Lajme nga vendi
Pse ka kaq shumë të papunë kur njëkohësisht ka mbi 10 mijë vende të lira pune?
Paradoksi i tregut të punës në Maqedoninë e Veriut po bëhet çdo vit e më i dukshëm papunësi e lartë nga njëra anë dhe mijëra vende të lira pune nga ana tjetër. Të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave për tremujorin e tretë flasin qartë janë regjistruar 10.033 vende të lira pune, me një shkallë prej 2.02%, megjithëse qindra mijëra njerëz mbeten të papunë. Pyetja thelbësore është ku qëndron faji? Në punëdhënësit, në punëkërkuesit, apo te vetë sistemi ekonomik? Në realitet, problemi është kompleks dhe përfshin të gjithë zinxhirin, shkruan Zhurnal.
Hendeku i madh midis kërkesës dhe ofertës së aftësive –
Shifrat tregojnë se numri më i madh i vendeve të lira është në industrinë përpunuese, e cila regjistron 103.821 vende të plotësuara, por kërkon ende fuqi punëtore. Në të njëjtën kohë, grupi më i madh i vendeve të lira 2.052 bie te profesionet elementare. Kjo sinjalizon qartë se tregu kërkon punëtorë për profesione bazike, manuale, teknike, ndërsa një pjesë e të papunëve kërkon punë që përputhet me arsimin e tyre formal ose pretendime më të larta për pozita administrative.
Në këtë drejtim papunësi a nuk është vetëm mungesë e punës, por shpesh mungesë e aftësive të duhura. Mijëra persona nuk posedojnë trajnimin teknik që kërkohet në industrinë përpunuese, shërbimet ushqimore, apo zanate të caktuara. Arsimi profesional mbetet i nënvlerësuar dhe i pazhvilluar, duke prodhuar gjenerata me diploma por me aftësi të kufizuara praktike.
Sondazhi i Nëntorit 2025: Shqiptarët perceptojnë VMRO-DPMNE-në si pengesë për integrimin dhe përfaqësimin e tyre.
Një sondazh i realizuar në nëntor 2025 nga Gani Bobi ka nxjerrë në pah perceptimet e komunitetit shqiptar mbi VMRO-DPMNE-në dhe rolin e saj në politikën e Maqedonisë së Veriut, por mbi të gjitha me optikën e shqiptarëve për forcën qeverisëse në vendin fqinj.
Rezultatet e këtij sondazhi të shtjelluar tregojnë një shqetësim të thellë për qëndrimet e kësaj partie ndaj shqiptarëve dhe perspektivës evropiane të vendit.
Pjesa më e madhe e të anketuarve e perceptojnë VMRO-në si një parti me qëndrime paternaliste ose nacionaliste, ndërsa vetëm një pjesë e vogël e sheh si bashkëpunuese dhe të moderuar
Shumica e shqiptarëve nuk besojnë se VMRO është e interesuar për integrimin real evropian dhe e perceptojnë këtë parti si një aktor që përjashton shqiptarët nga vendimmarrja shtetërore.
Kursi politik i VMRO-së, i orientuar drejt Serbisë dhe i kushtëzuar nga çështje të jashtme, shihet ndër të tjera si i dëmshëm për perspektivën euro-atlantike të Maqedonisë së Veriut.
Sondazhi nxjerr gjithashtu në pah se shumica e shqiptarëve e cilësojnë rrugën evropiane të vendit si të domosdoshme, por vetëm nëse garantohen të drejtat e tyre, ndërsa mbështetja për Marrëveshjen me Bullgarinë është e kushtëzuar me respektimin e identitetit shqiptar.
Përfshirja e pakicës bullgare në Kushtetutë shihet me kujdes: shumica nuk e kundërshtojnë nëse kjo nuk cenon të drejtat e tyre, por një pjesë tjetër shpreh pasiguri ose mungesë informacioni. Vetëm një pjesë e vogël e shqiptarëve e perceptojnë Maqedoninë si një shtet multietnik me të drejta të garantuara, ndërsa pjesa më e madhe e sheh shtetin si dominues maqedonas ose me multietnicitet të pabarabartë.
Sondazhi tregon gjithashtu se shqiptarët janë të vetëdijshëm për rëndësinë e përfshirjes së pakicës bullgare në Kushtetutë si një kusht për anëtarësim në BE dhe nuk e shohin këtë si një kërcënim për të drejtat e tyre. Përkundrazi, ata e shohin bllokimin e këtij procesi nga VMRO si një lojë politike që synon destabilizimin e brendshëm dhe përjashtimin e komunitetit shqiptar nga vendimmarrja shtetërore
Në përgjithësi, sondazhi reflekton një mosbesim të lartë ndaj VMRO-së, duke e perceptuar si pengesë për integrimin evropian dhe si aktor që minon pozitat e shqiptarëve në Maqedoninë e Veriut.
Interesant është ndërkaq fakti se ndër politikanët shqiptarë, figura e Menduh Thaçit është ajo, e cila shihet si më e përgatitur për t’u përballur me Hristijan Mickockin dhe VMRO-në, veçanërisht në Tetovë.
“Edhe pse prej një periudhe jashtë vëmendjes për vendimmarrje, Menduh Thaçi doli befasishëm në pyetjen për kush mund të përballet realisht me Mickoskin dhe VMRO-në, si një nga më të besueshmit”, reflekton sondazhi.
Ndërsa, një frikë e madhe e shqiptarëve ka të bëjë edhe me ndarjen etnike që mund t’i vijë vendit nëse VMRO do të vijojë të ketë këtë dominancë në sferën politike të RMV-së.
Analiza e Pyetjeve
Si e vlerësoni sjelljen e VMRO-DPMNE në këto zgjedhje?
Përgjigjet janë ndarë në katër kategori: paternaliste ndaj shqiptarëve, nacionaliste por e qartë, e moderuar dhe bashkëpunuese, dhe nuk kam ndjekur fushatën. Pjesa më e madhe e respondentëve e perceptojnë VMRO-në si një subjekt që mbart qëndrime paternaliste ose nacionaliste, ndërkohë që një pjesë e vogël e konsideron bashkëpunuese.
A duhet të jetë urgjente rruga evropiane e Maqedonisë?
Shumica e shqiptarëve mendojnë se po, por vetëm nëse garantohen të drejtat e shqiptarëve. Kjo tregon një qëndrim të matur pro-evropian të kushtëzuar me përfaqësimin e drejtë.
A mendoni se Marrëveshja me Bullgarinë duhet të mbështetet?
Mbështetja për marrëveshjen është gjithashtu e kushtëzuar me mbrojtjen e identitetit shqiptar. Rreth gjysma e të anketuarve janë skeptikë nëse marrëveshja nuk respekton këtë identitet.
A e konsideroni Maqedoninë e Veriut një shtet…
Vetëm një pjesë e vogël e shqiptarëve e perceptojnë Maqedoninë e Veriut si një shtet multietnik me të drejta të garantuara. Pjesa më e madhe e sheh shtetin si dominues maqedonas ose me multietnicitet të pabarabartë.
A mendoni se VMRO është e interesuar për integrimin e Maqedonisë së Veriut në BE?
Shumica janë skeptikë ose nuk kanë informacion. Kjo tregon mungesë besimi në angazhimin real të VMRO-së për integrimin evropian.
A mendoni se VMRO po e kthen Maqedoninë e Veriut drejt një aleance me Serbinë?
Një pjesë e madhe e shqiptarëve e percepton këtë si një rrezik real. Kjo frikë thellon ndarjen mes komuniteteve dhe shpjegon arsyet e dyshimit ndaj VMRO-së.
A mendoni se BE është garantuese më e mirë për të drejtat e shqiptarëve në Maqedoni.
Megjithëse shumë shqiptarë besojnë te BE, një pjesë e mirë ka dyshime nëse BE-ja do të jetë garantuese më e mirë se mekanizmat e brendshëm kushtetues.
A e përkrahni përfshirjen e pakicës bullgare në Kushtetutë?
Një pjesë e madhe e shqiptarëve nuk e kundërshton këtë nëse kjo nuk dëmton të drejtat e tyre. Por gjithashtu ka shumë pasiguri dhe mungesë informacioni për pasojat e këtij përfshirjeje.
Pyetja e fundit e sondazhit ngre një çështje kyçe: përfshirja e pakicës bullgare në Kushtetutë.
Qëndrimet janë të ndara, por shumica kërkon që një veprim i tillë të bëhet vetëm nëse garantohen të drejtat e shqiptarëve. Një pjesë tjetër e refuzon këtë përfshirje, ndërsa të tjerë shfaqin pasiguri ose mungesë informacioni për temën.
Kjo reflekton një frikë të qartë që përfaqësimi i një pakice tjetër mund të instrumentalizohet për të minuar pozitat e shqiptarëve, sidomos nëse nuk ka garanci të balancës dhe reciprocitetit politik e kushtetues.
Aneks: VMRO-DPMNE dhe Shqiptarët – Perceptime nga Sondazhi i Nëntorit 2025
Nga sondazhi i realizuar në nëntor 2025, rezulton se një pjesë dërrmuese e shqiptarëve e perceptojnë VMRO-DPMNE-në si një parti që mban qëndrim armiqësor ndaj interesave shqiptare në Maqedoninë e Veriut.
Pyetjet që lidhen me orientimin e kësaj partie drejt Serbisë, refuzimin e rrugës evropiane dhe mosgatishmërinë për përfshirjen e pakicës bullgare në Kushtetutë, janë tregues të qartë të këtij perceptimi.
Qëndrimi i VMRO-së për të bllokuar rrugën drejt Bashkimit Evropian, duke e kushtëzuar me çështje që nuk kanë lidhje direkte me zhvillimin e vendit, është parë nga shumica e shqiptarëve si veprim i dëmshëm për perspektivën euro-atlantike të Maqedonisë së Veriut.
Për më tepër, afërsia politike me qeverinë e Serbisë shihet si një devijim nga konsensusi historik i vendit për të qenë pjesë e strukturave perëndimore. Nga sondazhi mësohet se shqiptarët, në përqindje shumë të lartë, e refuzojnë këtë kurs të VMRO-së.
Kjo parti perceptohet si pengesë për integrimin dhe si një aktor që, në mënyrë të qëllimshme, përjashton shqiptarët nga vendimmarrja shtetërore. Sondazhi gjithashtu tregon se shqiptarët janë të vetëdijshëm për rëndësinë që ka përfshirja e pakicës bullgare në Kushtetutë, si një kusht për anëtarësim në BE, dhe nuk e shohin këtë si çështje që cenon të drejtat e tyre.
Përkundrazi, ata e shohin bllokimin e këtij procesi nga VMRO si një lojë politike që synon destabilizimin e brendshëm.
Kushdo që ofron informacion të rremë apo të paplotë gjatë procesit të natyralizimit do t’i ndalohet që të bëhet shtetas gjerman për dhjetë vjet.
Kështu thuhet në një amendament të një projektligji që përcakton vendet e sigurta të origjinës përmes një dekreti, që u miratua më 3 dhjetor nga Komisioni për Punë të Brendshme i Budestagut.
Anëtarët e Komisionit nga grupi parlamentar konservator të Socialdemokratëve dhe të partisë të ekstremit të djathtë, Alternativa për Gjermaninë, votuan në favor të versionit të modifikuar të projektligjit.
Të Gjelbërit dhe të Majtët votuan kundër.
Ndryshimi vjen si përgjigje ndaj hetimeve lidhur me shitjen e certifikatave të falsifikuara të gjuhës në disa lande gjermane.
Projektligji, që do të diskutohet dhe votohet përfundimisht në seancën plenare të së premtes, tani përcakton se ndalimi duhet të zbatohet për një periudhë prej dhjetë vjetësh nëse shtetësia është revokuar në mënyrë të pakthyeshme ose nëse një aplikues ka “mashtruar me qëllim, ka kërcënuar apo ka dhënë ryshfet”.
Ndalesa po ashtu duhet të zbatohet ndaj një të huaji që qëllimshëm ka dhënë informacione të pasakta ose të paplota mbi kushtet kryesore për marrjen e shtetësisë përmes natyralizimit.
Projektligji i amendamentuar shton se ndalesa “shërben për të vënë në pah ligjin në fuqi dhe për të shmangur nxitjen e shkeljes së ligjit”.
Një ndryshim tjetër që është propozuar parasheh heqjen e së drejtës për mbështetje juridike të financuar nga shteti për personat që mbahen në qendra ndalimi për dëbim ose në paraburgim teksa presin që të largohen nga vendi – një e drejtë që ka nisur së zbatuari vitin e kaluar./evropaelire./
Lidhja Socialdemokrate e Maqedonisë (LSDM) do ta ketë një udhëheqje të re, por me kryetarin e njëjtë: Venko Filipçe. Organizata e Brendshme Revolucionare Maqedonase – Partia Demokratike për Unitet Kombëtar Maqedonas (VMRO-DPMNE) dhe Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI) do t’iu japin nga një mandat tjetër Hristijan Mickoskit dhe Ali Ahmetit, përkatësisht, ndërsa koalicioni shqiptar VLEN paralajmëroi shkrirjen në një parti të vetme.
Këto ndryshime pas disfatave në zgjedhjet e Maqedonisë së Veriut janë të kuptueshme për opozitën, vlerësojnë disa analistë. Por, a janë të mjaftueshme?
Nga freskime me anëtarë e deri te strategjitë e reja dhe bashkimet formale – këto janë disa nga ndryshimet që tashmë po ndodhin ose do të pasojnë në partitë më të mëdha në skenën politike pas zgjedhjeve lokale që u mbajtën në Maqedoninë e Veriut më 19 tetor dhe 2 nëntor.
Megjithatë, këto parti po i mbajnë udhëheqësit e vjetër, përfshirë disa që po ua vazhdojnë mandatet atyre.
Sipas disa analistëve, ndryshimet në kuadro në radhët e opozitës janë të pritshme dhe të kuptueshme.
Në LSDM, e gjithë udhëheqja e ngushtë – Komiteti Ekzekutiv, me propozim të liderit Venko Filipçe, dha dorëheqje më 2 dhjetor, ndërsa partia paralajmëroi “energji të re” pasi në zgjedhje fitoi vetëm gjashtë komuna dhe nuk e përmirësoi rezultatin e zgjedhjeve parlamentare të vitit të kaluar, kur mori 152.000 vota.
“Ajo që është më e rëndësishmja është të shihet se kush do t’i zëvendësojë, sepse tani duhet të jenë njerëz të njohur për publikun dhe që do të mund, para së gjithash, ta rikthejnë një pjesë të trupit votues. Pastaj, mund të flitet për rikthimin e besimit, i cili qartazi është në nivelin më të ulët në 30 vjetët e fundit”, thotë për Shërbimin e Ballkanit të Radios Evropa e Lirë (REL) Vladimir Bozhinovski nga Instituti për Hulumtime Politike.
Sekretari i përgjithshëm i deritanishëm, Aleksandar Sasho Dimitrievski, një nga ata që dhanë dorëheqje, thotë se e kanë bërë këtë, në radhë të parë, si akt moral para kryetarit Filipçe dhe para anëtarëve të Komitetit Qendror, për shkak të rezultateve të zgjedhjeve lokale.
“Ne përfundimisht u pajtuam që para mbledhjes së ardhshme të Komitetit Qendror t’ua lëmë anëtarëve të KK-së, përmes diskutimit, të vendosin për freskimin e kuadrove të partisë, si dhe se kush nga udhëheqja e tanishme duhet përfundimisht të vazhdojë në organet më të larta të LSDM-së. Si unë, ashtu edhe çdo koleg në Komitetin Ekzekutiv kemi qenë dhe do të mbetemi plotësisht të përkushtuar për ta ngritur sërish partinë”, thotë Dimitrievski për REL.
Ndërkohë, BDI-ja opozitare ka paralajmëruar Kongres për 20 dhjetor, por ende nuk duan të parashikojnë se çfarë do të ndodhë. Megjithatë, një gjë është e sigurt.
“Në Kongres padyshim se do të rizgjidhet Ali Ahmeti si kryetar i partisë, si dhe anëtarët e Këshillit të Përgjithshëm. Këto dy organe do të dalin nga Kongresi dhe më pas në Këshillin e Përgjithshëm do të zgjidhet Kryesia Qendrore”, thotë për REL zëdhënësi i BDI-së, Arbër Ademi.
A janë të mundshme reformat pa përgjegjësi nga udhëheqësi?
Disa analistë shtrojnë pyetjen nëse janë të mundshme reforma pa dhënë përgjegjësi udhëheqësi kryesor.
Sipas analistit dhe kryetarit të Institutit Ballkanik për Bashkëpunim Rajonal (BIRS), Xhelal Neziri, me përgjegjësinë e liderit “nisin ndryshimet e vërteta” në parti.
Ajo që po ndodh në LSDM dhe BDI, sipas tij, duket më shumë si “kontrollim i dëmit” pas rezultateve të dobëta zgjedhore, sesa reforma të mirëfillta.
Megjithatë, sa u përket socialdemokratëve, ai kujton se Filipçe e mori drejtimin para një viti kur partia ra nga pushteti, ose siç thotë ai kur “partia u çmontua dhe ai pati pak kohë ta konsolidonte”.
“Ai ka shanse ta ngrejë partinë vetëm nëse promovon njerëz që realisht besojnë në socialdemokracinë si koncept dhe ideologji, nëse arrin ta bashkojë të majtën e fragmentuar në vend dhe nëse lidh një koalicion ideologjik me BDI-në, qoftë ai zyrtar apo joformal. Pa këto tri kushte, Filipçe pa dashje do të vazhdojë të jetë garanci për fitoret e Hristijan Mickoskit, duke e mbajtur opozitën në agoni”, thotë Neziri për REL-in.
Dorëheqja e të gjithë Komitetit Ekzekutiv të LSDM-së nënkuptoi largimin e nënkryetares, nënkryetarëve, sekretarit të përgjithshëm dhe sekretarëve organizativë.
Pasuesit e tyre duhet të zgjidhen nga Komiteti Qendror, i cili ka rreth 130 anëtarë. Ky trup pritet të mblidhet deri në fund të dhjetorit dhe të zgjedhë nga 10 deri në 18 persona që do të jenë pjesë e Komitetit Ekzekutiv.
Ndërkohë, nënkryetari i partisë zgjidhet vetëm në Kongres. Ende nuk ka datë të caktuar për kongresin e LSDM-së. Vendimin për ta thirrur atë e merr Komiteti Qendror.
Ndryshe nga LSDM-ja, BDI-ja duhet të reformohet edhe konceptualisht me definimin e një matrice të qartë ideologjike që do të mobilizojë anëtarësinë, vlerëson analisti Neziri.
“Vitet e fundit kjo parti më shumë ngjante me një grup biznesi i përbërë nga politikanë-biznesmenë që ishin të gatshëm për gjithçka vetëm për të qenë pjesë e pushtetit ekzekutiv. Nëse ky koncept nuk ndryshon, BDI-ja nuk do të mund të funksionojë si parti opozitare, sepse të gjitha ato struktura të lidhura me interesa konkrete do të kalojnë drejt partive në pushtet”, thotë ai.
Mickoski shkon drejt mandatit të fundit në krye të VMRO-DPMNE-së
Ndërsa ndryshimet në opozitë janë të pritshme pas zgjedhjeve, për partinë në pushtet, VMRO-DPMNE, e cila fitoi 55 nga 81 komunat në vend, ndryshimet nuk janë të domosdoshme, theksojnë disa bashkëbisedues.
Bozhinovski thekson se kur dikush i fiton zgjedhjet që janë mbajtur para më pak se dy muajsh, vështirë se mund t’i ushtrohet trysni për ndonjë ndryshim.
“Nëse do të ketë apo jo ndryshime, mendoj se varet nga perceptimi i rezultatit – nëse të gjithë kanë dorëzuar atë që pritej apo jo”, thekson Bozhinovski.
VMRO-DPMNE-ja duhet të mbajë Kongresin në Kavadar më 6 dhjetor. Në të pritet rizgjedhja e Hristijan Mickoskit për mandatin e tretë si lider i partisë. Sipas statutit partiak, ky është maksimumi, dhe Mickoski në intervistën për emisionin “360 gradë” tha se nuk do të kërkojë ndryshime statutore, duke konfirmuar se ky do të jetë mandati i tij i fundit si kryetar.
“Në Kongres pritet rizgjedhja e kryetarit të partisë, miratimi i raportit për zgjedhjet e suksesshme dhe miratimi i strategjisë dhe parimeve programore për veprim në katër vjetët e ardhshme”, thotë për REL-in, deputeti dhe anëtari i Komitetit Ekzekutiv, Antonio Milloshoski.
Ndryshime të mundshme në disa pozita të nënkryetarëve, siç është spekuluar kohët e fundit, nuk priten nga Kongresi i së shtunës. Këto pozita, sipas statutit, nuk zgjidhen në Kongres, por caktohen nga Komiteti Qendror.
VLEN – parti e vetme deri në mes të janarit?
Një Kongres pritet së shpejti edhe në VLEN, partnerin qeverisës të VMRO-DPMNE-së.
VLEN funksionon si një koalicion i përbërë nga disa parti – Lëvizja Demokratike e Izet Mexhitit, BESA e Bilall Kasamit, Alternativa e drejtuar nga Zeqirija Ibrahimi, si dhe një pjesë e krahut të Aleancës për Shqiptarët.
Ata prej kohësh paralajmërojnë shkrirje në një parti të vetme, dhe, sipas paralajmërimeve, kjo pritet të ndodhë brenda një muaji e gjysmë.
“Ne po punojmë që deri në fund të dhjetorit ose deri në mes të janarit të kemi një Kongres në të cilin do të vendoset formimi i një partie të përbashkët nën emrin VLEN”, thotë Ibrahimi për REL.
Ende nuk është përcaktuar si do të funksionojnë si parti – me një ose dy liderë, apo ndryshe. Ata thonë se po punojnë që deri në Kongresin themelues të kenë një model që do të përfaqësojë “një zgjidhje elegante” ku të gjithë partnerët të jenë të barabartë.
VLEN në zgjedhjet lokale mori rreth 20.000 vota më pak për këshillat komunalë krahasuar me koalicionin e drejtuar nga BDI-ja, por fitoi në komunat më të mëdha me shumicë shqiptare. BDI-ja fitoi vetëm katër komuna, ndërsa VLEN fitoi 10, duke përfshirë Çairin e Shkupit, Tetovën dhe Strugën./evropaelire.org/
Transmetuesit kombëtarë e shqyrtojnë pjesëmarrjen e Izraelit në Eurovision mes kërcënimeve për bojkot
Shqiptarët kanë humbur besimin te VMRO
Gjermania synon ndëshkimin e personave që gënjejnë gjatë procesit të natyralizimit
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Visar Ganiu ua uron Kurban Bajramin: Ju uroj që kjo festë e shenjtë t’ju sjellë paqe në zemër | VIDEO
Aksident tragjik në autostradën Tetovë – Gostivar, humb jetën një grua 33 vjeçare | VIDEO
Shkup, panairi i patundshmërive të Dubait! Citi Casa rikthehet në hapësirat e COWORK21 më 31 maj dhe 1 qershor
-
Lajme nga vendi1 month agoBilall Kasami : Mega projekti që po bëhet realitet investim prej 70 milionë denarëve Tetova po transformohet
-
Lajme nga vendi4 weeks agoUniversiteti i Tetovës shpreh ngushëllime për vdekjen e studentes Daorsa Spahija
-
Lajme nga vendi2 months agoFatmir Limani: Diaspora do të jetë pjesë integrale e projektit tim politik