mbeten vetëm një milion banorë kundrejt 2 milionë banorëve kur u u pavarësua si shtet, Pendarovski theksoi nevojën e hartimit të një strategjie që do të ngadalësonte hovin e migrimit.
Nga kabineti i presidentit Pendarovski thanë për Radion Evropa e Lirë se për këtë çështje tashmë kanë komunikuar dhe e kryeministrin e Maqedonisë së Veriut dhe të gjitha institucionet relevante.
Drejtori i Entit Shtetëror të Statistikave, Apostoll Simonovski, tha për REL-in se rezultatet e regjistrimit imponojnë angazhimin e shtetit që t’i zgjidhë problemet, veçanërisht në sektorin e biznesit dhe urbanizmit.
“Lexova se Gjermania kërkon 50 mijë punëtorë nga Ballkani. Institucionet duhet të përgjigjen se cili do të jetë reagimi i tyre ndaj këtyre proceseve”, u shpreh Simonovski.
Sipas tij, zbrazja e rajoneve të tëra në Maqedoninë e Veriut është si rezultat i politikave ët gabuara gjatë një procesi më të gjatë.
“Vëmendje të veçantë duhet kushtuar fatit se pse na ndodh procesi i shpopullimit dhe si ta ngadalësojmë këtë proces, i cili aspak nuk është i lehtë. Shteti, përkatësisht institucionet, duhet të mbeten të përkushtuara për të gjetur një zgjidhje”, vlerësoi Simonovski.
Në nëntor të vitit të kaluar Ministria e Punës dhe Politikës Sociale ka bërë të ditur se ka filluar revidimin e Strategjisë së politikave demografike.
Nga ky dikaster thanë se “kjo Strategji ka një rëndësi të madhe si një dokument që identifikon fushat me prioritet dhe udhëzime për përmirësimin e tendencave ekzistuese demografike përmes zbatimit të politikave afatgjata dhe fushave të veprimit që ndikojnë drejtpërdrejt dhe indirekt në zhvillimin demografik në vend”.
Ndërkaq, njohësit e çështjeve ekonomike thonë se zhvillimi i barabartë rajonal figuron në letër, por ai nuk zbatohet në praktikë.
Arben Halili, ligjërues i Ekonomisë në Universitetin e Tetovës thotë se krijimi i kushteve të mirëfillta në të gjitha vendbanimet e vendit do t’i mbajë të rinjtë në Maqedoninë e Veriut. Në të kundërtën, sipas tij, ata të ardhmen gjithnjë e më shumë do ta shohin jashtë vendit.
“Ministria e Punës dhe Politikës Sociale, duhet t`i bashkërendojë aktivitetet e veta me Ministrinë e Financave dhe të gjitha institucionet e tjera relevante bazuar dhe në mundësitë reale që mund të kenë komunat e ndryshme që t’i përcaktojnë prioritet. Këto projekte të konvertohen në realizimin e projekteve konkrete që do të jenë në interes të banorëve duke siguruar cilësi më të lartë të standardit jetësor. Kjo në masë të caktuar do të ngadalësojë procesin e migrimit”, vlerëson Halili për Radion Evropa e Lirë.
Regjistrimi i popullsisë në Maqedoninë e Veriut u realizua në tetor të vitit 2020, përderisa rezultatet e këtij procesi u publikuan në mars të vitit të kaluar. Sipas rezultateve të regjistrimit të popullsisë, Maqedonia e Veriut ka rreth 1.8 milion banorë apo rreth 10 për qind më pak se në regjistrimin e vitit 2002.
Rezultat e regjistrimit nxorën në pah se 207 vendbanime në Maqedoninë e Veriut kanë mbetur thuajse pa banorë, për shkak të shpërnguljes së tyre, kryesisht jashtë vendit./REL/
Lajme nga vendi
MASH krijon mundësi për zhvillim të vazhdueshëm profesional të mësimdhënësve me fokus në kompetencat digjitale
Zhvillimi i shpejtë teknologjik imponon nevojën për avancimine vazhdueshëm të kompetencave digjitale të mësimdhënësve, në mënyrë që ata të mund të realizojnë mësimin me cilësi dhe t’i njoftojnë nxënësit me trendet bashkëkohore. Për këtë qëllim, Ministria e Arsimit dhe Shkencës, në bashkëpunim me Zyrën për Zhvillimin e Arsimit dhe disa partnerë, veçanërisht gjatë vitit të fundit, është fokusuar në organizimin e trajnimeve për zhvillimin e aftësive digjitale të stafit mësimor dhe profesional në shkolla.
Këtë e theksoi sekretarja shtetërore në MASH, Elena Ivanovska, në panel-diskutimin të dedikuar aftësive digjitale dhe inkluzivitetit, në kuadër të konferencës “Transformimi i të Ardhmes: Strategjia Digjitale për Shoqëri Moderne”,të organizuar nga Ministria për Transformim Digjital.
Këtë vit shkollor, inteligjenca artificiale është përfshirë në mësim. Është përgatitur udhëzues për mësimdhënësit, bashkëpunëtorët profesionalë dhe nxënësit për përdorimin etik të mjeteve të inteligjencës artificiale për qëllime arsimore,dhe në bashkëpunim me Fakultetin e Informatikës në Shtip, FEIT dhe Brainster në Shkup organizojmë trajnime cilësore të dedikuara kësaj teme. Deri tani janë përfshirë mbi 1000 mësimdhënës dhe trajnimet do të vazhdojnë edhe vitin e ardhshëm”, tha Ivanovska, duke shtuar se zhvillimi i aftësive digjitale dhe të gjelbërta te mësimdhënësit është edhe detyrim i shtetit, i cili rrjedh nga Plani për rritje të vendeve të Ballkanit Perëndimor, i përgatitur nga Bashkimi Evropian.
Ivanovska potencoi se paralelisht vazhdon edhe pajisja e shkollave me pajisje bashkëkohore të TIK-ut, duke informuar se në 100 shkolla është vendosur infrastrukturë rrjeti për internet të sigurt pa tela, ndërsa janë prokuruar kompjuterë personalë, tabela inteligjente, projektorë dhe teknologji të tjera.
Gjithashtu, theksoi se Qeveria аktuale dhe MASh-i realizojnë proces të optimizimit të rrjetit shkollor, që nënkupton transferimin e nxënësve nga shkollat më të vogla rajonale në mjediset rurale më të mëdha, zakonisht shkollat qendrore ku ka numër shumë më të madhë fëmijësh, që është e rëndësishme për socializimin dhe posedojnë pajisje më të mira. Kjo siguron qasje të barabartë në arsim cilësor për të gjithë fëmijët, përfshirë edhe zhvillim të barabartë të aftësive digjitale.
Në panel-diskutim u drejtuan edhe zëvendësministri i administratës publike, Llaze Jaçimoski, dekani i FETTI Prof. Dr. Petre Llameski, Prof.Dr. Dimitar Tashkovski nga FETTI dhe Bojana Bajiq nga ReSPA – Regional School of Public Administration.
Ministria e Arsimit dhe Shkencës
Lajme nga vendi
Aliu për vdekjen e foshnjës në Klinikën E Gjinekologjisë: Presim rezultatet nga Komisioni i Ekspertëve
Ministri i Shëndetësisë Azir Aliu, sot është pyetur në lidhje me rastin e vdekjes së foshnjës në Klinikën e Gjinekologjisë në Shkup, për të cili tha se është formuar komision ekspertësh dhe priten rezultatet e raportit.
“Inspektorati Shëndetësor dhe Sanitar ka përfunduar tashmë procedurat dhe kishte edhe konferencë për shtyp. Nuk janë konstatuar procedura administrative që nuk janë zbatuar. Komisioni është formuar dhe sot është në terren. Të presim rezultatet edhe nga obduksioni për të përmbledhur të gjitha gjetjet dhe më pas do të japim informacion”, tha Aliu.
I pyetur se pse Inspektorati nuk kishte marrë parasysh në raportin e tij një njoftim nga shefja e repartit të Klinikës së Gjinekologjisë që tregonte trajtim të pa kujdesshëm të të porsalindurit, ministri shpjegoi se ai ishte në një udhëtim zyrtar dhe nuk kishte mundur të shihte dokumentin.
“Realisht, nuk isha këtu. Dokumenti është në zyrën time dhe nuk arrita ta lexoj. Në komunikim me drejtorin e ISHS-së, më tha se nga ana e tyre rasti është i pastër dhe kështu më dha informacionin. Do të kontrolloj analizat që janë bërë dhe do t’ju informoj”, tha Aliu.
Pas lajmit për vdekjen e të porsalindurit, Inspektorati Shëndetësor Sanitar ka kryer mbikëqyrje të jashtëzakonshme, duke konstatuar se shkaku i vdekjes ishte pneumotoraks masiv dhe edemë cerebrale. Megjithatë, priten rezultatet e obduksionit që do të tregojnë saktësisht shkakun e vdekjes.
Lajme nga vendi
Çdo i dhjeti adoleshent në Maqedoni ka përdorur qetësues si diazepam apo lexilium
Qetësuesit ose sedativët (diazepam, lexilium, valium, helex) që farmacitë nuk duhet t’i japin pa recetë, përdorimi me recetë në një moment të jetës së tyre u raportua nga 9.9 përqind e djemve dhe 12.2 përqind e vajzave në Maqedoni, për një total prej 11 përqind. Përdorimi i qetësuesve pa recetë ishte më i ulët, në 5.7 përqind të djemve dhe 7.5 përqind të vajzave, për një total prej 6.6 përqind, treguan të dhënat e projektit evropian të kërkimit shkollor mbi alkoolin dhe drogat e tjera – ESPAD 2024, i cili u prezantua dje nga Instituti i Shëndetit Publik.
Të dhënat mbi përdorimin e kanabisit tek adoleshentët tregojnë se 5.5 përqind e popullsisë së përgjithshme të anketuar raportuan se kishin përdorur kanabis të paktën një herë në jetën e tyre, 4.3 përqind gjatë vitit të fundit, ndërsa 2.6 përqind raportuan se e kishin përdorur atë muajin e fundit. Të ndara sipas gjinisë, prevalenca e përdorimit gjatë jetës, vitit të kaluar dhe muajit të fundit është më e lartë tek djemtë sesa tek vajzat.
-
Lajme nga vendi2 months agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga vendi1 month agoUniversiteti i Tetovës shpreh ngushëllime për vdekjen e studentes Daorsa Spahija
-
Lajme nga vendi2 months agoEdhe LSDM del me vlerësimet e saj: Me këtë rezultat, VMRO-DPMNE do të kishte 52 deputetë, kurse ne 21

